Total Pageviews

Monday, June 30, 2014

Silchar Jail Escape

      Silchar Jail hi hmarthlang lamah zauh (extend) a ni a, an zauh chhungah hian in a dung 60 ft, a vang 20 ft. pahnih an sa a. An zawm seina chin chu Leirawhchan rem (partition wall) a ni a, inkalpawhna kawngkapui pakhat a awm a. A tualzawlah chuan warder chhun zan zawmin an duty a, tangte chu an kim leh kim loh darkar tin an chhiar zel thin.

1967 March thla a R. Haleluia leh a thiante an tan lai hian Silchar Jail-ah vai tang 70-90 vel an awm a. Mizo tang te chu Jail zawm seiah hian an dah deuh bik thin. Jail hungna lungrem san zawng hi 16 ft. a ni a, an zawm sei chin chu 2 ft. a ti sangin 18 ft. a sang a ni.
An sawi danin Mizoram a buai avangin Mizoram Jail-ah tang an tam a, Jail-in a zawh loh avangin Mizorama leng lo te dah nan Assam Sawrkarin Silchar Jail hi a zauh tir niin an sawi.

Mizote an tan tirna in hnihah hian inthiarna pakhat ve ve, in chhungah tepenin a awm a, inthiarna pindanah hian ventillation a awm bawk a. Ventillation dung zui zawngin bar 4 kham a ni a, chu chu duhtawk lovin thirlen hling nei lo an kilh bet bawk a. An kilh behna lai chu thingphela tuamin an kilh hnan leh thlap a, chuvangin ventillation pawh a hawn theih loh.

Silchar Jail-a Mizo tangte hi thuneituten an ngaihthah hle a, Court hma-ah an inlan khat hle a, thla 3 danah a hming chauhin rundalah Magistrate hmaah hruai zauh chang an nei a, an hruai tum pawhin, “Nangmah MNF tak tak maw? Engchen nge i tan peih ang ?, I inchhir em ?” tih ang reng thu ho mai maiin Magistrate chuan a lo chhaih kual thin a ni.

Chung tang zinga Mizo tlangval Paruk te chuan Jail atanga tlanchhuah theih dan an dap ru reng a, mahse hmanrua an neih loh avangin thil han tih mai a harsa em em a, Mizo tang zingah hian Rualzachhinga a tel ve a, ani hi thil chinchang hre deuh ber a ni a, a ni hi tun hma pawhin tum 2 lai a lo tang tawh nghe nghe a. Bengali tawng a thiam avangin vai ho zingah pawh thian a nei nual a, Choka-ah te kalin chawte a chhumpui thin a, Choka atang chuan thuka an thir kham spare chu a la ru a.

Warder-ten an ven ngun em avangin chet lak a har hle a, Chaw ei a huna chaw eia an vah darh lai hian warder-te pawh an inthlahdah ve thin a, chumi hun lai chu remchanga chuhin Rualzachhinga thirtlawn lak kha an puan hnuai a, inthiarnaah an inkalhkhunga. Ventilation kilhna chu dim takin an kar a, mahse chaw ei zawhsan a hluahawm avangin rei tak an thawk ngam chuang lo va.
Ni khatah chutiang tih theihna chance chu tum hnih, Tukthuan ei lai leh Zanriah ei laiin an nei a, hnathawh sawt a har viau nain dawhthei takin nitin an hna chu an thawk zel a.

Chawlhkar thum zet an beih hnu chuan ventilation kilhna perek chu an phawi thei deuh vek tawh a, mahse phawi mai lovin an tlanchhuah dawna phawi mai theih turin an dah a.

An inpeih fel thawkhat hnu, an la tlanchhuah hma siin Mizoram atangin tang dang an rawn thawn thla teuh a, chung rawn thleng tharte nen chuan in hnihah chuan an sem darh dawn a. A tir atanga in khata awm ho leh tum thuhmun te chu inthendarh a ngai dawn ta tlat mai a. R. Haleluia ho chuan Jail warder hnenah inthendarh lova chen ho an dil a, Warder chuan rem ti lovin in pakhat zawkah chuan anni thian 6 chu a sawn ta zawk a.

Beidawng duh mai lovin an hna ngai ventilation kilhna phawi hna chu an sawnna bathroom-ah chuan a bul atangin an tan tha leh ta a. Ni 17 zet an beih hnu chuan perekte chu kar chhuah mai theihin an dah ta a.

Tangte hi darkartin an chhiar vek thin kan tih tawh kha, chu pawh chu la duhtawk lovin kawngka leh tukverh atagten warderten an thlithlai ru reng a, chuvangin jail atanga tlanchhuah duh tan pawh hun remchang a vang em em a ni.

Bathroom-a tui dah nan hian petrol bur chhia an hmang a, tui a tam lo thin hle a. Tlanchhuah an tum avangin convict pakhat chu cigarette tlawn khat an pe a, bathroom ah chuan tui an chhunkhah tir a.
Ni 21 March 1967 zan chuan an tanna in chhungah inkhawmna an nei a, an inkhawm zo chu an la thu bial deuh laih mai a, thenkhatin fiamthu an thawh a, thenkhat an zai rawng rawng bawk a, an ri chel chul a, zan dar 8-ah warder-in an kim leh kim loh a rawn chhiar a, a chhiar zawh chuan kawt velah awm lovin hmun dangah a kal a. Tangho pawh chu mu mai lovin an la thukhawm a, an titi a.
R.Haleluia leh a thiante chuan chet lak mai thain an hria a,

Zaidarhzauva leh Lalhmangaiha te chu bathroom-ah chuan an inzui lut a, ventilation kilhna an thlawn a, a hmanruate chu tuiah an dah zel a.

An thiah zawh chuan Zaidarhzauva chu chhuah a han tum a mahse bar karah a lu a leng lova, tha tawpin thir kham chu a han kuai kau vak mai a, thir chu a kual a, a chhuak thei ta a. Lalhmangaiha chu a chhuak ve nghal a. An tanna in bang hrulah chuan an ding dun a, bang atanga 10 ft. velah chuan tuihawk luankawr (nala) 2 1/2 ft. a zau, 3 ft. a thuk a awm a, chu nala chu an pan a , an thupil nghal a. An thiante pali chuan an rawn zui ve nghal a.

Nala-ah chuan an inzui a, Jail bang lam chu an pan a, an thlen chuan Nala atangin an chhuak a, bang kil panin an bawkvak phei leh a. Jail bang hungna an thlen hnu chuan R. Haleluia leh Zailiana an ding dun a, an pahniha kokiah Lalhmangaiha a chuang a, Lalhmangaiha kokiah chuan Zaidarhzauva a chuang leh a. An han ding chhuak chu an ding awn lutuk a, an tlu ta a. Mahse tumah insawh na an awm lo hlauh mai a, thawm dim takin an han tan tha leh a, an han ding mar chu Darha’n Jail bang kotlang a la ban pha lova, R.Haleluia leh Zailiana-ten Lalhmangaiha ke-ah a rualin an kutin an chawikang leh vak a, Darha’n Jail kotlang chu a ban pha ta a. A kotlangah chuan a lawnkai nghal a. Darha a lawnkai fel hnu chuan komol, a tlang kila an suihzawm sa chu an pe chho a. Darha chu bang tlangah chuan a bawk phek a ngun takin a thlir kual vel a, duty rawn hmu mai tur an awm lo tih a hriat hnu chuan a komol ken chu a thlak thla a, anin a hmawrah a lo chelh a, a thiante chu an lawn chho ta a.

Chutia an inpawh kai kim hnu chuan puanhmawr lehlam chu Jail pawnah an thlak thla a, puan chuan an uai thla leh a. A hnuhnung bera chhuk Zaidarhzauva chu komol bang tlang atanga lo pawttu awm tawh hek lo, komol nen chuan Jail bang hrulah chuan a hlawm thla tawp mai a, R. Haleluia a delh fuh thelh nghe nghe a, a tlakna lai chu leitha dur a ni hlauh a, a insawhna lo va. Jail hungna bang chu Jail staff quarter-a chengte chuktuah huanin a hnek avangin Jail bang hrulah chuan khawi lama kal tur nge tih ngaihtuahin an thu far a. Hun rei tak awmna chi a ni lo tih an hria a, chuktuah huan pal chu dimtein an tichhia a, Quarter leh Quarter inkarah an kal a.
Quarter-a awmte’n an thawm an hria a, “Kaun hai?” tiin an rawn au a, chhang lovin ngawi rengin an thawm dim takin an kal hmawk hmawk a, kawngpui an chhuah dawn tepah an kalna huan chu thirhlingneiin an lo hung a, thirhlingnei chu a ban chawpin an namthlu a, Premtola kawngpui an chhuak a.

An chhuahna piah deuhah chuan Pu Piandenga truck a ding a, Rualzachhinga te chuan truck driver chu vuakhluma, motor chu Mizoram lama khalh chhoh mai thain an hria a, mahse Zaliana leh R. Haleluia’n an remti lo va. Zan a la rei loh avangin kawngpuiah chuan mi an la zi nuk nuk a, mipui insul zut zut karah chuan hmanhmawh tak si mahse kal chak lutuk ngam lovin an kal deuh hmawk hmawk a. Rickshaw pahnih an awmna lam rawn pan chu an lo phar ding a, pakhatah pa 3 ve ve an chuang a, Rice Mill lam an pan a, Rickshaw khalhtute chu a chak thei ang bera kal turin an hrilh a, minute 35 an kal hnu chuan Rice Mill bul an thleng ta a.

Jail Warder zingah Assamese pakhat, Halar-a chu Rualzachhinga nena inkawm thin an ni a. Zan dar 9 a rik hma deuhin Rualzachhinga hmuh tumin a kal a, Rualzachhinga a hmuh tak loh avangin a thiante hnenah a hrilh nghal a. Warden-te chuan bathroomah a awm leh awm loh an check a, a awm bawk si loh avangin tlanchhuak an awm tih an hre ta a. Ralkhel dar (alarm) an ti ri a, he ralkhel dar ri hi tlanchhuakte khan Rice Mill bula an kal laiin an hria a, kal thuai thuai an duh a, an duh angin Rickshaw khalhtute an hmanhmawh thei si lo va, khawimaw chhengchhe deuh laiah te an chhuk a, an han nam pui leh dawr dawr thin a.

Agartala Road-ah hian Siliguri khua a awm a, an mamawhte lam theih an beisei avangin chu lam pan chuan an tlan a. Kawngsir dawr chhete lo awm thliahna an thleng a, an ding a, Rickshaw khalhtu chu cigarette, nawhalh leh hmawmsawm an lei tir a, an tlan leh nghal a. An hnung lamah chuan Jeep rawn tlan eng va va hi an hmu a, rickshaw an din tir a, a khaltu hnenah chuan, “Min phurh thu hi sawi reng reng suh ang che u, kawngsir hnim zingah khuan kan biru dawn,” an ti a. Hnim zingah an biru ta a. 

Jeep chuan a rawn tlan pel a, an rin ang ngei chuan an mahni zawngtu police an lo ni a, an hma lama an tlan liam hnu chuan an kal leh ta a. Rei vak lo an kal hnu chuan an mahni rawn tawk zawngin Jeep rawn tlan an hmu leh a, an chhuk a, kawng sirah an biru leh a, motor chu police motor tho kha a ni a. An tlan liam hnu chuan anniho chu lungmuang takin an kal leh ta zel a.

Km 2 vel an tlan hnu chuan Rickshaw khalhtute chuan, “Ka pu, kan kir tawh mai ang e, kan kal hlat lutuk zawngin kan haw kawngah harsatna kan tawng palh ang e, Rickshaw hi kan ta a ni lo va, hlawh neia khalh kan ni a, kan pute pawhin an ngaithiam lovang, min hrethiam rawh u,” an ti a, an kir san ta a. Anni ho chu kein an kal zel a. Thui tak an kal hmain an hnung lamah Rickshaw rawn kal thawm an hria a, kawng sirah an biru leh ta a. Rickshaw khalhtute chuan, “Ka pu, ka pu,” tiin an au va. Anni ho chu an ngawi thap a, han chhan ngam mai tur chi niin an hre lo va, han chhang se an mahni mantu tur an hnung lawkah an awm ru reng thei si a.

Mahse, a kotute chuan, “Ka pu, hlau suh u,” te an la tih tak zel avangin hlauthawng rilru takin an chhuakchho ta a. Rickshaw anmahni phurtute kha an lo ni a, “Ka pu, malik-in va hruai leh rawh u a ti a, min rawn tir a ni,” an ti a. Hlauthawng rilru tak chungin an kir leh ta a, Rickshaw neitute in an thlen chuan, “Khawnge in kal dawn?” tiin a zawt a.” Siliguri-ah” tiin an chhang a. In neitu chuan, “Siliguri-ah chuan kal suh u, sipai an tam lutuk a nia,” tiin an kal tumna a zawt a, “Mizoram lamah” tiin an chhang a. Ani chuan an kalna tur lam a kawhhmuh a, chem leh puan 2 bakah an eitur chhang leh Biscuit thahnem tak a pai bawk a. An hmelhriat ngai reng reng loh hnam dang, Vai lehnghal an chunga a tha em em mai chu an lung pawh a chhe hial a, lawmthu sawia an inchibai hnu chuan kal tura a hrilhna lam chu an pan ta a.

Darkar khat vel an kal hnu chuan zial zuin an thu chawl a, Rualzachhinga chuan, “Pathian hi a awm tak tak a niang a, awm tak tak ni ta se kan be khatin kan kawmngeih lo ropui si a, min tanpui a duhna chhan tur ka hre lo. Heti khawpa kan bepawp lo chung pawha min hre renga min tanpui a ni tih hrechiang ngat ila chuan han biak ve chhin pawh ka hreh lo, thaba kan sut chu a tul a ni; nau Darh, kei aiin i nel deuh ang han tawngtai teh,” a rawn tichhuak a. “Rualzachhing, chutiang sawi kual sawi kual angai lo. A khawngaih che a, a hmangaih che a nih chuan Jail-a tang lovin hmelma lakah pawh a hum thei reng che a lawm. Jail-ah rethei taka hrehawm tuarin rilru hah takin i tang a, i thiamna zawng zawng hmangin Vai i bum a, i tumruhna leh thahnem ngaihna leh i huaisenna avangin thi lova ruangin Jail atangin i tlan chhuak a, ti hian hah tak leh thlaphang zek zekin i awm mek a. Independence-te hi sual hah kher ngai lovin British kut atanga India a indan rual khan lo independence ni ila, hetiang taka talbuai a ngai lo tur….duh leh Pu Haleluia hi tawngtai sela, pianphung leh hmelah pawh hotu chan an chang deuh a lawm, ani hi keini ai chuan a lo ngaipawimawh deuh ang..” tiin Zaidarhzauvan Rualzachhinga chu a chhang a. An han nui leh dar dar a. “Ti ti dang i sawi zawk ang u,” Zailiana’n a rawn ti a, “Han ti ti rawh le, lo ngaithla turin ka beng a in-ready e,” Rualzachhinga’n a ti a,. Mahse titi dang sawi leh lovin an kal leh ta a.

An kal tan chauh tihin an hmaah thawm an hria a, an ding thap a, thawm chu enge anih fiah hmasak lohva tawn ngawt chu fin thlak bera an ngaih loh avangin kawng sirah an peng a, thawm chu a rawn hnai zel a, lawi nufa an lo ni a. Lawi a ni tih an hriat hnu chuan kawngah an chhuak a, an kal leh ta a. Kawng peng a lo awm a, khawi zawk nge zawh tur an hre ta lova, an han inrawn kual a, a thenin vei lama kal an rawt laiin a thenin ding lama kal a dikin an ring a. Rualzachhinga chuan, “Kan tawngtai tak tak mai dawn em ni ?” a ti a. Mahse a tawngtai ta chuang lo va. Ding lama kal chu dik zawkin an ring a, dinglam chu an zawh ta a, thui an kal hmain vei lama kal chu dik zawkin an ring leh a, an kir a, veilam pengah chuan an kal ta a. Dinglam pengah kal zel se chu an hma lawk khuaah police chhuti pahnih an awm a, harsatna an tawh ngei a rinawm.

Darkar khat zet an kal hnu chuan Lalhmangaiha’n lung kuttum tia vel a raphrual sual a, a petek a, a tlu a, leilet bial tlangah a nak a sawh a, a kal hlei thei ta lo va. “Thiante u, ka tikhawtlai zo dawn che u, min kalsan mai rawh u, tihian ka theih ang angin ka lo inbuaipui ve mai ang e,” tiin a ngen a. “Kan dam leh tlang khatah, kan thih leh ruam khatah, tih anih kha, tumah kan in phatsan lo vanga, tumah kan in kalsan bawk hek lo vang,” tiin a thiante’n an buaipui nghal a.


Lalhmangaiha chu an han malis nawk nawk a, reilo te an chawlhpui hnu chuan an kal leh ta a. Zing dar 8-9 velah Derby Tea Estate an thleng a. Gate puiah chuan, “No Entry, Trespassers will be Executed” tih a lo intar a. “Mamawhna chuan dan a pawisa lo” tih a awm ve tho kha tiin gate chhungah chuan an lut ta a, thingpui huana hnathawk ho chuan an rawn hual ta a, mahse kut an thlak mai ngam bik lo va. Chutia an din hual lai chuan vai pakhat, lukhum parh khum, silai keng, an awmna lamah chuan a rawn kal a. Chet hmasak tur em ni tiin an in rawn ru a. Silai keng rawn kal chu Rualzachhinga’n a lo bia ang a, a chhan dan a zirin chet mai tur niin an hria a, Rualzachhinga chu a tul anga vaipa silai pawhthlak sak nghal mai turin a inring ru a. Khawia kal tur nge tih a lo zawt a, vaipa chuan sa pel tura Puallawi tlanga ramvak tur a nih thu a hrilh a. Anniho chu an han inrawn a, Puallawi-a awm Pi Lalzingi in pan mai chu thain an hria a, silai kengpa chuan, “Ka rualin kal ve mai rawh u,” a ti a, an zui ta a. Puallawi an thlen chuan vaipa chuan Pi Lalzingi in chu ralkhatah a kawhhmuh a, Pi Lalzingi in chu an pan ta a. Pi Zingi in an thlen chuan thil awmdan an hrilh nghal vek a, ani chuan, “In thang rei tawh dan ngaihtuahin kan inah hian chuan rei tak awm a tha lo vang,” tiin a huan chhungah a bihruk tir ta a. Huana chawlh hahdam paha an bihruk lai chuan Assam Police te chu motorin Pi Zingi inah an rawn kal a. Pi Zingi chu Mizo tlangval 6 Jail atanga tlanchhuak a hmuh leh hmuh loh an zawt a, “Ka hmu hauh lo mai, helai hi an lo la thleng hman lo pawh ani ang e, Mizo an nih chuan kei hi an rawn pan hmasak awm tak chu ka ni a lawm,” tiin a chhang a.

Police-te chuan, “Ka pi, an lo kal a nih chuan i rawn report vat dawn nia,” an ti a. “Tehreng mai, an rawn kal hlauh a nih chuan ka rawn hrilh vat dawn che u nia,” a ti a. Police te chu an kir lehnghal a . Police an kir hnu chuan tang tlangchhuakho chuan tukthuan an ei a, Pi Zingi’n chawhmeh a siam thiam bawk a, dul hmul khat phuarin an ei a, tukthuan a buatsaih sak bakah puan a pe bawk a, “Helai hnai khuate hi a theih hram chuan tlawh lo vang che u, an mantir duh ang che u tih a hlauhawm, ding takin Mizoram lam pan mai rawh u,” tiin an kalna lam tur a kawhhmuh a, a theih angin kawng awmdan a hrilh bawk a. “Ka sawi dan a chiangkuang vak lo va, in hre thei mai ang chu maw ?” a ti a. Darha’n, “Hria ang, hria ang ka pi, min ngaihtuah suh, ka mit hi a var riau a nia…” a ti a, an nui ham ham a, Pi Zingi kawhhmuhna lamah chuan an kal ta a.

Pi Zingi sawi an ngaithla chiang lo nge, Pi Zingi’n a hrilh thiam lo zawk lah hriat ni suh, darkar 2 hnuah chuan an kal zel dan turah ngaihdan a inang ta lo va, a tawngchak deuh thuin an kal zel a, an kal thui tulh tulh a, an bo chu a ni ta mai a, khua a thim ti tih ta a. Ngaw karah chuan riahhmun an sual ta a, an biscuit pai te chu an ei a, thingro an mut a, an mu ta a.

Zanlai velah chuan lo vat thawm ni awm tak an hre ta a, an thu far a, a chang phei chuan thing tluin an mutna rawn vaw phak mai tur ang tein an hria a, enge ni ber ang tiin an in rinsiak a, han rin mai tur fel fak an hriat loh avangin, “Ramhuai lo vat” tiin an phuah ta thlarawk a.
March 23 ni chuan an thil paite an ei zawh hnu chuan an kal leh a, khawi lam nge Vairengte a awm pawh an hre lo va, an rin kal mawp mawp mai a, chawhnu her atangin Lalhmangaiha’n hma a hruai a, Hmuaka’n,”I kal thiam lo a ni, kawng min bopui reng mai,” tiin Lalhmangaiha chu dengkhawng deuh takin a ti a. An inhnial ta a, “Nangman hma hruai rawh,” tih pahin Lalhmangaiha chuan Hmuaka chu chemin a vawm a, a vawm thelh hlauh a. Zailiana’n hma a hruai ve ta thung a. He mi zan hian sai tluangah an riak a.

March ni 24 pawh chuan an rin kal nileng leh a, tlai thim dawnah khaw te tak te Tippera khuaah an lut hlawl mai a, hmun dang pan lovin Tippera khuaah chuan riah mai an rilruk a. Assam Sawrkar hnuaia Forest Deptt. mi leh sa angin an insawi a, R. Haleluia leh Zailiana te chu an hotu cheibawl a, Rualzachhinga’n tawng a let a, mi dang 3 te chu an puakphur angin an awm a. An thlenna khua te chuan an zah thiam hle a, eitur tuihnai tak tak nen hneh takin an mikhual a, mutna pawh theih tawka nuamin an siamsak a.
A tukah chuan el-euhin tukthuan an ei a, thingpui tui taka an khaukhurh hnu chuan remchang hmasa bera Tippera khua chu tlawh leh ngei tumin an chhuahsan ta a. Mizoram lam panin an kal a, mahse an tum anga kawng an hriatchian loh avangin zanah chuan ngaw karah an riak leh a, engemaw thawm mak pui pui an hriat avangin an mut pawh a tui vak lo va, khua chu a var leh ta a.
Ni 25 March 1967 zing dar 9-10 velah Vairengte thlawhhma an thleng a, chuta tang chuan an tum lam khawthlang lam chu an pan ta zel a...

Source: Facebook
Lushai err C. Zama ’Escape’ tih bu a tanga lakchhawn.

Sunday, June 29, 2014

Chhinchhiahna (Punctuation) - Chhunzawmna

stock-vector-old-fashione.jpg 8. Hyphen (-):
Thu pahnih zawmna leh daidanna a ni.
1. Zawmna a nih dan:
Tlar khata hla thu leng chin tawpa thumal chu zawm thin a niha, a then a len loh chuan a zawm a awm tih tilang turin leh thu inzawm chi ni si lo zawm anga dah ngai si zawm nan leh thlah pawlh sawinaahte zawmna atan hman a ni.
2. Daidanna a nih dan:
Vowel-a tawp thumala ‘a’ leh ‘ah’ a beh (suffix) hian chu thumal thar chuan awmze phir a neiha chhiara a chian mai theih loh chuan chhiar sual leh ngaih sual a nih loh nan suffix chu hyphen- a daidan thin tur a ni. Figure leh Foreign word pawhin suffix a neih chuan a suffix nena daidan nan hyphen hi hman thin tur a ni bawk.
* Hyphen hi a tlem thei ang ber hman tur a ni; chhiar sual leh ngaihsual theih tur chi-ah chauh hman a tha.

9. Dash (―):
Dash hi colon hmanna ang chi deuh thu note nei kamkeuna tawpah an dah thin. Hyphen nen a inang lova, a hmanna pawh a inang hek lo; a sei zawngah chuan hyphen let hnih vela sei a ni.
1. Point hrang hrang nei thu tlangpui tawpah colon nen hman thin a ni.
2. Thil chi hrang hrang sawi dawnin a hlawma sawina thu leh an sawi tur tak inkarah daidan nan an hmang thin.

10. Bracket te ( ):
Hei hi a hmaa thu tifiah tura ziah lan ngai si, chhiar tel kher erawh chu ngai lo thei kual khung nana hman a ni.
Note: ‘Mi pasarih (7) an lo kal’ tia kual khung chhunga a figure dah hi chin tur a ni lo, ‘pasarih’ tih hi a chiang tawk hle a ni. A figure ziah hmasak chu pawisa a nih erawh chuan tihsual palh ven nan bracket chhungah a thu ziah tho a tha.

11. Hawrawp banna ( ’ ):
Thu lam rik hnih, a pahniha lam ri lova a hawrawp thenkhat bana lam khata dah hian chung hawrawp ban then aiah chuan he chhinchhiahna hi dah tur a ni. Hawrawp banna hi chhiar sual phah leh ngaih sual theih tur chi ven nan chauh hman tur a ni.

12. Tlukna (=):
Chhiarkawp lamah hman a ni ber a, thu ziah pangngaiah chuan hman ve zeuh chang chu a awm.

13. Ditto ( ” ):
A chung chiaha mi ang tihna a ni a, heti ang hian an hmang thin.

14. Nambar indawt chhawn dan tur (order of numbering):
Lehkhabu leh thu ziak dangah a thu ken azira thupui hrang hranga then sawm tul a awm thin a. Chuti angah chuan a then hranna kengtu atan nambar hman a ni thin. Thu ziak thupui hrang hranga then sawm ngai chi-ah chuan a thenna nambar chi hrang hrang hman a tul thin a. Heti ang atan hian hman dan kawngpui zui tlan neih a pawimawh hle.
Heti ang hian:
Hlawmpui (part)
I II III Bung
1 2 3 Thensawm chhawng 1 na
1.
2.
Thensawm chhawng 2 na
(1)
(2)
Thensawm chhawng 3 na
(a)
(b)
Thensawm chhawng 4 na
(i)
(ii)
Point system pawh hman theih a ni tho.

15. Oblique (/):
Office thuchhuak lehkha nambar nei chi-ah chuan a lehkha hriat hranna atana a nambar ken figure daidan nan oblique (rin tung awn) hman a ni thin. Tin, ni leh kum daidannan hman thin a ni bawk. Hetiang bakah hian thu ziak pangngaiah pawh oblique (/) hi hman fo a ni a. Thu ziak kara oblique tam tak awm thin hian lehkha chhiar a tinuam lo thei hle a, a theih chinah oblique hman hi pumpelh theih a tha hle ang a. Hman loh theih lohnaah chuan entirna chiang tak, hriat sual theih loh tura hman ni se.
Heti ang hian:
‘emaw’ tih nan:
L.C.D post 2/3 siam a ni dawn.
= L.C.D post 2 emaw, 3 emaw siam a ni dawn.
‘vel’ tih nan:
Chaw ei turin palai 4/5 rawn hruai ang che.
= Chaw ei turin palai pali panga vel rawn hruai ang che.
‘zelah’ tih nan:
Tunlaia Cement man Rs. 300/ bag a ni. = Tunlaia Cement man chu Bag 1 Rs. 300 a ni.
‘ah’ tih nan:
Vawiina Sunday School kai zat chu 30/60 an ni.
= Vawiina Sunday School kai zat chu hming ziak 60 ah 30 an ni

16. Thluk seina (^):
Hei hi thluk sei chhinchhiahna a ni. Thumal hawrawp zinga vowel awm chu lam rik zawnga thluk a nih chuan chu vowel chungah chuan he chhinchhiahna hi dah tur a ni. Vowel pahnih pawh awm kawp se, thluk a nihna zawk zawk chungah dah tho tur a ni. Mizo tawng hi a thlukin kawngro a sut nasat avangin thluk sei chhinchhiahna hmang tel lo chuan thuziak a chiang kim thei lo va, chhiar dik a harsa thin. Chu vangin, thuziak uluk chi-ah chuan vowel ri fan chungah thlukna (^) dah thin a tha.

17. Figure, a thua ziah dan tur:
Nambar leh thil dang pawh a thua a zat kan ziahin heti ang hian ziah thin tur a ni. Unit tin zat chu a unit hming nen inzawma ziakin unit hrang hrang inkarah ‘leh’ dah thin tur a ni.

KC Lalruatdika

'Lo' leh 'Rawn' hman na

depositphotos-5466258-lov.jpg ‘Lo’ leh ‘rawn’ tih hi hawi zawng sawina (demonstrative adverb)-a kan hman chuan ‘lo’ hian intransitive verb a sawi fiah thin a, ‘rawn’ hian transitive verb a sawi fiah thung. [‘Transitive verb’ chu thil tih sawina, a tuartu awm ngei ngai ang chi hi a ni a (entirna: sat, ei, vua, do, pe, lei, phur, adt.), ‘intransitive verb’ chu thil tih sawina, a tuartu awm ngai lova tih theih ang chi hi a ni thung (entirna: kal, zung, nui, zai, tlan, zin, adt.)]

Tichuan, ‘lo’ hmanna chi sentence han siam ta ila -
“Ka pa a lo haw.”
“Tunah Sangi a lo zai ang.”
“Kan lam panin U Madami a lo tlan.”
Ti hian, intransitive verb chu ‘lo’ (demonstrative adverb) hian a zui ta thin a ni.

‘Rawn’ hmanna chi sentence siam ve thung ila -
“Ka pain chakai a rawn hawn.”
(‘Hawn’ hi transitive verb a ni a, hawn tur awm lovin eng mah a hawn theih loh.)
“Lala'n kan dawra artui a rawn lei.”
(‘Lei’ hi transitive verb a ni a, lei tur awm lovin eng mah a lei theih loh.)
“Ni Manchhingi'n kan lova mai a rawn phur haw.”
(‘Phur’ hi transitive verb a ni a, phurh tur awm lovin eng mah a phurh theih loh.)

Ti hian, transitive verb chu ‘rawn’ (demonstrative adverb) hian a zui ta thin a ni.
‘Lo’ hi demonstrative adverb atan ni lo, tense tichiangtu atan hman theih a nih vangin thliar hran thiam a tha. Entirna:
“In ka thlenin ka pa chuan artui a lo kang mek,” tiha ‘lo’ hi demonstrative adverb (hawi zawng sawina) a ni lo va, tense tichiangtu mai a ni.
“Thlam ka thlenin ka pa a lo thleng daih tawh,” kan tih pawhin heta ‘lo’ hi demonstrative adverb (hawi zawng sawina) a ni lo va, tense tichiangtu atana thumal belh mai a ni.

Tunlai hian ‘lo’ hi intransitive verb zawmtu atan pawh tul hlek lovah rawlh kan ching a, hei hi sim a tha. Entirna:
“Ka pa thinur a lo inhrosak lai hi chuan ngawih mai a tha,” tih ang chi hi thangtharte hian hman kan ching hle. ‘Inhrosa’ (inhrosak) hi intransitive verb chu ni ngei mah se heti ang sentence-ah hi chuan telh a tul lo va, “Ka pa thinur a inhrosak lai hi chuan ngawih mai a tha,” tih mai tur a ni.

(He thu-ah hian sawi belh tur pawh a awm nual thei awm e)

Lalzarzova

Puitling Fiamthu

stock-vector-old-fashione.jpg * A pasal in a fapa piang hlim chu a fa anih aring tlatlo, a nupui hnute hmurah tur a tat, a tuk zingah an Driver chu tur vangin a thi.

* Nupui: Boiha pa ka Kekawte a bo daih mai, kan awmpuinu hi ni hrim hrim.
Awmpuinu: Ka pu, kekawlte ka ha ngailo tih nangman hrechiang bel tiraw!

* Pa ber Cancer vanga thi tep chuan-
"Bawiha, ka thih hunah chuan AIDS vangin athi in ti dawn nia aw"
A fapa: Ka pa a zahthlak, ngati nge AIDS kher kher?
A pa: Ka thih hunah i nu hi mipa dangin an melh duh dawnlo alawm!

* Mipa naupang kum 8 mi chu Pawngsual vanga man ani a. Court ah an in khing ta a.
Lawyer:
Hei en ta che u.. a thil hi pawngsual na tham ani reng reng lo, thil theih anilo.
Naupangte chuan zawite hian:
Khawih khawih suh, awm tir mai mai rawh, a nih loh chuan kan chaklo ani mai.

Mizo Kum Pawimawhte

mizo-the-last-lushai-by-l.jpg Burma luh:
A.D 700

Khampat chhuahsan (khampat bung phun kum):
Kum 1250

Lentlang awm lai:
Kum 1460

Sailo Lal hova Tiau an kan:
Kum 1730

Selesih 7000 hunlai:
Kum 1750

Thlanrawn Pawih rawt:
Kum 1760

Chhim leh hmar indo:
Kum 1856-59

Mautam hmasa ber:
Kum 1862

Zoluti (Mary Winchester) Bengkhuaia'n a man:
Kum 1871 Jan 23

Vailen hmasa:
Kum 1872

Thli chhe tleh:
Kum 1876

Chhak leh thlang indo:
Kum 1877-80

Thingtam hmasa:
Kum 1880

Arsi tlak:
Kum 1884

Vailian vawihnihna:
Kum 1889

Pasaltha huaisen Khuangchera thih kum:
Dec 1890

British sawrkar leh Mizo Lalte remna saui tan:
Kum 1893

Savidge leh Lorrain Aizawl lo thlen:
11 jan. 1894

A AW B siam kum:
Kum 1895

Zosaphluia (Rev. D.E Jones) lo thlen:
31 Aug 1897

Zosapthara (Rev Edwin Rowlands) lo thlen:
31 dec 1898

Baptisma chang hmasa ber Khuma leh Khara Baptisma chan:
Kum 1899

Aizawl Bazar siam:
Kum 1910

Mautam vawihnihna:
Kum 1911

Thuthlungthar bu neih:
Kum 1914

BA hmasa ber Pu Hrawva leh Pu Lianhnuna te zawh kum:
Kum 1924

Mizo MA hmasa ber Pu Khawtinkhuma zawh kum:
Kum 1939

MBBS hmasa ber Dr Tlanglawma zawh kum:
Kum 1953

Lal ban:
Kum 1954

MNF din kum:
Kum 1961

Zoram buai:
1 March 1966

Hmanlai Mizo Zinga A Ber Kai Te

mizo-the-last-lushai-by-l.jpg 1. Zaithiam ber:
Buizova (Selesih)

2. Thatchhe ber:
Samdala (Teikhang)

3. Lungleng ber:
Thangzawra (Thingsei)

4. Thinchhe ber:
Pawngvina (Khawhri)

5. Zaidam ber:
Vanapa (Tualte)

6. Hla phuah thiam ber:
Pi Hmuaki (Lentlang)

7. Tlawmngai ber:
Taitesena Khiangte (Serhmun)

8. Hmeltha ber:
Lianchia Chhangte (Selesih)

9. Hmelchhe ber:
Saichawnkhupa Hmar

10. Chak ber:
Saizahawla (Khawruhlian) / Chula Tlau

11. Huaisen ber:
Khuangchera ( Reiek)

12. Tuan rang ber:
Aihniara Fanai (Selesih)

13. Leng rei ber:
Hauruanga (Hauruang)

14. Tuarchhel ber:
Neuva Chalchung (Zawngtah)

Friday, June 27, 2014

Inluah Man

apartment.jpg Pa pakhat zinchhuak ve khan, hmeichhe chhelo zet mai kha a tawng fuh hlauh mai a. Zankhata cheng 2000/- khan an inbe rem ta a. An tihtur ang ang an tihzawh hnu chuan, chupa chuan pawisa fai a kawl loh thu chu Nu chu a hrilh ta a, a hawn hunah, a Secretary in amah chu a rawn thawn mai ang a, a secretary chuan a rawn thawn hunah pawh a lehkha kawmah chuan 'In Luah Man' tiin a rawn ziak ang, tiin an inremsiam ta a. A zin haw hnuah chuan, a Office kal pah chuan a thiltih chu a ngaihtuah a, a inchhir ta deuh a.Kha zan, nula a hmanpui kha a ngaihtuah chuan a pawisa sen chu a ui leh ta viau mai a. A secretary chu a ko ta a, Envelop ah chuan pawisa cheng 1000/- leh lehkha pakhat hi a thun a, chu chu dakah a thawntir ta a. A lehkha zeh tel chu a hnuaia mi hi a ni a:
Ka pi,
Hei, cheng 1000/- hi i in ka luah man atan ka rawn thawn e. Kan in remsiam ang kha ka rawn thawnlohna chhan che chu, i in ka rawn luah dawn khan, hetiang hi anih ka lo ring a:
1. Midang la luah loh.
2. A lum nuam.
3. Room lian vaklo, mahni chauha nuam taka chen theih.
Mahse, ka thil hmuhchhuah tak zawk chu:
1. Midangin an lo luah hrep tawh.
2. A vawt deuh thlur.
3. Duh aiin a zau.

Chu lehkha Nula in a hmu chuan, rang tak mai hian lehkha a ziak ve ta a. Cheng 1000/- nen, a lehkha ziah nen chuan a thawn let ve ta nghal a. A lehkha ziah chu:
Ka pu,
1. Engtinnge khatianga in mawi kha, midangin an luahloh te i lo rin reng reng, ka va hrethiam lo em!
2. A vawt tih thu kha chu, a tihlumna kha a awm reng a, i Turn On thiam leh thiamloh ah a innghat zawk ani.
3. A zau zawng thu leh hla ah kha chuan, Regular Size ania, i bungrua neihdan a zirin a zau in a zim ang, a in neitu thiam loh ani lo. Chuvang chuanin i inluah man chu a ba thlau awm lovin rawn thawn mai rawh, anih loh chuan tuna i inluahna nu kha ka rawn hrilh mai ang

Thursday, June 26, 2014

FIFA World Cup 2014 a Ram Hrang Hrang Players Te A 'Ber' an nihna.

fifa2014worldcupqualifier.jpg Nei Khawng ber-
Neymar (Bra)

Pawisa pûk sak har ber-
Zabalêta (ARG)

Lu ngo ber-
Luongo (AUS)

Fel ber-
Fellaini (BEL)

Mut awlsam ber-
Musa (CAM)

E to ber-
Eto'o (CAM)

Chaw bar baw hnem ber-
Ibarbo (COL)

Lal nih chak ber-
Lallàna (ENG)

Bang uar ber-
Banguera (ECU)

No ti bo ngun ber-
Noboa (ECU)

Ris huai ber-
Lloris (FRA)

Inkhawm peih ber-
Inkoom (GHA)

Sa har ber-
Asamoah (GHA)

Man awl ber-
Manolas (GRE)

Hnawng ber-
Parolo (ITA)

Ba hnem ber-
Abate (ITA)

Ran lawm ber-
Sakai (JAP)

Zakzum ber- Okazaki (JAP)

Vir ber-
Pépé (POR)

Mi mo rim hrat ber-
Amorim (POR)

Ek der hrat ber- Eder (POR)

Fai ber-
Faizulin (RUS)

Nu ngai ber-
Kanunnikov (RUS)

Zak kha ngah ber-
Xhaka (SWI)

Naupang bum hrat ber-
Bum-Young (KOR)

Naupang kuk hrat ber-
Kook-Young (KOR)

Zei lo ber-
Bedoya (USA)

Dawlh lian ber-
Belkalem (ALG)

Pem ngun ber-
Pemberton (COS)

U te ngam ber-
Umana (COS)

Huamhauh ber-
Mata (ESP)

In pe zo ber-
Peralta (MEX)

Thil ruk hrat ber-
Talavera (MEX)

Zawr ber-
Cazorla (ESP)

Thawhbelh theih

RFa Ralte

I Future Ania Sin

old-man-walking.jpg Vawiin City Bus a Putar lo chuang ve khan Bus fare chu pe lo mah se, a Tar tawh khawp mai. A Seat-ah a thua, atan Seat Pakhata mi pahnih thut chu a tê mah mah a ni, a thu ngil thei si lo va.
Ramhlun atangin alo chuang ve a, a thu tha thei lo va a ding ta a, a tlu lek lek thin a, mahse a hmalama Seat awl awmah chuan a thu leh ta a. Mi pahnih thutna turah chuan amahin hahdam takin a thu ta a.

Conductor chuan, "Ka pu, tawlh rawh midang thutna tur i dal" a tia. Ani chu thei leh theilo vin a tawlh a, a tan chuan Seat khat kha a nuam tawk asin le.! A che hleithei lo, ka en renga, Ramhlun S kan thlenga midang ding karah Seat khat amahin a awh veka mahse, atan pawn a inthlahrunawm ve lutuk ang. Conductor chuan a hrawk reng bawk si a, 'Fare pawh i chawi lo va ding rawh..' te a ti thul.

Ka en renga, Chandmari kan thlen chuan, Conductor chuan, "Chhuk rawh midang i dal, a Fare pawh chawi lo, i tawlh rem duh bawk si lo." a ti leh a. Putar chu a ding ta a, Bus tlan zawng te chuan a ding nghet zo ngang lo. Mahse, a thutnaah chuan tumah thut an tum loh avang chuan a thu leh ta a. Isarel Point kan thlen chuan, CONDUCTOR MAWL tak chuan, a pawt ta a, "Chhuk nghal rawh" ati ta.! Driver pawn Conductor chu a hau nghe nghe a. Ka en reng thei ta lo.. alo chuan tantirh atanga hmutu ka ni bawk si, a hnunglam ka thutna atang chuan ka thova, ka va pheia, "Ka pu, thu rawh mi pahnih thutna i luaha a fare ka pek sak ang che.' ka tia. Mittui parawl kiangin chhuk luih a tum a. "Ka pu, ka pe ang thu rawh i thutna bulah ka ding tlat ang engtin mah a ti lo ang che.. i chuan chen chen ka chuang ang.." ka tia.

Dar 6 a ri tep tawh, a thim tan tawh si, "Khawge i kaldawn.?" ka ti a. "M.... ah ka fapa te hnenah." a tia. MAWLA bawk chuan, "Chhuk rawh se." a la rawn ti fo va, ka zah duh ta bik lo, zah pawh a phu ka tilo, "A chuan man mi pahnih chuan man ka pe ang, seat 2 a luah avanga kha ti taka i tih, hre rawh ila tar ve dawn.. tianga zahlo taka tih hi i duh dawn a mi? Thalai i ni reng dawn lo, a chhuk lo ang, a thlawnin a chuang bik lo.. i zak lawm ni? A tir atang khan ka en reng che a, a em em ta mah mah a ni. Mizo i nih chuan zak hle rawh, kumah pawh i pu rual fe a ni, kum 87 lai a ni tawh (ka zawta) zah ngawih ngawih a phu, mi pangngai i ni lo, mi anglo dik tak i nih kha, in enfiah rawh." ka ti ta bian bian a. Mi pawn min en thup mai ka zak ve lutuk. Putar chuan, " Ka zak e mai ka chhuk mai ang." a ti a. Mahse, ka phallo va, "Ka pu, i chuan chen chen ka chuang ang hreawm ti suh." ka ti a.

Treasury thleng kan chuang duna, Taxi ah kan chuang dun leh a, a kalna tur kha kan veng atangin a hla lo bawk a, taxi driver hnenah thlah turin ka ti a, kan vengah ka chhuksan ta a, mittui parawl kianga Putar zak taka siamtu an Bus no. ka lo chhinchhiah lo kha a pawi ta ni.! Mahse, nitin bus ah ka chuanga, ka la hmu leh tho ang.

Aia upa te, tarte zahlo lutuk ho khan hre rawh u, 'Thalai in ni reng dawn lo, nitin tar lam in pan a, Tar nun hreawm taka hman in duh loh chuan Tar leh Upa te zah la, i lo upata i Tar hunah pawh zah i hlawh em em ang.' I future chu tar a ni. Rei tak an dama Lu var veka an dam te hi an hlu asin. Hnam fing zawk te chuan, Ropuina Lallukhum te anti hial asin. An nuna hlimna kan thlen thei lo a nih pawhin, hrehawmna thlensaktu nilo hram ang u.

Prince Paris Khawlhring

Facebook Group pakhat a mi ka hmuh a ni a, tha ka tih em avanga rawn dah ka ni e.

Fanghmir Thah Dan

670px-kill-ants-using-bor.jpg

Chini leh Hmarcha chawhpawlh la, Fanghmir tam na-ah dah rawh. Tichuan Fanghmir in an liah hun ah thak an ti a nga Tui intur an rawn zawng ngei ang.
Chutah tak chuan chet fimkhur a pawimawh Fanghmir te chuan Chawhtawlh a tui an rawn in hunah Fanghmir te chu an in rin loh laiin Tuiah i namthla thut dawn nia.
Fanghmir te chuan in tih ro tumin mei bulah an rawn kal ngei a nga, mei ah chuan Bomb l lo dah lawk a nga, an in rin loh lai takin a puak dur mai ang.
Tichuan Fanghmir hliam tuar Unconcious a awm te chu I.C.U ah dah la. an Oxygen Mask chu hlihsak daih la, chuan thawchhamin an thi tawh mai dawn ani.

Naupang Khawngaihthlak

naute.jpg He Chinese Naute khawngaihthlak awm tak thla riat mi lek hi, A Nu Hnute a hnek laiin a hmur a seh saka, A Nu thinrimin Naute hmai chu Bakchehin hmun 90 zetah a chhun(vit) sak a. Naute hi vanneihthlak takin a Putea (uncle) bawlhhlawh ti faiin kawt a naute thisen nen a lo let reng chu a hmu a, rang thei ang berin Damdawiin-ah tlanpui nghalin Naute hmai hi hmun za (100) aia tamah thui sakin a nunna an chhanchhuak thei hram a ni.

Eng Dinhmunah Pawh Ding Ila......

putar.jpg Thingtlang khaw pakhatah hian Putar kum 80 vel a upa a awm a. A Fapa nen chauh a khawsa an ni a. An pafa in an in bula huanah chuan thlai chi hrang hrang an ching thin a. Kum tin an ei khawp chu an thar chhuak ve thin a ni..

Thlai chin hun alo her chhuak leh a. Mahse, vanduaithlak takin tualthah thubuaiah a fapa chu Jail-ah a tang ta hlauh mai a. Putar tan chuan thlai chinna tur lei laih phut chu thil harsa tak ava ni dawn chiang em!! A fapa Jail tang hnenah chuan lehkha a thawn ta ringawt a..

Ka fapa,
Kumin chu thlai thar tur pawh kan nei dawn lo anih hi. Ka tar tawh si a. Thlai chinna tur lei laih phut tak tak pawh ka thei tawh lo. Ka fapa, nang chu awm la, i pa thlai chinna tur lei i lai phut leh surh surh anga. Kum tawpah thlai tam tak kan thar leh awm si a. I pa thlai chinna tur laih phut kha nuam i ti thin ti raw....?
I pa
........

Ni 2 hnuah Putar-a chuan lehkhathawn a dawng a....
Ka pa,
Kan huan kha lo lai phut reng reng suh.... Kan huanah khan mitthi ruang ka phum a nia..
I fapa
.........

A tuk zingah chuan Police rual rawn kalin thlai an chinna thin an huan chu an rawn lai ta chiam mai a. An lai phut vek a. Mahse, engmah an hmuh leh si lova. Huan neitu Putar hnenah chuan ngaihdam an dil a, an kalsan leh ta mai a......

Ni 2 hnuah Putar chuan Lehkhathawn a dawng leh a..
Ka pa,
Tunah chuan kum danga i tih thin ang bawkin kan huanah khan i thlai duh zawng a piang i ching thei tawh ang..
Khati zawng kha Jail chhung atanga ka tih theih awm chhun a ni...
I fapa
..........

-- Khawi hmunah pawh awm ila, eng dinhmunah pawh ding ila. Kan tum phawt chuan midangte tan thil tha kan ti thei reng a ni tih i hre thar leh teh ang u.

Wednesday, June 25, 2014

FIFA World Cup 2014 Qualifing Round A Thil Thleng Langsar Thenkhatte

one1.jpg

Brazil 2014 World Cup Group stage khelh mek a ni a (he Post a nih laiin), tan atanga kar hnih dawn hnuah thil tam tak ngaihnawm leh hmuhnawm tak tak a thleng tawh. Football match report lam te chu kan hre vek in a rinawm a. Tun tum chu chawhchawrawi tarlang teh ang.

two1.jpg 1. Funny Miguel Herrera
Mexico Coach hi hrelo kan awm lovang. A team ten goal an han khung chiah hi zawng, a maka makin a khawsa a ni ber mai.
three1.jpg 2. Pepe's Headbutt
Germany leh Portugal te chuan 2014 World Cup Match hmasa ber an khel a, Portugal chuan si hnih an phur laiin Pepe chuan Muller tlu tawh hnu a tauh a, Pepe hi an hnawtchhuak ta a ni.
four1.jpg 3. Messi Goal Ropui
Argentina chuan an Match hnihna-ah Iran an hmachhawn a, Iran hian an Goal an veng hneh khawp mai. Argentina hian Goal an khung hlei thei lo, hun tawp dawnah Messi chuan Box pawn atangin mawi takin a pet goal ta a ni.
five.jpg 4. Luis Suarez a tap
Uruguay chuan 2-1 in England an hneh, England chuan 2014 World Cup Match hnih an khelh tawhah hnehna an chang zo lo. Inhliam damkawr Suarez chuan goal hnih England lamah a khung, England an tlak phah ta.
six1.jpg 5. Mark Bresciano-a'n Naupang a pui
Inkhelh tan hmain Naupang ho nen an chhuak hova, Australian Player Mark Bresciano chuan Naupang Rualbanlo Pheikhawk a suih sak a ni.
seven1.jpg 6. Nikhaw hre lovin Bruno Martins Indi a tlu
Netherlands leh Australia inkhelh tumin Tim Cahill leh Martin Indi te chu insu palhin, Bruno Martin Indi hi nikhawhre lovin a tlu a, damdawi in lam panpui nghal a ni.
eight1.jpg 7. Beonit Assou-Ekotto vs Benjamin Moukandjo
Cameroon leh Croatia inkhelh laiin Cameroon player pahnih Beonit Assou-Ekotto leh Benjamin Moukandjo te chu an inti thiamlova, inkhelh zawh Tunnel luh dawn thlengin an la inmil thei lo a ni.
nine.jpg 8. Rakitic leh M'Bia te che maksak
Inkhelh zawhah Jersey te an inthleng thin, Seville-a khel thin Player pahnih Rakitic leh M'Bia te chuan an Kekawr leh Skin tight thlengin an inthleng.
ten1.jpg 9. Muller thisen chhuak nasa
Germany leh Ghana 2-2 a an inhnehtawk tum khan Muller chu a inhliam a, a Mitko nasa takin a thi a, a team-mate Klose chuan a buaipui a...
eleven1.jpg 10. Chilean fans an che rawva
Spain nen an inkhelh dawnin Chile fans 300 chuang chuan luh ruk an tum a, Stadium Media Centre an suasam.
twelve1.jpg 11. Holland fan ang zau
Netherlands chuan Group Match hnuhnung berah si hnih faiin Chile an hneh. TV-a Holland Supporter Hmeichhe pakhat rawn lang mawlh mai kha..
twelve2.jpg 12. Suarez-a'n Chiellini seh
Italy leh Uruguay te chuan Group Stage Match hnuhnung ber an khel a, Uruguay chuan si khat faiin hnehna an chang. He Match ah hian Suarez chuan Chiellini dar a seh leh pek a, a Football Career-a mi 3 a sehna a ni ta.

Source:- Inkhel.com

Saturday, June 14, 2014

India leh World Cup

india-football.jpg

1. 1950 World Cup ah India an tel tep :
1950 World Cup Qualifier a an hmachhawn tur te an inhnuhdawh vek avangin India chu World Cup ah an qualify a, mahse AIFF chuan chhan hrang hrang avangin World Cup a tel loh an rel ta a ni.
AIFF in India World Cup a tel loh tur thu an tih tlukna chhan hrang hrang te chu India in World Cup a kalna tur sum an neihloh vang a ni ber a, mahse FIFA chuan an senso tur tam zawk tum sak an tum thu an sawi a, mahse AIFF hian chhan dang hrang hrang avangin tel an tum lo cheu.
Chhan dang an sawi leh te chu India in inbuatsaihna hun tha zawk an neihloh thu AIFF khan an sawi leh a, player selection chungchangah buaina an nei bawk a, thu chiang tak sawi tur awmlo mahse India in World Cup an khelh takloh chhan mi tam takin an sawi chu India in ke lawng a World Cup khelh an tum a FIFA in an phaloh vang ni a sawi a ni bawk.

2. Match Commisioner India in a nei tawh:
Priya Ranjan Dasmunsi kha 2006 World Cup a Spain leh Tunisia match Commisioner a hman a ni.

3. Assisitant Referee ah pawh:
2002 World Cup ah khan Komaleeswaran Sankar chu World Cup group stage a assistant referee tur a thlan a ni.

4. World Cup Final ah India thisen kai:

India in World Cup la khel lo mahse India thisen kai Vikash Dhorasoo chu 2006 World Cup squad ah awm in France hian Final ah Italy an hnehlo a nih kha.

5. Ball pawh India kutchhuak:
2010 FIFA World Cup South Africa a khelh a World Cup ball bladder kha India a siam a ni a, New Delhi a company pakhat in bladder kha an siam a ni.

6. World Cup a khel tawh Indian football ah:
World Cup a khel tawh Indian Football a rawn khel hmasaber chu Majid Baskar niin Iran tan 1978 World Cup ah khan alo khel tawh a, Majid Baskar hian East Bengal tan 1980 ah leh 81 ah te khan alo khel tawh thin a ni.
World Cup player Indian football a khelh hnuhnungber chu Trinidad and Tobago tan a 2006 World Cup lo khel tawh Anthony Wolfe a ni.

Source : Sportskeeda

Inkhel.com

Thursday, June 12, 2014

Mipa & Hmeichhia

stock-vector-old-fashione.jpg

I lo chik ve ngai em le?

* Mipa nausen a lo pian chhuah a, a tah hian ‘a..a..a’ tiin rawl chhuahin theih tawp tak meuha a tah thin lai in, Hmeichhe nausen a lo pian chhuah a, a tah ve chuan, ‘e..e..e..’ tiin a tap an tih chu!
= ‘a..a..a Adama hming tawmtu a nihna leh ‘..e..e..e..’ Evi thlahtu bul, Nu lam sawina. Alphabet atanga teh chuan A a hmasa zawk a, E erawh a hnuhnung zawk.

* Mipa chuan Sikul a kal tirhin pencil hum thiam lo tak chunga a lek va va lai in, Hmeichhia erawh chuan Nawhrehna a it zawk fo.
= Mipa chuan tisual pheng phung turin Ziakfung a chawi a, Hmeichhia erawh chuan Mipa tihsual lai chu Siamtha turin a lo inring thin.

* Mipa in Tleirawl nun a lo hriat chuan, a aw chu lo danglama (Tilpawr aw), Hmeichhe taksa erawh a Hnute a lo um thung a.
= Mipa chu Rorel tura tih a nihna chu a aw ah a lantir a, Hmeichhia erawh chu naupawm a, chawm turin Hnute pek a ni tih a lantir.

* Mipa chuan a lo Tlangvalin Nula arim thin a. Hmeichhia chuan a lo nulat-in inleng a nei thin.
= Mipa chu Hmeichhia thlamuan tur leh kawmhlim tura piang a ni a, Hmeichhia erawh chu Thlamuan ngai leh Derdep, Chaklo zawk a ni tih a entir.

* Mipa chuan Nupui a neih tirhin fa atan Mipa bawk a duh a, Hmeichhia erawh chuan Pasal a neihin, fa atan Hmeichhia bawk a duh thin.
= Mipa Ropuina turin Chhungkua leh Chi leh Hnam chawitu atan Mipa bawk a thlang a, Hmeichhia erawh chuan sekrek khawih a, inchhung vawng fel turin Fatirah Hmeichhia bawk a thlang thin.

* Mipa chuan a lo Upatin, Vanglai nite hrilh hre tur leh, mi dang chanchin a ngaihven thin a, Hmeichhia erawh chu Tar a lo nih erawh chuan ân na tur ngawt angaihtuah thin.

Tuesday, June 10, 2014

Chhakchhuak Hnam Tobul

Duhlian tawng hmang Lusei hnam zinga mi Chhakchhuak ho lo chhuah dan tlemin ilo thlur dawn teh ang.

Lusei chuan tukkhum lamah sam anzial thin a, chhip lam chal zawna zial hote erawh chu ‘Pawih’ tiin an ko mai thin. Kan pi leh pute thlâng an rawn tlak hma Khampat hmuna an awm hunlai hi sawidan leh rindan a inanglo hlawm a, a kum hi a dik vek lo tih chu mitin ngaihdan ni mai sela. Kum 1300AD bawr velah khan Khampat hmunah khian kan pi leh pute chu an awm tawh tih chu kan hre thei awm e.

Heta an awm lai hian Chhakchhuakho thlahtu bul Luseia chu khaw roreltuin a awm nia hriat a ni. Bung an phun a, chu bung chu a lo lianin, a zar pawh lian tawk takin a arh ta a. Luseia hian fapa pathum Chhakchhuaka, Tochuanga leh Thangpuia te a nei a. ‘Luseia chuan a thih dawnah chuan a fapa te pathum Chhakchhuaka, Tochuanga leh Thangpuia te chu a kova, an hnenah chuan “Hei ka lo thi dawn hnai ta a, ka thih hunah chuan he bung zar awnna in a kawh zawn lam theuhah hian in unau chu in kal dawn nia,” tiin chhia a chham a ni’ an ti.

Chu bung chu a lo lianin a zar pawh a pharh tha hle mai a, Chhakchhuaka chuan azar lian ber kawhna lam chhim thlang lam panin Khampat hmun chu a chhuahsan a. A nau Tochuanga'n a zar hmar thlanglam chu zawhin a thlangtla ve ta a, sawidan tam zawkah chuan ‘Tochuanga hi Hmar hnam thlahtu hi a ni an ti’.. A naupang ber Thangpuia'n azar chhim chhak lam hawiin a chhuak ve ta bawk a.

Hetia Chhakchhuaka kalchhuak ta chuan Meitei ho awmna thin Thanghemah awm hmun a beng bel ta a. Hemi hmunah hian rei an awm awm love. Thanghem atang chuan chhuak lehin Kalemyo phaizawl lam her zelin a kal zel a, Kalemyo phai atanga hla vaklo tlang bawk lian Thafu chhipa ‘Khawchhak’ khua an tih hmunah chuan a awm ta a. Hemi hmunah hian Chhakchhuaka hi a thi ta a ni an ti. Khawchhak a an awm hunlai hian Tlaute hnam ho chuan an rawnfin a, an awmna hmun hming ang zel hian an hnam hming chu koh thin a nih avangin chutia Tlaute ho tena an rawn fin ve tak siah chuan an hnam hmingah chuan ‘Khawsa’ an ti ta a ni.

Chhakchhuaka a thih takah chuan a fapa Mauva chuan a aiah ro a rel ta a. Mauva chuan Runlui chu rawn kan thlain Lunglui hmunah chuan awm hmun a bengbel ve ta a. Helai Lunglui a an awm hunlai hian Puia thlahte leh Nganbawma thlahte chuan rawn finthla ve lehin helai hmun hi 1400 atanga 1450AD bawr velah tam tak chuan an ngai. Lunglui atanga insawnthla lehin Tlangkhuaah chuan awmhmun an han sual leh ta a. Helai hmun hi ‘Chhakchhuak Tlangkhua’ tih a ni thin. (Khiangzâng khaw bul, Lentlâng pang a mi a ni) Helai hmunah hian Mauva chu a thi a, Mauva thih hnu lawkah hian inhriatthiam lohna neuh neuh a awm avangin Renthlei hote chu an inla hrang ta a. Renthlei ho hi Lungzawl hmunah awmhmun an khuar a ni. Chutiang a nih takah chuan chu khuaah pawh chuan awm rei ta lo chuan khawthar an zuan leh ta a. An va inkhuarna hi ‘Dailung’ anti zet a, a hnu deuhah chuan ‘Seipui khur’ an ti leh ta a ni. ‘Mizo hnam tam tak lo chhuahna hmun chu he Seipui khur hi a ni e’ an ti thin.

Ti hian i han sawi dawn teh ang, Chhakchhuaka chuan Mauva, Hualhnama, Zawngbawla leh Chera a hring a. Mauva chuan Khirhtea leh Tlahtea a hring a, Khirhtea chuan Ngalsia, Baichia leh Ungtena a hring a. Ngailsia chuan Phungchia leh Ngalchhunga a hring a. Ungtena chuan Chhangtea a hring a. Tlahtea hian Seipuia a hringa, Seipuia chuan Hualthana a hring a. Hualthana chuan Darkima a hring a. Darkima chuan Hualngova leh Hualhanga te a hring ve leh a ni. Hualngova hian Bochunga, Chalthlenga, Cherputa leh Khupnova te a hring ve leh a. Hualhanga chuan Lalluna, Chhumkhala, Chalbuka, Taihlunga, Sialchhunga leh Chertluanga te a hring ve leh a. Tichuan Mauva - Ngalsi, Baichi, Chhangte, Hualngo leh Hualhang te chu Chhakchhuak hnampui an lo ni ta a ni. Chhangte ho erawh chuan Chhakchhuak hnama tel an duh tak loh avangin an in la hrang ta a ni.

Pastor Liangkhaia sawidan (Mizo chanchin) hi lo en ve thung teh ang. Hualngo - Chalthleng, Bochung, Khupno leh Cherput. Hualhang - Chalbuk, Baichi, Chhumkhal, Taihlung, Chertluang, Khupno, Fangte. Lumkhua - Sialchhung, Ngalsi, Ngalchhung leh Phungchi. Chhakchhuak thlahtu hi Mauva a ni a, Mauva’n Tlahtea leh Khirhtea te a hring a, Khirhtea chuan Ngalsia leh Sialchhunga a hring ve leh a. Lunkhuaah chuan an insawn ta a, chumi an awmna chawi chuan Lunkhua tih a ni ta a ni.

Chhakchhuak ho chanchin sawidan dangah chuan Hualthana hian Hualngova, Hualhanga leh Hualhnama te a hring a, helai hun hi Tiau an rawn kan hnu nia sawiin, ‘Hualhnama hi an en hrang hle a, sa pawh an hleh ve duh lova, a lungawi lo chu an awmna hlui lamah a kir leh ta a ni’ an ti.

Mizoram chhim thlang Bangladesh border vela awm ‘Phualhnam’ te hi Hualhnam kal zelte nge an nih a, Chhakchhuak hnam Duhlian tawng hmang lo va Lai bela khawsa ta zawk an ni em le?

(Source : Mizo history by Hrangthiauva.
Mizo Chanchin by Liangkhaia Pastor)

L Vanchiau Thanga
Facebook

Mizorama Sava Chi Hrang Hrangte

Hriatloh leh hmaih palh pawh a awm nualin a rinawm. Tin Khawchhak emaw, Khawthlang emaw, Chhim emaw, Hmar emaw khawilai emaw bera awm si hmundang a awmlo tam tak pawh a awm bawk. Chung zing a pakhat chu Khawthlang lam Sava antih mai thin 'Riakmaw' Sava te ang hi khawchhak lamah chuan a awm hriat a nilo. Chutiang ang chu tam tak a awm a ni.
Mizorama Savate hi an hming engzat chiah nge i hriat ? He post-ah hian Mizorama cheng thin Sava hming i hriat ngailoh tam tak a awm ngei ang a, he post a awmlo pawh a awm nual ngeiin a rinawm.. Post a awmlo Sava hming hria kan awm chuan Comment na lamah han thawh ve nise.

Awm eng.
Arawn.
Arngo.
Bawng.
Bawngpui.
Bemkawng.
Buarchawm.
Bullut.
Bullutte.
Changarh.
Changhlawi.
Chawngzawng.
Chedede.
Chhawlchhaih.
Changkak.
Changsen.
Chhawlhring.
Chhawlhring Lueng.
Chimbukte.
Chinrang.
Chippui.
Chipte.
Chirhdawt.
Chhimbukpui.
Chhemhur.
Chhuangtuar.
Chingpirinu.
Cho-ak.
Chuai.
Daikat.
Dartle.
Dawntliang.
Dawithiama Arpa.
Dokek.
Dum Varak.
Durchip.
Hmunchhearpui.
Hrangkir.
Irliak.
Kaikuangral.
Kanghlai.
Kawlhawk.
Kawlrit
Kawr Uak.
Khawmual Chinrang.
Khamliam.
Kiltheihrawk.
Kir.
Kireuh.
Koro.
Kulherh.
Lalruanga Sehnawt.
Lailen.
Liandorit.
Lengder.
Lungdup.
Luangtubek.
Mangkhaia Ralveng.
Mauva.
Mimsirikut.
Mitval.
Mungek.
Muvanlai.
Mulungdup.
Muningaldang.
Mulukawlh.
Mupui.
Mute.
Ngalvapual.
Pengleng.
Peu puau.
Pikawlrit.
Pit.
Ramar.
Ramparva.
Riakmaw.
Suklet.
Setawt.
Tawktawk Awrsen.
Tawllawt.
Ter.
Tek tek.
Thangfenpabawp.
Thizil.
Tiau.
Thlanthla.
Thlangvaharbeh.
Tlaiberh.
Tlakawrh.
Thlohlupar.
Thlohpui.
Thlohsai.
Tuitu.
Tuklo.
Tukkhumvilik.
Tuirialdung.
Tuiva Arngo.
Tuivarak.
Tahngai.
Thumi.
Thuro.
Vabakmeisei.
Vadartle.
Vawkchhuak.
Vachangsial.
Vadumdeleng.
Vahai.
Vahmim.
Valpui.
Vahui.
Vaitlaiberh.
Vaiva.
Vaivaki.
Vaki.
Vakhiang.
Vakul.
Vaki.
Vamaitai.
Vapual.
Vapuantah.
Vapui.
Varalthi.
Varihaw.
Varung.
Vahrit.
Vahlah.
Vahluk.
Vahlup.
Vacha.
Vamur.
Varul.
Vasakei.
Vasuih.
Vasir.
Vathu.
Vazar.
Vazun.
Vavu.
Vainronghak.
Zarpuithiawrh.
Zet zet.
Zirziak.

ђ๓คг tlคภﻮtє

Monday, June 9, 2014

Dar Huai

1gong.jpg

Mizo te hian Dar chi hrang hrang kan nei a. Darkhuang, Darmang, Darbeleu, Saraidar, Chepadar, Pawngmawngdar, Darsumtel, Liandodar, Sukchindar, Kawlkhendar, Selbuangdar, Keihawldar, Tuaichawngdar, Siallamdar, Haizangdar, Dawlpadar, Khawhaldar leh a dang tam tak kan nei awm e. A then chu an hmingthan viau laiin a then erawh kan hre lar lem lo in a rinawm. Heng kan tarlan tak zinga mi Dar huai chanchin tlem i lo thlur dawn teh ang.

He Dar huai chanchin ka sawi tur hian thawnthu pahnih hrawnin, vawi engemaw zat chu a kal kual tawh niin a lang. He Dar huai hi Darkhuang tiat laia lian, tumpawn pathum lai nei a ni awm e. A hmingah Dar huai an tih kherna chhan hi sawidan chuan khum hnuaiah emaw, banglai velah an dah mai thin a, chumi an dah chuan tu tum mah nilo hian a ri leh vung vung mai thin nia sawi a ni. Chumi avanga Dar huai tih a ni.

He Dar hi a neitu hmasa nia sawi chu Singaia, Chawngthu thlahtu kha nia sawi a ni. Singaia hi mi zah kai leh mifel tak nia sawi an awm laiin thawnthuah erawh chuan sumdawng nia sawi a ni bawk. Hemi hunlai hi kan Pi leh Pute Burma rama an khawsak hunlai Run lui kam vela an awm hunlai thlang an rawn tlak thlak hma hret kha a ni.

Thawnthuah chuan Singaia hi Saphai dawlh nia sawi a ni a, chumi Saphai chuan Dar huai leh Dar dang engemaw zat chu a dawlh tel a. Liandova te unau hi pa thih san leh nuin pasal a umsan, Rethei taka awm leh mi hmuhsit anni a. Tumkhat chu khuain an ramchhuak a, kawr pakhatah hian Saphai lianpui Singaia dawlhtua sawi hi a luikawr kham zawngin a awm ruah mai a. Saphai a ni tih hrelo chuan an zawh ta hlawm a. A hnuhnung berah chuan Tuaisiala chuan a han zawh ve chu an thingluang zawh chuan Mit nei hian a hre ta tlat mai a. A hma amite hnenah a han sawi chuan awih lo tak chungin an han enchiang chu Saphai lian em em hi a lo ni a, khawtlang chuan an bei ta a. Tichuan an that a, a sa chu an insem ta a. A hmutu Liandova nau Tuaisiala te unau chu a sa tha lai pe phal lovin a pumpui chu an pe a. Luikawr hla takah chhukpuiin, chu Saphai pumpui chu an han theh chuan Dar tam tak leh Dar huai chu a lo awm a. Tichuan khaw en lai pawha khua lut ngam lovin zanah khua chu an luhpui ta a ni.

Liandova hi khaw khat Lal nia sawi a ni a. Liandova thih hnu hian Tuaisiala chuan an ro neih te khawmin hausa taka a awm lai hian mi tute emaw chuan zu a hrairuiin a ruih hnuah chuan an that ta a. A ro zawng zawng chu an laksak ta a ni. Hei hi Run thlanglam leh Tiau an rawn kan tawh hnu niin a lang. Heta ro tam tak hi khawchhak lamah phurhchhoh an tum lai hian engtin tin emaw Chawngtleng Lal Hauchema chuan a la khawm ta ni mai hian a lang. Chung hunlai chuan Chawngtleng Lal Hauchema hi hausa leh awmthei tak nia ngaih a ni.

Pangzawlah hian Chawngvungi, Chawngthu hnam, hmeltha tak hi a awm a. A Pa hian a thihsan hma avangin a Nu chuan a hmeithaipui a. A to in rimtu pawh a ngah thei hle mai a. Hemi hunlai hi Kum 1700 AD hnulam atanga 1800 AD inkar bawr vel kha nia chhut a ni. Pangzawl khua hi Hrangkhupa Lal a athutna khua a ni a. In 400 bawr vel zet nia sawi a ni. Chawngvungi rim tur hian Chawngtleng Lal Hauchema fapa Sawngkhara chu a va thawkchhuak ve ta a. Sawngkhara hi a hmelchhiat em avangin Chawngvungi hian a lo be tha duh lem lo niin thawnthuah chuan kan hmu. Nei theia a hriat tak loh hnuah Zawlaidi hmangin Chawngvungi neih dan kawng chu a dap ta a. Harsa tak chungin Zawlaidi chu a nei thei ta mial a. Tichuan Zawlaidi chuan a zawlthlu ta a.

Heta inneih tuma palai Sawngkhara tirhte hnenah hian Chawngvungi Nu hian Dar huai hi a manah chuan a ngen ta a. Palaite chuan thildang ngiat zawk tura an tih pawhin Chawngvungi Nu hian a remtih loh avangin ‘Inremloh ai chuan ni mai rawh se’ tiin Dar huai chu pek an remti ta a ni.

Chawngvungi nu hian he dar hi a kawl reilo a ni mai thei, Pangzawl Lal Khawsaia fapa Vantawnga 1810 AD atanga 1860 AD ah khan a kawl nia hriat a ni.

Hemi hnu hian he Dar huai hi Sailo Lal Savunga chuan a kawl veleh a. Harsatna tam tak leh chhiatna a thlen fo thin niin sawi a awm a. Rei a kawl hman lo, chu Dar huai chu Savunga kawl hnuah Sailo Lal bawk Lalburha chuan a kawl veleh ta a. Rei pawh a kawl hman lo tihah chuan ro dang tam tak te nen Lal in chu a kang ta mai a. Chumi hnu chuan a chin hriatzuina a awm ta lo a ni.

He Dar huai hi Singaia'n a thihphah hnuah Tuaisiala’n a thihphah leh a. Chumi hnuah Chawngvungi’n a thih phah veleh bawk a. Hri leh tam bakah chhiatna tam tak a thlen thin a, a hmingah pawh Dar huai tih hi a inhmeh hle awmin a lang.

Thawnthu pahnih chhungkhungin, Lal pali lai mai a hrawn bawk tih kan hmu thei a. He dar huai hi Run vela an khawsak hun atanga thlang an rawn tlak hnu thlenga awm thawnthu inhlanchhawn leh chhuidawnna atanga chhut a ni.

Scorce: Monoliths & Landmarks of Southern Mizoram.
Liandovate Unau Thawnthu.
Chawngvungi leh Sawngkhara thawnthu.

L Vanchiau Thanga
Facebook

Tawng Upa (Zahmawh Rawng Kai)

tawng.jpg

* A lianber ta khawihsak ang = Phûr sûrh, hlim leh thatho sûrh.
* A nu chhu dam = La naupang, note pianna la rei lo.
* Chawngzawng mâwn tiat = Lian lo tak, te tak tê.
* Chhu vaivut bar = Hmeichhe naupang la nawi deuh rual.
* Chhu ngho chhuaka dam = Hmeichhe dam rei (‘Chhu ngho chhuakin dam ang che’ an tih chuan induhsakna tawngkam mawi taka ngaih a ni.)
* Chhu rawng vuan = Nupui nei lai.
* Chhu ruang bual loh = Mipa virgin.
* Chhu tût zai = Aw puam deuh tulha zai.
* Hmeithai zinga zang zawn ang = Thil vang lutuk, zawn hmuh mai mai theih loh.
* Lum hlum lîk ang = Dâng bui, da deuh búi.
* Mâwn ar chuk phâk = Hmeichhe hniam leh tawi te.
* Mâwn hmeta thu = Awm mai mai.
* Mitdel serh khawihsak ang = Vir vut, phu deuh zuk.
* Mo thar mawng ang = Hnawng deuh dap reng, huh deuh dap reng.
* Pachang til tial = Mipa puitling tawh tak tak chin.
* Phung til rìl tia = Pa lianpui.
* Pit dawr tiat = Hmun zim tê.
* Puan hnuaia zang lîk ang = Midang hriat ve loha thil tih, thil ti ru.
* Sai chhu zen ang = Mawm thang beh deuh tluk mai, tihfai har tak.
* Seithlohva zang li ang = Rilru thlaka thil tidanglam zung zung mai.
* Til thênna lam = Thiam lam zawng, zei lam zawng.
* Ui hur ang = Lêncheh, khawlaia vak chhuak reng.
* Vahluk chhu sem ang = Mahni chan ve tur pawh awm lek lova thil sem zo.
* Zang bawng thu lâk = Mi thusawi, a hnial theihna lai laia lo hniala lo la kawi vel.
* Zawng hur hmai ang = Sen tâi deuh hlur.
* Zawh dawra suk tin ang = Thil inmil lo leh intuha lo lutuk.

Sunday, June 8, 2014

Abraham Lincoln | John F Kennedy Coincidences

al-jk.jpg

America President pahnih- Abraham Lincoln leh John F. Kennedy-te khan in-anna an nei nual a chungte chu.

* Abraham Lincoln-a hi 1846 ah Congress a tanga thlan a ni a, John F. Kennedy-a hi 1946 ah Congress a tanga thlan ve a ni. (Kum 100)
* Lincoln-a hi President a tan Kum 1860 ah thlan a ni a, Kennedy-a hi President a tan Kum 1960 ah thlan a ni. (Kum 100)
* Lincoln-a Secretary chu Kennedy a ni a, Kennedy Secretary chu Lincoln a ni ve thung.
* White House-a an awm laiin Fa lu an hloh ve ve.
* Civil Right veitu ve ve an ni.
* Lincoln tih leh Kennedy tih hi hawrawp 7- ve ve.
* Lincoln-a kahhlum a nih dawn hian a Secretary Kennedy-an Cinema Hall-ah kal lo tur leh a hlauhawm thu a hrilh.
* Kennedy-a kahhlum a nih dawn hian a Secretary Lincoln-an Dallas a kallo tur leh a hlauhawm thu a hrilh.
* Lincoln-a Kaptu John Wilkes Booth leh Kennedy-a kaptu Lee Harvey Oswald te hming hi hawrawp 15 ve ve.
* Anmahni kaptu te hian hming 3-an nei ve ve.
* An mahni kaptu te hi Chhimlam mi ve ve an ni.
* An lu-ah Silai mu-in a fuh ve ve a, Zirtawpni a kah hlum an ni ve ve. * Lincoln chu Ford Company Cinema Hall chhungah kah a ni a, a kaptu chu Kudam-ah an man a. Kennedy chu Ford Company Motor-a a chuan lai in Kudam a tanga kah a ni a, Cinema Hall-ah an man ve thung.
* John Wilker Booth hi kum 1839 ah a piang a. Lee Harvey Oswald hi kum 1939 ah a piang thung. (Kum 100)
* A kaptute hi an chungchang ngaihtuah hmain an thi ve ve.
* Lincoln-a thlaktu leh Kennedy-a thlaktu te hi Johnson tih hmingpu ve ve an ni.
* Lincoln a thlaktu chu Andrew Johnson a ni a, Kennedy-a thlaktu chu Lyndon Johnson.
* Anmahni thlaktu te hming hi hawrawp 13-ve ve.
* Andrew Johnson hi kum 1808 ah a piang a. Lyndon Johnson hi kum 1908 ah a piang thung. (Kum 100)
* A month before Lincoln was assassinated he was in Monroe, Maryland.
A month before Kennedy was assassinated he was in Marilyn Monroe.

Chhiar zui duh tan Link hi Click mai tur.

Monday, June 2, 2014

Why Women Cry

1103-go-flow.jpg

Mipa Naupang pakhat hian a Nu hnenah "Enga tinge i tah a"? tiin a zawt a, a Nu chuan "Hmeichhia ka nih vang alawm Bawhte" tiin a lo chhanga. "Ka va hrethiam lo ve," Naupangin a han tih chuan a Nu chuan a pawm vang vang a, "I hre thiam thei ngai lo ang" a ti ringawt a.

Chumi hnu chuan Naupang chu a Pa bulah chuan a va kal leh a, a hma-a a Nu a zawhna bawk chu a Pa chu zawt leh in a Pa chuan "Hmeichhiate chu chhan awm lo in an tap fo thin alawm" alo ti sam mai a.

Naupang te chu a lo thang liana a lo Puitling ve ta a, mahse Hmeichhiate tahbelh chhan chu a hrethiam thei chuanglo. A tawp a tawp ah chuan Pathian hnenah "Lalpa enga ti nge Hmeichhiate hi an tahbelh bik em em? Ti in a zawt ta hlawl mai a.

Pathian chuan "Hmeichhiate hi a bik taka ka siam an ni asin. Khawvel phurrit zawng zawng phurthei tur khawpa Awmkhauha ka siam rual in Tangnem belh nuam tak ni turin ka siam bawk a. Fa a neih theih nan leh a faten nasataka an dodal pawh a do zo thei tur in Chakna ka pe bawk. Natna leh Retheihna nasatak karah midang zawng zawng an beidawn vek tawh hnu pawh a engmah sawiselna neilova Chhungkua enkawl thei turin an Thinlung ka tisak a. Afate chu eng dinhmun ah pawh dingin amah chu Thinlung na ngawih ngawih in siam mahse Hmangaih tlat thei turin Hmangaihna ka pe bawk ani. A pasal dikloh na leh felloh na zawng zawng te hrethiam thei turin Chakna ka pe a, a Thinlung thleng a venhim sak thei tura a Nakruh atanga ka siam ngat a ni asin. Pasal tha tak chuan a Nupui a tina ngailo tih ahriat thiam rualin, a Pasal kianga khawsa reng thei turin chakna anei tawk em tih enchhin in a awm fo thin a ni tih hrethiam turin Finna ka pe bawk ani. A tawp-a a intih hahdam ve theih nan Mittui ka pe a, chu Mittui chu a mamawh hun a piangah a hmang mai thin ani. A Tah hian a hahdam sawtt hin a sin. A tah lai a i tang nema i pawm anih phei chuan a hahdam leh zual ang". Ti in a lo chhang a.

NB:-May thla kha Rom ho pathian Nu Maya hming chawi a phuah a ni a. Chu mi denchhen chuan he thu hi Post tum ka ni a. Mahse, hei... haihawt vangin Ni Hnih ngawtin kan tlai ta a nih hi.