Total Pageviews

Friday, August 28, 2015

Insomnia


Insomnia (Mut theih loh)

Puitling 30-50% hian mut theihloh lai hun kan nei theuh a, 10% phei hi chuan a benvawnin mut har kan ti a ni. Insomnia hi a tihbuaia tan chuan thil hrehawm deuh ani a. Mut a har a, chhunah mi a tizawi a, mut a tichhuak a, zing thawh pawhin kan harh vak lo. Tin, taksa a tichak lo a, natna kan kai hma bik a, BP sang leh zunthlum tan phei chuan a thalo bik a ni. A chhan awmthei te:-

☀ Lungkham luat neih (anxiety)

☀ Zu (alcohol)

☀ Kum upat

☀ Caffeine (thingpui/coffee)

☀ Natna kaihhnawih (thyroid natna, rilru lam natna)

☀ Damdawi thenkhat vangin.

Engtin nge ni ang?

☀ Zanah thingpui/coffee in suh. I in pawhin zantir lamah ni se.

☀ Zantin a hun ngaiah mu ziah la. A tirah chuan i muhil lawk lo mai thei, a rei deuh ang a, i thluak a in siamrem mai ang.

☀ Nitin exercise la thin rawh (minute 10 lek kal pawh ni se)

☀ Mut hma, darkar chanve tal TV en suh.

☀ Tui lum pepin inbual rawh.

☀ Bawnghnute lum (thlum loh) in.

☀ Room hawng thawveng rawh.

☀ Lehkhabu chhiar rawh.

☀ A chhan bik a awm chuan ngun taka chhui chian tur, a tul chuan doctor rawn la.

☀ Mutthilhna damdawi hi chu a tul fe loh chuan hman miah loh tur ani.

ђ๓คг tlคภﻮtє

Wednesday, August 19, 2015

Naupang Ha Enkawl That A Tul

child-brushing-teeth.jpg

Ram a changkang a, khawsak a lo awlsam ta a. Naupangin hmawmsawm an ei nasa tual tual a, Naupang zingah Hanget leh Ha na an tam sawt hle. Primary School Naupang Za zela Sawmriat dawn laiin Hanget an nei a. A nat lem loh chuan an ngaihthah a, a lo nat chhuah meuh chuan tihngaihna dang a awm lo thin.

Nu leh Pa tam tak chuan Naupang Ha hlam chu thlawn mahse a dang a lo to leh mai dawn a, a pawi love tiin an ngai pawimawh lo thin a. Naupangin harsatna chi hrang hrang an tawrh phah thin. Hetiang hian -

☀ A hun hmaa Ha hlam a tlak avangin mi tam takin Ha tak to diklo, mawilo tak tak an neih phah thin.

☀ Thanglai an ni a. Ha hlam hrisel taka awm kim thap hi Naupang Khabe ruh thang mek tan thil pawimawh tak a ni.

☀ Tawng zirlai an ni a. Ha hi tawng tifiahtu pawimawh tak a ni.

☀ Naupang Ha hmai bal chu a thiante zingah a kimki chawk thin.

☀ Naupang Hanget hi a lo nasat chuan harsatna dang a thlen thei a. An thaw rim a chhe theiin thiante zinga awm hrehawm an tih phah thei a. Anmahni ngei pawhin hrehawm an ti fo thin.

☀ Hanget a tira enkawl loh chu a zual zela. Thling a thlen phei chuan a lo na a, Zan mut theih loh phah nan te an hmang thin. Naupang thenkhat phei chu a tira an enkawl loh avangin an Hahni in a chhiat phah a, an Khabe a lo vung vak a, Mit pawh meng tha thei lo khawpin an Hmai a vung hial thin.

Naupang Ha enkawl dan

☀ Mahnia Ha an nawh thiam hma chuan Nu leh Pa in nawh sak thin tur a ni a. An la tet zual lai chuan Toothbrush kher a ngailo. Puan nem fai takin, an chaw ei khamah hruk fai sak thin ila a tawk hle.

Kum hnih an tlin tawh erawh chuan Naupang hman chi Toothbrush lei sakin Ha nawh zirtir a hun tawh a. Puitling Ha nawh rualin nawh tir ila. A khampheia nawt lovin, chung lam - chhuk zawngin, hnuai lam - chho zawngin khuih tur a ni. Chutianga Ha zawng zawng khuih zawhah Lei leh Dang chunglam te khuih fai leh tur a ni.

Hasiai chi hrang hrang a awm a, a enga pawh hi hmang ila a pawi lemlo. Damdawi tel pawh a awm nghe nghe a. Hengte erawh hi chu Doctor rawnlo chuan hman loh tur a ni. Doctor in hmang tura min tih pawhin lem loh tur a ni. A bik takin Flouride damdawi telna Hasiai hi Naupang Hanget vengtu tha tak mai a ni a. Mahse fimkhur tak a hman chi a ni a, Lem hauh loh tur a ni.

☀ Chaw ei khamah Ha nawh tir ziah tur a ni a. Zanriah ei khama Ha an nawh tawh hnuah chuan thil thlum lam ei lo se a tha. A chhan chu Zana kam mutthilh hlan hian Chil a tlem a, ka chhung a intleuh fai muang a, natna hrik tam tak ka chhungah a inthlah pung chak bik a, chung chuan Ha tichhe thei thil thur a siam thin a ni.

Naupang chuan a thil ei zawhah kam thuah zel sela, kam a la thuah thiamlo anih chuan Tuisik thianghlin Fian Hnih/Khat leh intir i la, ka chhung rimchhe turte a veng a, Hanget siamtu thil tam tak pawh a tleng fai dawn a ni.

Thla ruk danah Ha Doctor hnenah entir thin a tha hle. Naupangin Hanget a lo nei anih pawhin phawi kher lovin a tihdam theih a. Thla ruk dana kan entir chuan a nget chhiat lutuk hmain a tihdam theih ang a, Hanget avanga harsatna tam tak a pumpelh thei ang.

Naupang hian an infiamna ah an Hahmai an sawh bal fo thin. A bal veleh a bawlhhlawh lo chuan vuah leh mai tur a ni. Vuah leh theih a nih loh chuan remchang hmasa berah Ha Doctor entir tur a ni.

Tin, Zanah Naupangin Ha na an tuar a damdawi pek mai tur a awmloh changte hian a buaithlak duh hle mai a. Naupang Hanget chu uluk tak, dim te siin tifai la, tui hmuam nuam tawk vela lumin thuahfai la, Lapaw thianghlimin dep hul la, a na zualpui chu a ziaawm thei ang.

Ha enkawl chungchanga pawimawh ber chu ka chhung fai a ni a. Naupangin ka chhung fai tak a neih a, Ha tha tak a neih theih nan Nu leh Paten mawh kan phur hle a ni.

Source:- Hriselna, July 2015. Dr. Lalchhuanawma - Dental Surgeon

ђ๓คг tlคภﻮtє

Tuesday, August 18, 2015

Hahni Puam

gum.png

Hahni hi engemaw vangin a puamin a thi duh hle thin. Heng hahni hrisel loh chhan hi chi tam tak a awm a, a tlangpuite chu:

☀ Ha leh Hahni enkawl fai loh vangin.

☀ Hangêt a lo thuk deuhin Hahni a lo hnai chhuak thin.



☀ Damdawi hnathawh vangin, a bikin Phenytoin (Luhaia tlu thin) Damdawi avang hian Hahni a puam vak thei.

☀ Taksa chakloh laiin a lo puam thei bawk. Entir nan, Tleirawl hun lai leh Naupai laite'n a awm duh hle.

☀ Thisen Cancer kan tih mai (Leukemia) avangte leh Hrawk lam natna avangte in Hapui tawp bul vela Hahni te a puam duh hle.

☀ Hahni-ah hian chawr (Tumor) a awm thei bawk.

☀ Ha leh Hahni piansualna avangin Hahni puam reh thei lo a awm thei bawk.

☀ Vitamin 'C' tlakchham vang pawhin Hahni hi a puam thin a ni.

A enkawl dan

A tlangpuiin Hahni puamte hi a nat rei hnuah a awm ber thin a ni. A enkawl dan tlangpui chu hetiang hi a ni:

☀ Ha leh Hahni te tihfai fo tur a ni.

☀ Hanget reng reng hnawh (Filling) vat tur a ni.

☀ Damdawi ei avanga Hahni a puam chuan bansan mai tur a ni a, chutiang Damdawi Phenytoin te i la mamawh a nih pawhin Doctor rawn zel ang che. Tunlaiah Tleirawl ten Khuh Damdawi Ephedrex leh na chhawkna Relipen leh Spasmolar leh eng Damdawi dawi emawte ruih nan an hmang nasa hle. Hengte hi a hlauhawm em em a, Taksa dang - Thluak leh thildangte a tihchhiat dan kan sawi hman lovang a, mahse Ha nghing nasa tak, Ha bal vek theihna hial a awm theih avangin damdawi pawngpaw ei mai mai loh tur a ni.

☀ Naupai laia Hahni thi leh puamte hi Rai vang hrim hrim ni lovin, Ha leh Hahni tunhmaa lo enkawl uluk loh vang a ni ber. Taksa a lo chakloh khan Hahnite a lo puam ta mai thin a ni.

☀ Natna dang (Leukemia) leh Thisen dang that lohna avanga Hahni diklo te hi chu a damna tura pawimawh ber chu heng an natnate hi enkawl dam thuai a ni mai.

☀ Vitamin 'C' tlakchham vang leh Chawtha ei loh vang te a Hahni puam chu ei leh in tihthat bakah thei lam ei tam tur a ni a, Vitamin 'C' nitin 500mg ei thin tur a ni.

☀ Hahni puam leh chawr ruh deuh, thang thei Bâwk a awm chuan Doctor-te zaitir a, Biopsy tih tir tur a ni.

Source:- Hriselna, July 2015

ђ๓คг tlคภﻮtє

Monday, August 17, 2015

Thisen Sang(Hypertension)

doctor1.jpg

Awmtirtu leh invenna
Hypertension tih emaw, BP sang tih emaw hi Thisen dawta Thisen, Lung atanga rawn chhuakin a tawnna kha a ni. Lung atanga a Pump chhuah kha Stytolic Pressure an inthlah dul leh a, Thisen Lunga alo luan khawm leh hun kha Diastolic Pressure a ni. Hei hi Puitlingah chuan a pangngaiah 120/80 a ni a, mahse Mihring azirin leh Mipa leh Hmeichhia ah a inang lo thei.

A chhan leh vang
☀ Essential Hypertension: Hei hi BP san chhan hriat lohte a ni.

☀ Secondary Hypertension: Taksaa natna dang awm vanga BP sangte, Adrenal Gland a bâwk a awm avang te, naupai lai natna (Toxemia of Pregnancy) avang te, Thisen zam lian/zim lutuk avang te a BP sang lo awmte hi a ni.

BP sang avanga natna leh thil thalo thleng theite
BP sang hi enkawl that loh chuan Taksa bung hrang hranah chhiatna a thlen thei a, chuvangin ngaihthah chi a ni lo.

☀ Lung leh Thisen zamah: Lungin nasa lehzuala a thawh a ngaih avangin Lung alo lian a, Thisen a tlachham thei a, Lungphu chawla thih thutna pawh a thlen thei a ni.

☀ Kal (Kydneys) : Kal a Thisen dawt te alo sawng te in alo zim avangin a hnathawh tur ang a thawk thei lova, Kal natna thalo tak a thlen thei.

☀ Thluak leh hriatna thazam : Thluaka Thisen zam te a chatin Thluak chhungah Thisen tling a siam thei. Hei hi a hlauhawm hle a, Thihna a thlen nghal thei. Enkawl hman anih pawhin Piansualna emaw Zenna emaw a thlen thei.

☀ Mit (Eyes): Mit a tichhia in mitdelna a thlen thei bawk.

Taksa peng dangte a khawih pawi hmaa BP sangte awmdan tlangpui te:

☀ Luna (a bikin zing lamah) Chalah a na duh zual.
☀ Luhai.
☀ Hnar thi.
☀ Thawk harsa.
☀ Lungphu rang.
☀ Zun lam fello/Zun thi.
☀ Nikhaw hre lova tluk thut.
☀ Mit khawhmuh chianglo leh Mitdel thut.

Natna dang avanga BP sang ah pawh hetiang hi sawi tur a tam mai.

☀ Kal thatloh avangin - Vung, Kut leh Ke leh Hmaiah.
☀ Cushing Syndrome - Taksa rit leh thau.
☀ Hyper Aldestoronesm - Zawi ngawih ngawih.

BP-a hlauhawm awmte (Ven theih lote):

☀ Kum upat dan azirin BP a sang chho thei.
☀ Inthlahchhawnna atanga BP sang, BP sang Nu leh Pa neite zinga Za a 45 te chu an BP sang ve a hriat a ni.

A lo inven theihte:

1. Primary Prevention:


A nawlpuia mipuite invenna.

☀ Ei leh in ah: Chi al ei tlem, nikhatah Gram 5 aia tam ei loh a tha. Thau leh mawm ei tlem. Zu intam loh. Chakna lam pe theitu chaw ei tam loh leh mamawh aia tam ei loh.

☀ Thau lutuk loh: Thau lutukna lakah inven tur.

☀ Insawizawi: Insawizawi uar tur a ni a, hei hian thau lutuk tur a vengin Taksa a thau a eiral thei a, a tangkai hle.

☀ Nundan phunga fimkhur: Mei zuk loh leh Taksa hah lutuk lova awm tur a ni.

☀ Hriselna kawnga inzirtirna: Mitin in BP san hlauhawm dan leh a vei awlsam dante hriat a, invenna kawnga hmalak.

☀ Mahni invawn fimkhur: BP Check tir nachang hriat tur a ni.

☀ A vei hlauhawma awm bikte: A bikin inentir ngun tur a ni.

2. Secondary Prevention:

Natna neite a hma thei ang bera hmuhchhuah. Thil awlsam tak phei chu a ni lo, a chhan chu natna hi a sawiselna tak nei lovin Taksa a tihchhiat hma chuan rei tak a lo awm thei. Chuvangin a tha berah chuan enkawl zui theihna hmunah chuan a nawlpuia BP Check te pawh a pawimawh hle.

Damdawia enkawl

BP sang damdawi chi hrang hrang a awm a, Doctor rawn lo chuan ei mai mai tur a ni lo. BP 140/90 hg tala tihtlak hniam tur a ni. Duhthusamah phei chuan 120/80 hg ni thei se. A damlo invawnna leh nun dan a pawimawh hle bawk. Doctor thu zawm ngei ngei tur a ni.

Source:- Hriselna, July 2015

ђ๓คг tlคภﻮtє

Sunday, August 16, 2015

Pumpui Na Enkawl Dan

stomach-72.jpg

Pumpui pai nuamlo hi chaw, pai tawih har chi ei vang emaw, thil mawm lutuk ei vang emaw a ni thin. Tin, Zu in pawh hian a awm duh hle. A chhan chu heng thil, ei leh in te hian Pumah thil thur tam tak a siam a, Irh te a thurin Thin thip leh Pum pai nuamlo a awm tir thin a ni.

Mi thenkhat chuan Thin thip vung vung hi Lung lam that loh vangah an ngai a, an ring sual fo a ni. Thin thip vung vung hi Pumpui Pân emaw, Pumpui Lâwng vang emaw a ni thin.

Pumpui Pân leh Rilfang Pân hi Pumpui atangin Acid a insiam tam lutuk vang a ni a, a hriatchian theihna pakhat chu, Pum chu na lutuk si lovin, na awm reng si, mahse tawrh theih tawkin a na thin a, a chang chuan a thip zawk zawk thin bawk. Chutianga na chu thil ei in emaw, Bawnghnute in in emaw a reh deuh va. A changin a na chu Chaw ei hnu Darkar hnih velah emaw, Chaw ei hmain emaw a rawn awm thin. Tin, Chaw mawm lutuk ei te, Zu in te, Mosola leh Hmarcha ei te hian a na a tizual duh a ni.

A enkawl dan leh a ven dan
A na awmtir theitu Chw ei ai chuan, a tidam theitu Chaw ei zawk rawh.

Pumpui Pân ven nan hengte hi eitur a ni - Bawnghnute chhuanso, Cheese, Bawnghnute khar, Chhangphut chhum diak leh Balhla.

Artui, Biscuit al chi, Chow chhum tui hang, Alu, Iskut, Cake leh Balhla te hi Pumpui Pânin a haw lo.

Tin, Zu, Coffee, Mei zuk, Mosola, Hmarcha, Soda, Cococola leh thil mawmte hian Pumpui Pân an tizual thei bawk.

Bawnghnute hi Pumpui Lâwng emaw, Pân emaw, Thin thip emaw tan damdawi tha berte zinga mi a ni a, Pumpui Pân nasa tawhah chuan Bawnghnute hi Darkar khat danah ni eng emaw zat chhung In ziah tur a ni a; tin, a chunga Pumpui na ven theihna thil te khi ei tam bawk tur a ni. Hemi hnua a lo ziaawm deuh chuan Pumpui Pân in a huatloh thilte ei tan tur a ni. Tin, hun eng emaw ti chhung chu Chaw ei apiangin Bawnghnute ei tel tur a ni a, a theih phei chuan Zing Chaw ei hnu, Chhun Thingpui in hma siin Bawnghnute in ziah la, Tlai Thingpui in leh hma pawhin in leh thin a tha. Hetianga tih theih chuan a tha chak hle a ni. Tin, nikhatah tlemte te in Chaw vawi 6 ei tum la, Zan mut dawn pawh tiamin, hei hi Pumpui Pân in a dam phah thei bawk a ni.

Antacid an tih Milk of Magnesium leh Aluminium Hydroxide te pawh hi Pumpui a Acid tam lutuk pawlh dal turin ei la, a ei dan tur dik taka ei chuan Pumpui Pân a tidam thei a ni.

Pumpui Pân hi a lo dam hnuah pawh ei leh in fimkhur loh chuan a rawn na leh duh hle a, chuvangin a ngeih loh chi reng reng chu ei leh tawh loh tur. A theih phei chuan mut dawn apiangin Antacid ei ziah tur a ni.

Sources:- Dr. HB James, Hriselna July 2015

ђ๓คг tlคภﻮtє

Friday, August 14, 2015

Pneumonia


Pneumonia hi saptawng ang maiin kan hmang a ni deuh ber tawh awm e. He natna hi kan hre lar hle a, Nu naupawm te phei chuan kan hlauh ber a ni fo thin. Mahse a natna hian mi tam tak a tibuaiin thihna hial a thlen fo thin avangin sawi uar leh sawi nawn fo a tulin kan inven thiam a ngai hle a ni.

Pneumonia hi Chuap natna chi khat, Chuap chhunga tui leh hnai tling avanga khuh leh khawsik leh thawhah lo awm thin a ni. A tlangpuiin chuap lehlam a khawi deuh ber a, a tawn tawna chuap tho lo pawh a awm ve thei bawk.

Pneumonia hi hrik chi hrang hrang Bacteria te, Virus te leh Fungus-ten an thlen thei a ni. A tam zawkte chu hritlang atanga lo intanin ni li ni nga hnuah Pneumonia-ah a lo chang ta thin a ni. Bacteria hrik in Pneumonia a thlen hi a thawk rang hle a. Darkar 2-3 vel lekah khuh na tak, khawsik leh kaih a thlen nghal mai thei a ni.

Hetiang ang chi Pneumonia hi a hlauhawm hle a, Doctor hnena kal vat a Antibiotic Injection pek vat an ngai a ni. A bikin naupangah a awm duh bik a, thihna thlen tam berte zinga mi a ni.

Pneumonia chi dangte erawh chu an thawk muangin a thente chu damdawi vak ngai lovin a dam ve mai thei bawk. A landan tlangpuite chu - taksa nuamlo them thum, khawsik ser ser, chaw ei tuilo leh khuh kherh kherhin an awm thin. Chawlh hahdama taksa tih lum a, thei tui lam in tam chuan kar hnih khatah an dam ve leh mai thin.

Pneumonia hlauhawm tak pakhat awm leh chu Hospital-a an kai Pneumonia hi a ni. Hospital leh a chhehvelah hian damdawiin a thah theih loh hrik te an awm thin a. Chumi hrikin a thlen Pneumonia chu a hlauhawmin tihdam a har bik hle a ni.

Thalai leh tleirawl hrisel tha pangngai tan chuan Pneumonia hi a nep thei hle a, khuh khek khek, hritlang lik lek ang chauhin a lang a. A enkawl nan chawlh hahdam, intih lum leh nachhawkna a tawk mai thin a ni. Amaherawhchu mi chaklo entir nan, upa lam te, naupangte leh nausente tan chuan Pneumonia hi a hlauhawm thei hle a, thihna thlentu a nih fo avangin ngaihthah chi a ni lo. Tin, mei zuk chingte leh ei tha ei phak lote tan pawh Pneumonia hi kai a awl bawk.

Aw le, Pneumonia chanchin tlangpui kan han tarlang ta a. Natna eng pawh mai hi tihdam ai chuan inven a hlawk zawk tih kan sawi fo tawh thin a. Pneumonia hrikte hi boruakah te an leng a, chu bakah kan taksaa awmsa reng, buaina siam lem lo, mahse kan hriselna a lo tlakhniam laia lo taidarh natna thlen thei ta an ni thin.

Chuvangin Pneumonia veilo tur chuan kan invawn that a tul a ni. Entir nan - Taksa vawt lutuka awm te, hah lutuk te, menrei te, meizuk leh zu in te, vaivut khu a awm te hian Pneumonia kai a awlsam a ni. Tin, upa lam te leh nausen te hian natna do theihna an nei tlem bik a, Pneumonia an vei sam bik. Chuvangin khawlai vaivut khu leh taksa vawt lutuk lakah ven an ngai a ni, an awm a nat a, an khua a lo sik chuan Doctor emaw Nurse emaw pan vat a tha zawk fo thin.

Source:- Hriselna July 2015

ђ๓คг tlคภﻮtє

Lung (Heart) Tana Exercise Tha


Kan khawsakna lo danglam zelah Lung (Heart) natna pawh a pung chak hle a. Kan awm awl a, hmuihmer kan ei nasa a, chuvangin Lung tana Exercise lak that hi a pawimawh hle a ni. Kan Lungphu tichak thei chi Exercise kan lak hian Lung in hna a thawk chak a. Kan lo hrisel phah sawt thin a ni. Chutiang Exercise chu Cardiovascular Exercise an ti.

Cardiovascular Fitness pawimawhna chu kan Taksain Oxygen a hman dan a tih a ni. Kan Lung a lo chak a, kan hah har thin. A nihna takah chuan kan Lung in kan Taksa peng hrang hranga Thisen a sem kual vel dan a mumalin a tha tihna ani.

Nitin Acrobic Exercise Minute 30-vel tal tih ziah hi kan Heart Rate tan a tha em em a, kar khata nithum, Minute 20-zel pawh a la tha ve tho. Tun tumah hian Times Of India Health section-in Exercise tha ni a, a sawite han tarlang ila.

Ke a kal hi a tha hle, muangchanga kal aiin chak deuha kal tur a ni. Hun i ngahlo anih pawhin vawikhatah thui tak kal lovin Minute 5-10 vel a khat tawkin nikhat chhungin ti zauh zauh rawh.

Tlan (Running) hi Calorie burn theihna tha ber pawl a ni. Mel khat kan tlan hian 100 Calorie vel kan paih thei angin an chhut. A tir atanga tlan nghal thut lovin muang deuhin kal phawt la, kal chak telh telhin i tlan dawn nia. I tlan tawpah pawh chawl nghal thut lovin i Speed i timuang telh telh ang.

Step-a kal tam hi a tha hle a. Tlan ai pawhin a tha zawk, Step-ah tlan thei nghe nghe la a tha leh zual. Chu chu Lung tana Exercise tha ber pawl a ni.

Yoga pawh hi Lung lam natna chi hrang hrang Risk tihniam thei a ni. Cholesterol level tìhniamin BP a tihniam a, Stress leh Anxiety te pawh a ti ziaawm thei a ni.

Awmze neia rit chawi (Weigh Training) hian BP a tihniam thei a. Cholesterol level leh Blood sugar level te pawh a Control thei a. Taksaah tihrawl a lo insiam hnem a, thau chhia a lo tlem a, chu chu Metabolism tichaktu tha tak a ni.

Tui hleuh hi taksa pumpui tana Exercise tha tak a ni. Heart rate a tisangin, Lung a tihrisel thei. Ruh leh Ruh chuktuah na (Bone and Joint pain) nei tan pawh tuihleuh hi chu Exercise tih theih tha tak a ni.

Thirsakawr khalh pawh hi Lung tan Exercise tha tak a ni, Lung tana a that mai bakah taksa hnuai lam a tichak bawk.

Source:- Hriselna July 2015

ђ๓คг tlคภﻮtє

Sunday, August 2, 2015

American Number Counting System

One
Ten
One hundred
One thousand
Ten thousand
One hundred thousand
One mi-llion
Ten mi-llion
One hundred mi-llion
One bi-llion
Ten bi-llion
One hundred bi-llion
One tri-llion
Ten tri-llion
One hundred tri-llion
One quadri-llion
Ten quadri-llion
One hundred quadri-llion
One quinti-llion
ten quinti-llion
one hundred quinti-llion
one sexti-llion
ten sexti-llion
one hundred sexti-llion
one septi-llion
ten septi-llion
one hundred septi-llion
one octi-llion
ten octi-llion
one hundred octi-llion
one noni-llion
ten noni-llion
one hundred noni-llion
one dec-illion
ten dec-illion
one hundred dec-illion
one un-dec-illion
ten un-dec-illion
one hundred un-dec-illion
one duo-dec-illion
ten duo-dec-illion
one hundred duo-dec-illion
one tre-dec-illion
ten tre-dec-illion
one hundred tre-dec-illion
one quattuor-dec-illion
ten quattuor-dec-illion
one hundred quattuor-dec-illion
one quin-dec-illion
ten quin-dec-illion
one hundred quin-dec-illion
one sex-dec-illion
ten sex-dec-illion
one hundred sex-dec-illion
one septen-dec-illion
ten septen-dec-illion
one hundred septen-dec-illion
one octo-dec-illion
ten octo-dec-illion
one hundred octo-dec-illion
one novem-dec-illion
ten novem-dec-illion
one hundred novem-dec-illion
one vigin-tillion
ten vigin-tillion
one hundred vigin-tillion
one un-vigin-tillion
ten un-vigin-tillion
one hundred un-vigin-tillion
one duo-vigin-tillion
ten duo-vigin-tillion
one hundred duo-vigin-tillion
one tre-vigin-tillion
ten tre-vigin-tillion
one hundred tre-vigin-tillion
one quattuor-vigin-tillion
ten quattuor-vigin-tillion
one hundred quattuor-vigin-tillion
one quin-vigin-tillion
ten quin-vigin-tillion
one hundred quin-vigin-tillion
one sex-vigin-tillion
ten sex-vigin-tillion
one hundred sex-vigin-tillion
one septen-vigin-tillion
ten septen-vigin-tillion
one hundred septen-vigin-tillion
one octo-vigin-tillion
ten octo-vigin-tillion
one hundred octo-vigin-tillion
one novem-vigin-tillion
ten novem-vigin-tillion
one hundred novem-vigin-tillion
one trigin-tillion
ten trigin-tillion
one hundred trigin-tillion
one un-trigin-tillion
ten un-trigin-tillion
one hundred un-trigin-tillion
one duo-trigin-tillion
ten duo-trigin-tillion
one hundred duo-trigin-tillion
one tre-trigin-tillion
ten tre-trigin-tillion
one hundred tre-trigin-tillion
one quattuor-trigin-tillion
ten quattuor-trigin-tillion
one hundred quattuor-trigin-tillion
one quin-trigin-tillion
ten quin-trigin-tillion
one hundred quin-trigin-tillion
one sex-trigin-tillion
ten sex-trigin-tillion
one hundred sex-trigin-tillion
one septen-trigin-tillion
ten septen-trigin-tillion
one hundred septen-trigin-tillion
one octo-trigin-tillion
ten octo-trigin-tillion
one hundred octo-trigin-tillion
one novem-trigin-tillion
ten novem-trigin-tillion
one hundred novem-trigin-tillion
one quadragin-tillion
ten quadragin-tillion
one hundred quadragin-tillion
one un-quadragin-tillion
ten un-quadragin-tillion
one hundred un-quadragin-tillion
one duo-quadragin-tillion
ten duo-quadragin-tillion
one hundred duo-quadragin-tillion
one tre-quadragin-tillion
ten tre-quadragin-tillion
one hundred tre-quadragin-tillion
one quattuor-quadragin-tillion
ten quattuor-quadragin-tillion
one hundred quattuor-quadragin-tillion....

An number hming vuah tam berah chuan pakhat(1) hnungah hian bial(0) hlir zaruk(600) a awm a ni awm e. Mizo chhiar danah chuan Vaibelchhia hi a tam ber a ni awm e (thenkhatin Vaibelchhetak an ti). A tam e mai kan ziak senglo.

ђ๓คг tlคภﻮtє