![](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVKpcy0hQSvGtXasjVyhfJ9etc8VIezCNMr_X2r-oJZyrs2Bks6AIZXrhpekzpnZKv_Vw0wnMmkpsN03jC5wD8_MCyoro_rqmydCTOC7yW0twrHVhByD1dFMEUtNqRwGifdy26puVzd-I_/s640/images+%25283%2529.jpeg)
Khawvel sniper tha ber ber sawi apianga hming dai tawh ngai lo tur, American sniper ropui Adelbert F. Waldron hi March ni 14, kum 1933 khan Syracuse, New York, USA-ah a lo piang a. Vanduaithlak takin a naupan laiin a nu leh pa an inthen hlauh mai a, a nu leh pa te an lo lak tlak vak lo bawk nen, hei hian a nunah nghawng thalo lian tak a neih phah ta a, Chutiang chuan nun khawhar tak leh hmangaihtu nei lo ni a inhre chungin a nun a hmang chho ve zel a, American sniper lar te zingah Waldron tluk a chhungkaw background nei chhia an awm lo an ti hial a ni. Hetiang hian a tette atangin nun khawhar leh thian mumal pawh nei lo ta chuan, a lunglenna leh a khawharna te tih ziaawm nan an khaw bul lawk a ramhnuai Baldwinsville-ah chhuan silai nen a ramvak ta thin a ni. Silai ngaina leh ramvah hrat ta ngang chu a tleirawl chhuah phat atang hian Waldron hi silai kah a thiamin, a kut a hmui em em a, sa pawh a kap zing malh malh hle. Hetia a naupan lai atanga nunkhawharna leh silai lam a ngainatna hian a nun kawng a hril chho ta a ni.
American sniper dangte ang thovin a tleirawl chhuah atangin sipai tan a chak em em thin a. Tichuan atan hun tha inher chhuakin, kum 1956 khan US Navy-ah a in ziak lut ve ta a ni. US Navy ah hian kum 12 zet a service hman a, mahse a tui thei ngang lo nge ni, kum 1968 May ni 7 ah chuan US Army-ah a inziak lut leh ta thung a ni. May ni 4, 1968 ah chuan sipai traning chu Fort Bebbing, Georgia USA-ah a zawm ve leh ta a ni.
Hemi kum vek, November ni 4 ah chuan, sniper anga a kumkhaw hming chherna ni turin, South Vietnam-ah chuan a thleng ta hlawl mai. Waldron hi US Army a zawm hian US Navy-a a rank tlukpui tho Sergeant-ah an dah bawk a ni. Hetia Vietnam-a thlen hian, 9th Infantry Regiment-ah awm in, an Regiment hi Vietnam-a North Vietnam Army (NVA) bitna lai, boruak tang tak leh inkah nasat na hmun Mekong Delta-a awm a ni.
Tichuan Vietnam a thlen atanga reilo te ah, an Regiment atangin Major Willis L Powell chuan silai kapthiam zual tlemte a thlangchhuak a, chu'ng ho chu ni 18 chhung sniping training an nei ta a ni. An zingah chuan Waldron pawh tel ve in, a thiam ber pawl a rawn ni chho nghal a ni. Tichuan traning course te an zawh hnu leh tha taka an intahhriam hnu chuan, a tak ram, indona mualah enchhin an ni ta a ni.
Vietnam War ah hian post hmasa a kan sawi tak sniper ropui Carlos Norman Hathcock ang bawkin Adelbert Waldron hi a chetha hle mai a, kum 1969 kumtir atangin indona mualah a che ve tan a, kum chanve chhunglek hian Sergeant Waldron hian Viet Cong sipai 109 confirmed kills a nei hman a ni. Hemi tuma a chet that em avang hian USA Army huaisen chawmawina sang Distinguished Service Cross leh chawimawina dang chi hrang hrang a dawn phah nghe nghe a ni. Adelbert Waldron hi US sipai te'n sipai chawmawina an hlut ber leh an dawn chak ber pawl, Distinguished Service Cross vawihnih ngawt dawng thei mi tlemte zingah a tel pha hial a ni. He chawimawina a dawn hi US sipai ten sipai huaisente chawimawina lawmman an dawn theih sang ber dawttu a ni a, a aia sang chawimawina awmchhun chu "Purple Heart" an tih hi a ni.
Hei chawimawina bakah hian, kum 1969, January ni 22 zan a, Kien Hoa province, Veitnam hmuna an operation neihnaa a chet that em avangin sipai chawimawina sang Silver Star pakhat leh Bronze Star pahnih lai a dawng leh nghe nghe. Hemi operation hi zanlaiah an thawk a, hemi zan hian Waldron hian Viet Cong. sipai 11 lai a kaphlum nghe nghe a ni.
Tichuan indo a nasa tual tual, Viet Cong lam an che na, American hovin an dawl lo lek lek thin. January 30, 1969 ah chuan Waldron tana hming chherna hun tha alo in hawng leh ta. Ben Tre an tih hmun Vietnam-ah chuan operation an neih leh ta. US chuan Vietnam ramchhunga an hydro electricity siamchhuahna hmunpui pawimawh ber mai pakhat chu lak an tum a, he operaion pawh hi zanah tho an thawk a ni. Tichuan le, kum 1969 January ni 30 zan, dar 7:15 p.m a ni a, thlasik boruak ala tawp fel lovin khua pawh ala vawt ang reng khawp mai, Vietnam sawrkarin a khua leh tui te tana kawlphetha a siamchhuahna tura tui an khuah lian zet mai, hmun pawimawh a nih avanga sipai in an ven hial, tuikhuah pawimawh tak pakhat atanga meter 500 vela hla ah chuan Waldron leh a thiante chu tuikhuah vengtu sipai te chezia enthla turin an bawk ta thap mai. Thawm dim leh fimkhur thei ang berin an biru a, an birukna hnimpik kar atang chuan an hmalam zawna kawngpui inkhawh phei ruah, tuikhuah panna chu chiang takin a lang thei a, nakin lawkah chu kawngpui ah chuan Viet Cong sipai convoy an rawn kaltlang dawn a, chumi lo ambush tura thawkchhuak chu an ni. Tichuan, operatin an tan ta, mahse, zan dar 8 velah chuan Waldrone leh a thiante chu an fimkhur tawk lo nge ni, an chesual ta hlauh mai,
Viet Cong sipai pakhat chuan a duty-na atang chuan Waldron te bihrukna laia hnim che chu a hmu a. An Commander hnenah tlan nghalin, Mortar leh silai a kah nghal a rawt a, mahse an awmna chuan civilian chenna a hnaih em avangin an hotupa chuan a lo phallo hlauh a. Tichuan, chu Viet Cong sipai pawh chu a duty-na hmunah let leh in a hmun a thleng fel awrh tih chuan Waldron chuan meter 500 vela hla atangin a kaphlum ta a ni. Mahse, an operation ber an la thawk lo, an bihrukna hmunah chuan che lo chang lo chuan an bawk leh ta, hemi tum hi chuan an fimkhur tawh ngang mai, chetsual thiang a ni tawh lo.
Zan dar 8:30 a rik chuan an chang chhuak ta. Viet Cong sipai convoy, sipai 16 lai mai chu an rawn lang ta. Viet Cong ho lah chuan an mahni kahhlum tum tu an awm tih hre hek lo, a thenin thlamuang takin mei an zu a, a thenin kalpaha fiamthu thawhin an nui bawk bawk a. Chutia an inrin loh lai tak chuan silai a ri ta thuai mai, an zinga pakhat chu a let nghal tawp a, ka pawh chhawn lovin a thi nghal. A rang thei ang bera phen tur zawng pahin silai rikna lam ni a an hriat chu Viet Cong sipai ho chuan an rin kah ve ta chiam mai a. Chutiang silai puak ri zawih zawih karah chuan, American sniper ropui Waldron a rawn che ve ta. Lu chhum ban chhum huama ram leh hnam tana rammu, American ral saithiam Waldron chu silai leh bomb puak karah pawh a chiai ve lo, meter 500 chuanga hla atang chuan Viet Cong sipai te chu a mal te tein a phil ta hmak hmak mai a ni. Hemi tum hian Viet Cong. sipai 8 lai chu silai vawi 8 hmehpuahah a kaphlum a, he a thiltih atang hian tunlai sniper-te motto lar em em lo ni ta, "one shot, one kill"/"one shot, one low" tih chu a rawn chhuak ta a ni.
Khawvel a sniper shot harsa ber pawla sawi thin chanchin hi sawi leh lawk teh ang. U.S sipai Lt. General John Ewell a lehkhabu ziah pakhat, " Sharpening the combat edge: The use of analysis to Reinforce military judgement" tihah chuan American sniper ropui Adelbert Waldron chanchin tlem zep telin, khawvel sniper history-a shot ropui ber leh harsa bera pawla an sawi chu a rawn tarlang a ni. He lehkhabu a Lt. General John Ewell ziah dan chuan, "tumkhat chu Vietnam-a an awm laiin Waldron leh a thiante chu Mekong lui dung zawhin Tango (lawng chikhat) ah an chuang a. Chutia thlamuang taka an chuan lai chuan hmelma lam sniper silai a rawn puak ta thuai mai a, a tum a kap fuh lo ni ngei tur a ni, Waldron te chuanna lawng chhuat chu a rawn kap per chhawk mai a. Chu veleh Waldron chuan a rifle chuh nghalin, a thiante hlauthawng avanga phili buai nuai nuai karah chuan rilru fim tak nen sniper-in a rawn kahna lam chu a zawng kual nghal vat a. Rei pawh a zawn hma chuan an awmna atanga meter 900 teh meuh a hla vela palm kung lera sniper thu chu a va hmu ta thuai a. Waldron chu lawngchhuat ah chuan a bawk vat a, uluk takin a rifle enlenna (scope) hmanga tin zawn chungin, meter 900 laia hla a hmelma lam sniper chu a vawkhat silai hmehpuahah a kaphlum ta a ni" a ti. Hemi tuma Waldron silai kah hi silai kah (shot) harsa a nih nachhan chu, Waldron kha lui a lawng kal lai (platform che reng), lawng insawi che lui lui reng atangin meter 900 vela mi target a kaphlum a ni a, awmhmun che reng atanga meter 900 vela mi han kah fuh chu thil namai lo tak a ni. Meter 900 hi a hnai viau lo tih chu kan hriat vek kha.
American sniper ropui Carlos Norman Hathcock (a hma a kan post tawh kha) leh sniper ropui dangte ang lo takin, Adelbert Waldron hian sniper anga hna a thawh chhung hian M14 Semi Automatic rifle leh M14 atanga American sniper-te hman bik atana an modify M21 automatic rifle a hmang tlangpui a. Hetiang M21 rifle an tihte hi leather sling classic neiin, M1907 ballistic calculator ART Leatherwood 39X a thuam a ni a, 7.62 mm NATO silai mu hmangin, a tlangpuiin meter 800 velah chuan hlauhawm hle tura ngaih a ni.
Hetianga Vietnam War-a a chet that em avang hian Waldron hi American sipai te zinga Viet Cong sipai te hlauh ber leh an tihkhai ber rawn ni chho in amah thah tumin nasa takin bei mahse an hlawhtling thei der lo. Tichuan, Viet Cong hruaitute chuan luman sang tak siamsakin, Waldron that theitu hnehah chuan $50,000 (hetih lai hian US sniper te zingah Hathcock tih lovah chuan a luman a sang ber a ni) lai an phalrai ta a ni. He thu an hriat hian US sawrkar chuan an sniper hlauhawm leh hmingthang Adelbert Waldron chu an ui in a thih an hlau viau ni tur a ni, thla 8 tha awrh chauh Vietnam-ah a awm hman tihin kum 1969, July ni 9 ah chuan US lamah an la kir leh ta a ni. U.S lama a kir leh hnu hian Waldron chu elite sniper ho traning programme neihna hmun Fort Benning, Georgia, USA ah instructor in a awm nghal a. Hemi kum vek hian a bialnu Betty nen an innei nghe nghe a ni.
Hetianga Sniper Instructor anga a thawh hnu reilote ah chuan US Army ban sanin eizawnna dang dap a duh a, tichuan kum 1970, March thlaah chuan US Army bansanin, Werbell Mitchela Company, MAC (Military Armanent Company), ralthuam leh silai siamna Company chu a zawm ta a ni. He company hi Waldron an Vietnam a awm chhunga a silai hman ve fo thin MAC-10 leh MAC-11 submachine Gun siamchhuk tu company an ni nghe nghe.
Khawvela sniper ropui ber zinga mi mah nise, Adelbert F. Waldron pawh mihring ve tho, chak loh chang nei, harsatna tawk ve thei tho a ni a. Hlim takin a hnathar chu a thawk ve zel a, a thawh awm tak ni paw'n a hriat a ni. Mahse kum 1980 a rawn inher chhuah chuan a mimal nunah buaina a tawk ve ta, MAC-a a hna chu bansanin, a nupui Betty nen chuan kum 1981 ah an inthen a, nupui dangte a nei leh a, hmun hrang hrangah awm kualin eizawnna te a dap kual a. Tichuan, kum 1995 khan American history a sniper ropui ber dawttu a an sawi thin, Adelbert F. Waldron chuan he khawvel minung ram hi hnutiang a lo chhawn ve ta a ni.
Waldron a hun hnuhnung lam hi a khawngaihthlak hle mai a, a nun hi enge maw takin a khawhar em em a, kawng hrang hrangin nunhlimna a zawng ve a, a nupui Betty thenin nupui dang pahnih lai a nei leh a, mahse hlimna tak tak hmu zovin a inhre thei chuang lo a ni. Amah, Waldron hrechiang tak tu pakhatin a sawi dan chuan, "A naupan laia a nu leh pate inthen avanga a nun khawharna leh mal ngawih ngawiha a inhriatna khan a puitlin thlengin a nghawng a. Sipaiah te tangin, khawvel sniper history ah a hming a chher em em a, sipai chawimawina tamtak a dawng bawk a, chumi hnu ah nupui te neiin, nun pangngai tak zawh ve thin mahse, a naupan laia a thil tawn hrehawm tak tak te chu a rilru ah a rawn thar leh thin a, vangtlang zinga khawsak ai chuan, mahni a ramhnuai a kal a, a rifle nena sapel a nunchan zir vel kha nuam a ti ber a ni," a ti hial a ni.
Bishop G. Bartowski