Total Pageviews

Sunday, November 30, 2014

Un-Break My Heart - Toni Braxton

Don't leave me in all this pain
Don't leave me out in the rain
Come back and bring back my smile
Come and take these tears away
I need your arms to hold me now
The nights are so unkind
Bring back those nights when I held you beside me

Ni e, rilru na leh thinlung kehsawm a inkalsan chu a na alawm, mi pangngai tan chuan tih mai mai loh tawp tur chi a ni reng a ni. Chutianga rilru na ngawih ngawih a in kalsan lai chuan hman a kan nun hlim tak mai te kha an ngaihawm duh khawp mai a, kan hlimna bo tawh hnu te kha lo kir leh se kan duh ngawih ngawih thin a, mal taka kan awm lai te pawhin duat taka min kuah vawng vawng thin tu kha kan ngai in kan thlahlel ngawih ngawih thin a, zan a tu dang ngai lova kan kuah vawng vawng thin lai hun te kha koh kir leh theih ni se kan ti vawng vawng thin reng a ni.

Un-break my heart
Say you'll love me again
Undo this hurt you caused
When you walked out the door
And walked out of my life
Un-cry these tears
I cried so many nights
Un-break my heart
My heart

Chutiang hunah chuan kan thinlung na keh sawm tawh chu rawn tuam dam leh se kan duh ngawih ngawih thin a. Min hmangaihna anka nem kan hriat tawh ngai loh te kha hriat nawn leh kan chak fo thin. Kan nun atanga min vahbo san ni a kan rilru na te chu rawn thawi dam leh mawlh se kan ti ngawih ngawih thin a. Zan tam an mahni avanga kan tahna mittui te chu min rawn hruk hul sak in kan rilru na chu rawn tuam dam leh se kan ti vawng vawng fo thin.

Take back that sad word good-bye
Bring back the joy to my life
Don't leave me here with these tears
Come and kiss this pain away
I can't forget the day you left
Time is so unkind
And life is so cruel without you here beside me

Kumtluang atana min thlahna tawngkam lungchhiat thlak tak mai te kha sut leh theih in han sut leh sela, an mahni ngaia kan thahna mittui te hi hul thei se, keimahni a na reh thei lo awm hi rawn fawp dam se kan ti vawng vawng thin a. Kir leh tawh lo tura min kalsan ni kha theihnghilh theih a ni lova, khatiang ang min tawn tirtu hun hi a lo ngilnei lo in a lo rawng em a ni ber mai e, a, a tellova hringnun hman zawng a har a, a na a ni e.

Un-break my heart
Say you'll love me again
Undo this hurt you caused
When you walked out the door
And walked out of my life
Un-cry these tears
I cried so many nights
Un-break my heart
My heart
Don't leave me in all this pain
Don't leave me out in the rain
Bring back the nights when I held you beside me

Un-break my heart
Say you'll love me again
Undo this hurt you caused
When you walked out the door
And walked out of my life
Un-cry this tears
I cried so many, many nights
Un-break my
Un-break my heart oh baby
Come back and say you love me
Un-break my heart
Sweet darlin'
Without you I just can't go on
Can't go on...

Aw, duhtak ka thinlung na hi rawn thawi dam leh la ka va ti tak em. Lo kir leh hram la vawi khat tal i hmangaih biahthu di min hlan leh la ka va ti em. I tel lova hringnun hman zawng ka zuam mawlh lo a ni e. Ti a han kur diam diam mai hi zawng.

Ching pawr kual duah lo mai ang aw mi nuih te reu reu kan ti za palh ange. Hmanni chu ka friend list ami pakhat hian he hla thu hi min rawn tag a, ka wall ah hian a lang thla dul mai a. A tirah chuan chutia Sap sendang tawnga thu inziak thla dul mai chu enge tih pawh en tum lemlo chuan ka’n tawngpawng like ve ngawt a, Mahse a tukleh lamah chuan ka’n enchiang a Toni Braxton hla tunhma deuh a mawi ka lo tih em em thin, tun hnu thleng pawh a ka duh zui tak ‘Un-Break My Heart’ tih hla thu hi a lo ni reng mai a. Kha a rilru a na viau a nih hmel a. Chutia ka chhiar thlak takah chuan a hla te chu mu chungin ka’n ngaithla nawn leh a tunhma ka hriat tirh a nalh ka tih ang tho khan a nalh ka lo la ti reng a keimah min fan dan pawh a lo la ngai reng mai a. Tichuan hun remchangah ka la post ang mawle ti rilru vang vang chung chuan muthilh zai ka rel ta a, ka mumang lamah erawh ka hmu zui reng reng lo thung. Diktak a sawi chuan he hla ka ngaihthlak hi chuan kei pawhin tu emawni tak chu hriatchhuah ve vawng vawng chu ka nei ve ngei alawm....Mahse tunge a nih erawh ka sawi lovang.

"Un-Break My Heart" tih hla hi American recording artist Toni Braxton-i'n a sak a album, Secrets (1996) ami kha ni in MTV vanglai hun 96/97 chho vel bawrah kha chuan a lar thei kher mai lah tak a. He ‘ballad’ mawi lutuk tak mai hi Diane Warren phuah a ni a. A hla phuah sa hi Arista Records president L.A. Reid an ngaihthlak tir chuan ani hian Toni Braxton-i sak chi tak ni in a lo hria a. Toni Braxton-i an han sawi hmuh chuan a lo ngaina lo nasa mai a. A tirah tak phei chuan sak pawh a sa phur vak lemlo a ni awm e. Mahse L.A. Reid chuan engtin tin emaw sa turin a thlemthlu thei hram a, tichuan Braxton-i hian a sa ve ta a, a album ‘Secrets’ tih ah chuan dah tel ve in July ni 10, 1996 khan LaFace Records atangin a album atanga a single pahnihna ni turin an released ve ta a. Toni Braxton-in a aw hniam tham deuh chhel chhawl in an la a, chutah a sang lai ah hneh lutuk mai in an vawrh chho leh vel a, a chawih mawi tawk turin a aw an ti teng chher leh vel zet hi zawng... sawi thui tawh lo mai ang. Chutah zet chuan khawvelin he American singer zaithiam turu zia hi a rawn hrechiang lehzual chho ta.

Kum 1997 a rawn inher chhuah meuh chuan Grammy Award for Best Female Pop Vocal Performance a dawn phah ta nawlh mai a ni.

A tirin an han duh lo dawn vel a, han sa duhlo tlang chu ni se khati khawp khan a hun laiah khan khawvelah Toni Braxton kha a lar pha hauh in a rinawm loh.

"Un-Break My Heart" hi a hunlai kha chuan a hlawhtling in a thlen pawh a thleng sang hle mai a. Billboard Hot 100 ah No-1 ni in kar 11 chhung zet chu No-1 ah hian a cham nghe nghe a. Hot Dance Club Songs leh Adult Contemporary component charts ah pawh No-1 a kai pha ve ve leh a. Tin, Europe lamah pawh ram 10 chuangah Top 5 ah a lang pha in Austria, Belgium (Wallonia), Sweden and Switzerland ah te phei chuan No-1 a kai pha hial a ni. A music Video hi Billie Woodruff-a direct a ni in a video ah hian a satu Toni Braxton-i hian a bialpa a sun anga lan tir a ni a. A bialpa nen hian hlim taka an hun lo hman dun tawhte kha dawn kir a mithla let vawng vawng thin anga lantir a ni bawk. He hla hi kum 1997 Billboard Music Awards opening ceremony ah live in a sa a, a sa tha kher mai lehnghal. Tin, he hla hi zathiam tamtakin an rawn cover chho ve ta a, American alternative rock band Weezer te pawh khan an rawn cover ve tlat a ni. He hla hi Diane Warren hian ballad leh dance song ang chi atana a siam a ni a, mi thenkhat phei chuan ‘gay dance song’ angin an ngai fo thin. Engpawh nise he hla nalh lutuk tak mai hi in lo ngaithla tawh thin a nih pawhin lo ngaithla nawn ve leh phawt mai ula in inchhir hauh lo ang tih ka tiam ngam sak che u a. In inchhir ta hlauh a nih chuan nachhawkna mum khat ei ula in mu vang vang mai dawn nia.

BigDaddy Hmahmatea IV

Saturday, November 29, 2014

Imagine - John Lennon

Imagine there's no heaven
It's easy if you try
No hell below us
Above us only sky
Imagine all the people living for today

I dawn ve ngai em? Han dawn ve chhin teh, Vanram emaw hremhmun emaw hi awm lo ta se, sakhua min phuartu hi awm lo in eng sakhaw ngaihdan mah hi a dik ber tibik chuang lo ila, hremhmun pawh hi awm lo in kan chung lamah hian van hi awm tawp mai se, thlarau khawvel hi lungkham chuang lo in nitin a kan mahmawh ang tur ngaihtuah hian khawsa ta tawp mai ila. hetiang nun hi i dawn ve tawh ngai em le?

Imagine there's no countries
It isn't hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Imagine all the people living life in peace

Han dawn zel teh, he kan khawvelah hian ka ram ka ram ti bik lo hian mihring te hi han khawsa ho ta vek mai ila, ramri buai leh ram inchuh a indo te leh innghirngho te, thisen inchhuah a inthah te hi awm ta lo se, sakhua bik te hi awm lo in tumah hian mahni sakhua hi a dik ber a ni ti a in hnialna te hi awm ta lo se, khawvel mihring zawng zawng te hi rilru hmunkhat pu in leng za ta ila. I dawn ve ngai em le?

Imagine no possessions
I wonder if you can
No need for greed or hunger
A brotherhood of man
Imagine all the people sharing all the world.

Han dawn zel teh, he khawvelah eng thil mah hi mahni ta ta bik awm lo hian han intawm ta vek mai ila, rethei bik te hausa bik te pawh awm chuang lo in kan thil neih engkim hi in sem rual in intawm ta vek mai ila, duhamna te hian hmun chang tawh lo se, thenkhat an len thur thur lai a thenkhat rethei leh riltam ngawih ngawih a an lo awm thin ang te hi awm tawh lo se, mitin hi unau anga in enin engkim mai hi intawm in engkim hi lungrual takin ei za dial dial i la, he khawvelah hian ta ta tih hi bo tawh se. hetiang nun leh khawvel hi i dawn ve tawh ngai em?

You, you may say
I'm a dreamer, but I'm not the only one
I hope some day you'll join us
And the world will live as one

Kei chuan hetiang hian ka dawn thin. nang erawh chuan suangtuahna khawvel hlawhtlin ni nei ngai lo tura cheng satliahah ve mai angah min ngai pawh a ni thei, chutih lai erawh chuan he suangtuahna khawvela cheng awmchhun hi ka ni bik hauh lo a nia aw. Mahse maw, he ka suangtuahna khawvel hi engtikni ah emaw chuan min la tawm pui ve a, he khawvelah hian thisen chhuahna te, innghirnghona te, ram leh ram hnam leh hnam indona te, sakhua leh sakhua inhmuh thiamlohna te, rethei leh hausa inkar zau lutuk te hi tibova, mitin hi inlungrual taka kan chen ho hun hi a la thleng ngei ang tih hi ka beisei tlat a ni.

Kum 1971 khan tuk khat chu English Musician pakhat John Lennon-a chuan a chenna In England-a Ascot, Berkshire-a Tittenhurst Park estate-a a bedroom ah chuan a ‘Steinway’ piano tum chung chuan hla thu a ziak mawlh mawlh mai a. Hetih lai hian a nupui duhtak Yoko Ono chuan a hla phuah lai chu a lo thlir reng bawk a. Hemi tum hian a hla phuah lai hi vawikhatah a thu leh a thluk chu a phuah zo nghal vek mai a, tichuan khawvela hla ropui ber te zing ami ‘Imagine’ tih chu a lo piang ta a ni.

Imagine tih hla hi John Lennon-a hla zawng zawngah chuan a hlawhtling ber in hralh chhuah hnem ber a ni a. A hla thu hian khawvel mihring te inngeih tlang taka awm atana a duh thu te leh ram leh ram bik te, sakhua bik te, mahni thil neih bik te awm lo a, mitin inlungrual tak a intluktlanga awm a duh zia thu te a rawn sawi a. John Lennon hi Communism lam awn mi chu a ni lemlo na a, a hla hian Communist Manifesto chu chiang takin a puang chhuak tih erawh a pha lo thung.

John Lennon leh a nupui Japanese mi Yoko Ono chuan Imagine tih album tur hi anmahni in Tittenhurst Park, England a an studio ah May-June 1971 khan an record chho a. Tichuan Phil Spector-a co-produced na hnuaiah hemi kum September thla hian LP in an released nghal a, tin, hemi hnu thlakhat lekah hian John Lennon hian ‘Imagine’ hi single angin US ah a released ve leh nghal bawk.

He hla hi an tihchhuah tirh atangin a Hit rem rem hle mai a, Billboard Hot 100 ah No-3 an kai chho phawt a, tin, a LP hian UK ah an released kum hian November khan No-1 a kai ve nghal zat bawk a, Uk ah hian a tir tak chuan single angin an release phawt a mahse a hnuah LP in an release ve leh a, an release hlim hian copy 1.6 million teh meuh an han hralh mai chu mawle. Imagine hi John Lennon an a hla zawng zawng a sum a lakluh hnem na ber a ni chho ta reng a ni. BMI chuan he hla hi kum zabi 20 na a mi hrang hrang in a hla an sak hlawh berah a puang ta hial a, hei hi a awm pawh a awm reng bawk. An release tirh atang khan khawvel zaithiam hrang hrang 140 chuang in an sa in an record a, a satu zawng zawng te hi chu kan sawi vek seng hauh lo anga- Joan Baez,
Madonna,
Neil Young,
Elton John,
Queen tih vel bawr in an record in an sa a ni a theuneu lo tak hi a ni tawp mai a ni.

Lawmman leh nihna eng engemaw neuh neuh pawh a la hnem nangiang mai a, heng pawh a vai chuan sawi sen chi a ni hauh lo bawk. Grammy Hall Of Fame ah lakluh a ni a, Rock and Roll Hall of Fame ah 500 Songs that Shapped Rock and Roll ah telh a ni bawk. Guinness World Records British Hit Singles Book chuan second best single of all time ah a puang tawp mai bawk a, tin, Music lam sawi apianga sawi hmaih theih loh Rolling Stone magazine chuan 500 Greatest Songs of All Time an No3 ah a hlang kai nawlh mai bawk. Tin, Rolling Stone magazine vek hian ‘Imagine’ hi John Lennon-a'n music lama khawvel a pek ropui ber a ni e an ti hial a ni. Gold Radio chuan ‘Gold’s Greatest 1000 Hits List’ ah No 3 ah a dah vang mai bawk. Chu mai a la ni lo, January ni 1 2005 khan Canadian Broadcasting Corporation chuan kum 100 chhunga khawvela hla ropui ber atan a puang hial bawk. US lamah pawh a tla na khat a ni ang Recording Industry Association of America chuan 365 Songs Of The Century ah History a hla pawimawh ber atan a puang hial bawk. UK a Virgin Radio chuan December 2005 khan ngaithla tute hla duh ber No-1 atan a puang ve leh a. Australia lamah pawh a tla na khat aniang Nine Network in 20 to 1 countdown show, 12 September 2006 a an neih ah No-1 ah bawk an thlang ve leh a ni. Triple J's Hottest 100 Of All Time, 11 July 2009 a thlanna an neih ah No 11 atan an thlang bawk.

‘Imagine’ hi sawi tawh ang khan nihna neuh neuh an hlan leh, a satu hrang hrang te hi sawi mai sen chi pawh an ni lo hial zawk a. Khawvel in ‘Peace Songs’ a tih ang chi ah chuan khawvel pumpui a mi ngaih hlut leh ngaihsan, mi ngaihthlak hlawh ber leh sak hlawh ber a ni a. US President 39 na Jimmy Carter-a khan a tia lawm, “Khawvel ram hrang hrang hi ka tlawh hnem ve hle tawh in ram 125 vel ka tlawh tawh a, ka kalna apiangah hian ‘Imagine’ hi an ram National Anthem ang mai hian an sa nasa a, hla ropui tak chu a ni e...” a ti ve hial a ni. October ni 9 2010 khan John Lennon-a kum 70 birthday na ah Liverpool Signing Choir chuan John Lennon Peace Monument tih Chavasse Park, Liverpool England ami hawnna ah ‘Imagine’ hi an sa a, hei zet hi chu a ropui kher asin.

Sawi sawi mah ila kan sawi kim seng tak tak dawn chuang lo a, chuvangin kei pawh in a khawvela ka hla duh ber te zing ami, Guitar leh Piano a ka tum thiam ve hmasak ber te zing ami ni bawk khawvel in a hla ropui a tih te zing ami ni bawk ‘Imagine’ chanchin chu heti chinah hian lo duhtawk dawn mai ila. Emeli Sandé in BBC tan a record 2012 Summer Olympics August 2012 khar na hun atana hman tur chuan tunah hian UK Top 40 ah chart rawn kai thar tha leh in No 18 a rawn ni leh vang tawh bawk a tin kan lo hriat ve mai mai atan New York City a Times Square a kumthar lai a ‘New Year's Eve ball drop’ an tih mai a huho a intihhlimna hun an neih thinah hian kum 2005 atang khan ‘Imagine’ hi zaithiam ten an la sa ziah bawk a ni.

You, you may say
I'm a dreamer, but I'm not the only one
I hope some day you'll join us
And the world will live as one...

BigDaddy Hmahmatea IV

Wednesday, November 26, 2014

No One But You (Only The Good Die Young) - Queen

Hringnun khawvela kan cham chung hian kan thianthate engzat takin mual min liam san tawh hlawm ang maw? Kei kan suahsual lai vel a ka lo tih pui thin ka thiante kha chu veng chhung ami pawh, veng pawnlam ami pawh dam hi an tam tawh lo khawp mai a. A la dam chhunte chu a sim ta te leh a vannei zual tlem a zawng kan ni mai a. Hei Facebook lamah te thenkhat chuan min rawn zawng chhuak ve leh liam liam a lung hlui te pawh a leng duh khawp mai. Kan suahsual pui te ni lo sual kawng dai ve reng reng lo kan thianthate pawh tamtakin mual min lo liam san ve ta.

Khang kan thiantha mual min liamsan ta te kha hun leh kum te a lo vei chuan englai pawhin kan hrereng hauh lo mai a, mahse anmahni han ngaihtuah chhuah changa an damlaia kan hun hman ho dan te han ngaihtuah let chang hi chuan an ngaihawmin lung an ti leng a, hnuk hi a ulh teuh zel mai zawng a nih hi maw. Mihringte lah hian kan dam chen turah hian thu kan nei lovin kan thih hun tur minute hnih-khat lek pawh kan hre lawk thei der bawk si lo. Khang kan thiantha mual min liamsan tawh ho te kha tunlai hunah hian la dam ni ta se heng kan tlei pui em em Facebook te hi han khawih ve se nuam ti fe fe tur leh tuipui fe fe tur, Bike chhuak thar a man to to nei nalh thei deuh deuh tur an tam si a mahse anni chuan heng tunlai thil te hi an hmu ve hman ta lo, kan va vannei hlawm bik tak em.

A sakhaw thil ang zawngin thlir ta lo ila, khang kan thian kal ta te ho khan an awmna mitthite khawvel atang hian keini ho hi min rawn ngaihtuah ve thin angem le, hmun tin mai a an thian an kalsan tak anmahni ngai em em tute, anmahni avanga rilruna vawng vawng te, anmahni avanga lungchhe hnuk ulha mittui far thin te hi min rawn dawn ve in anmahni avanga kan mittui far te hi pawi an rawn ti ve angem le....

Mahse anni chuan he lei hrehawm hi kalsanin an chawl hahdam ta a, heti hian an tellovin hringnun chu kan lo hmang chho ve zel mai zawng a lo ni si a, kan tih theih tawk awmchhun chu anmahni ngai a lunglen leh an thlan a pangpar dah sak mai a lo ni ta. Mihring fate hi amal te te in kan thi pheuh pheuh a, kan inkalsan pheuh pheuh a, a tawpah chuan kan Generation chuan mual a liam anga kan hnuah thangthar ten Generation thar an rawn hmang chho ve leh anga, chumi huna la boral ve lo te chu tar chhia mai kan lo ni tawh anga, kan thiantha kal ta te kalna lama kal ve vat vat a an hnen thlen hlan kan nghakhlel ngawih ngawih tawh mai dawn a ni, an ni ang reng kha tumah an awm si lo. A fel fel, a kawm nuam nuam, a rilru tha leh ngainatawm awm hian mual an lo liam hmasa mai zawng a lo ni e.

A hand above the water
An angel reaching for the sky
Is it raining in Heaven
Do you want us to cry?
And everywhere the broken hearted
On every lonely avenue
No one could reach them
No one but you
One by one
Only the good die young

They're only flying too close to the sun
And life goes on
Without you
Another tricky situation
I get the drownin' in the Blues
And I find myself thinkin'
Well, what would you do?
Yes, it was such an operation
Forever paying every due
Hell, you made a sensation
You found a way through
One by one
Only the good die young

They're only flyin' too close to the sun
We'll remember
Forever
And now the party must be over
I guess we'll never understand
The sense of your leaving
Was in the way it was planned?
And so we grace another table
And raise our glasses one more time
There's a face at the window
And I ain't never, never sayin' goodbye
And it's one by one
Only the good die young

They're only flyin' too close to the sun
Cryin' for nothing
Cryin' for no one
No one but you

Ka lung a va leng kher em. A hla thu hi rawn chin pawr ka tum lo, thiam pawh ka thiam lo a, chin pawh ka ching pawr phal hek lo. Hetia a hlathu behchhana lunglen thu tawite a han kur kual pui mai hi ka duhtawk viau a ni. "No-One But You (Only the Good Die Young)" tih hla hi hrelo kan awm kher in a rinawm loh. He hla nalh lutuk mai a thu lungkuai bawk, a Music nalh bawk si hi British Rock Band Queen hovin an sak hi a tirah tak chuan Queen Guitarist Brain May in kum 1997 a Princess Diana thih hlima a phuah kha ni in an Vocalist 1991 a boral ta Freddie Mercury fakna leh a hriatrengna ni pah fawma a phuah a ni a, a tir takah chuan amah Brain May Solo Project atana a phuah a ni nghe nghe.

A demo tape hi an Drummer Roger Taylor a pe a, ani hian ngaihthlak pawh ngaithla lo chuan Drawer ah a dah a, a lo theinghilh zui veng veng mai pek a, mahse a hnu a a’n ngaithlak ve takah chuan tlem khawih danglam a Queen hla hrim hrim atan a siam a tha zawkin a hre ta a. Tichuan a thluk vel leh a hla thu a Freddie Mercury lam hawi lutuk lai te chu siamtha in Queen member pathum la dam ho chuan an record ta a an album Queen Rocks tih ah dah tel in single angin an released tel ta bawk a ni. Keima mimal ngaihdan bikah chuan khawvela mipa zaithiam ka tih ber Freddie Mercury tello chu a hriat khawpin ka hre ve a, chutihlai erawh chuan khawvela a ka band duh ka sawi apaianga a hmasa ber a Pink Floyd nena ka sawi lan thin Queen ho zet zawng pathum lek pawh in an ropui dan leh an hla ngaihthlak a nawm dan a la danglam chuang reng reng lo ka ti ve thung...

Engpawh nise he hla hi in thiantha mual liam tawhte hrereng chung leh an dam laia in inkawm thin dan te dawn kir vawng vawng chung khan uluk tawkin han ngaithla ve vang vang chhin teh ule. Pachang zahmawh than kin tawh i ni emaw, nuchang ngum rang i ni emaw, tlangval phan chang i ni emaw nula siniar i ni emaw tleirawl dawn tawi rual lek pawh ni rawh i khap hnam sak lo anih chuan a mak ngawt ang le.....

Kan thiantha mual min liam san ta zawng zawng te tan ka hlan e.

‘And now the party must be over
I guess we'll never understand
The sense of your leaving
Was in the way it was planned?’
One by one
Only the good die young

BigDaddy Hmahmatea IV

Monday, November 24, 2014

Thalaite Tan - Vanneihtluanga

editorial.gif

Vawiin neitu ţhalai duhtak,
Vawiin hi i upat ni ber a ni a,
Vawiin anga naupan ni hi i nei leh ngai tawh dawn hek lo.
Vawiin hi i tan a va hlu em!
Vawiinah ngei hian, i hringnun en fiah teh le.
I vanglai hian i nun uluk rawh, upat hnua inchhir a sawt tawh dawn si lo va.
I vanglai hian thu ţha dawng tam rawh, i fate hnenah thu ţha hrilh i duh dawn si a.
I vanglai hian puitu nih tum rawh, puih ngai i la ni ve ngei dawn si a.
I vanglai hian upate zah rawh, upat huna ţhalaite zah i duh dawn si a.

Ţhalaite u, rinawmna hlutzia hi dawn teh u:
Dikna lehkhabu a awm ngai a nih chuan,
Rinawmna-a inţan, rinawmna-a tàwp a ni ang.
Vanglai nun timawitu chu rinawmna a ni.
Rinawmin awm la, ţhian rinawm i nei ang.
Kawppui rinawm ni la, kawppui rinawm i nei ang.
Rinawmna hi incheina a ni lo, nun thuthlung a ni zawk.
Rinawmna nunpui la, i hringnun tizahawmtu ni sela.
I thlan lungah ni lovin, mite thinlungah, I rinawmna chám rawh se.

Ţhalaite u, thawhrimna hlutzia hi dawn teh u:
Thawhrimna tel lo hlawhtlinna chu a suak a ni fo.
Thatchhe thlawhhmáah chuan hnim hling nei bak a ţo lo.
Hlawhtlinna kuhmùm tipártu chu thawhrimna thlantui a ni.
Vanneihna vawng himtu pawh thawhrimna tho a ni.
Mi themthiam dawngdah ai chuan, mi naran taima an hlu zawk.
Nimin thlantui kha vawiin thisen hi a ni a,
Naktuk tinuamtu pawh vawiina thawhrimna hi a ni.
Lungawi takin thawk la, i thawh rah rimawi chuan àwi che rawh se.

Ţhalai thinlung thianghlim hi a va duhawm em!
Hmangaihnain a zawn chu thianghlimna a ni a,
Inhmangaihte inpêk theih hlu ber chu thianghlimna a ni.
Biak-in hi nawh tlêta thianghlim a ni lo va, Kohhran mite sual simna mittuiin a bùal thianghlim ţhin.
Chu thianghlimna chu i rohlu lo ni se,
Thinlung thianghlimin Lalpa lam hawi ang che.

Rinawm lohna khawvela rinawm ngamna -
Thatchhe khawvela thawhrim tlatna -
Bawlhhlawh khawvela thianghlimna -
Rawng bawlsaka awm lova, rawng bawlsaktu ni peih tlatna chu,
A ni, chung rohlute ngei chu thlahlelin nunpui la,
I vanglai nun khalhtu lo ni sela,
I damlai nun lungphun lo ni sela,
Malsawmna nun tam lo nei ang che.

I Hre Ve Em?

knowledge.png

☀ Upper Bavaria, Germany ami Markus Schmidt khan a bialnu Corinna Pesl hnena pasal a nei tura a sawmna kha an tawk dangdai ve mai mai khawp a buhpawl tel hlawm (Hay bales) 150 chuang remkhawmin Corinna-i zing tho in an awmna tlanga an in tukverh atanga a hmuh theih ngei turin ‘Will you marry me’ tih a lo rem a. A buhpawl tel hi pakhat zel 300 kg zet a rit a ni a 11.7 ft zel a sang an ni bawk. He a thu rem khawm hi a pumpui in 227ft zet a thui a ni bawk.

☀ Science fiction fans Noah Fulmor leh Erinn Finnegan, Brooklyn, New York lam mi te pawh in lei hipna awmlohna zero gravity ah kher inneih an duh avangin Kennedy Space Centre ho in Boeing 727 an tih danglam a 90 minute chhung chuan nan $15,000 zet an chawi a. Chutah lei hipna bo thak khawpa an thlawh kual pui lai takin kum 30,000 chuang kalta a Namibia a arsi them tla atanga thir chikhat an lakchhuah atanga siam inneih zungbun chu an in bun tir ta a ni.

☀ Khawvel rih zawng i hre duh em? Ton 6,600,000,000,000,000,000,000-a rit ani a, Ton 1 chu Kg 1000. I kg duh chuan chhut ve tawh ve mai rawh.

☀ Omaha, Nebraska, Usa a awm khua ah chuan, Biakin thenkhat/tam zawk chhungah Irh leh Hahchhiau khap bur ani.

☀ Mihring te hi kan taksaah Ruh (Bones) 300 neiin kan piang a, kan lo puitling meuh chuan 206 chauh kan nei leh lawi si.

☀ Kan malpui ruh hi Concrete ai pawn a chang/Chak zawk.

☀ Ni khat chhung hian kan lung (heart) hi vawi 100,000 a phu hman.

☀ Darthlalang (glass) hian tawiral raih tur chuan kum maktaduai khat lai a mamawh.

☀ Ni khi khawvel aiin a let 330,330 in a lian zawk.

☀ Ar thlawk thui ber record chu second 13.

☀ Tukverh an sut a vangin kumtin sava 10000 vel an thi ziah.

☀ England ram Lal chhungkaw zinga mi Prince Charles leh Prince Williams te hi thlawhna pakhata an chuandun phal an ni lo.

☀ I taksa khan Red Blood Cell (Thisen a timur te ti mai ang) maktaduai 15 zet hi second tin a siamchhuak a, chutiang zat vel bawk chu second tin a tihlum thin bawk.

☀ Playing Card pangngaiah ah chuan Tawka King kan tih hian Lal dangte angin hmuihmul a nei ve lo.

☀ Khawvela hming (First name) lar ber chu Muhammad tih hi a ni mauh mai.

☀ Table Cloth ( Chawei dawhkan khuhna) kan tih hi, a tirah tak chuan chawhlui kiltuten an kut leh hmai vel hruk faina atana duan a ni.

☀ Iceland ah i kal hlauh a, restaurant ah i chawl anih chuan, inla sap tawkin Tips ilo pe ham ham ange, inhmuhsitna lian takah an ngai ania.

☀ Nobel Peace Prize-ah hian patling saruak pathum an dara inkuah kual lai an hmang tlat.

☀ Lipstick i intah apiang khan, Sangha phuhlipin in hmui in nawr ngawng ngawng thin tih in hre dawn nia, Lipstick tam zawkah hian Sangha phuhlip a tel thin.

☀ Kum tin hian khawvelah veikhawr 2500 vel hi, ding khawr hman tura siam thil an hman avangin an thi ziah.

☀ Bonus-
"The quick brown fox jumps over a lazy dog" tih sentence ah hian English Alphabet a awm kim vek.

Finito

Saturday, November 22, 2014

Sniper Ropui Carlos Norman Hathcock II a.k.a White Feather


Carlos Norman Hathcock II a.k.a "White Feather" hi kum 1942, May ni 20 khan Little Rock khua, Arkansas state-ah a lo piang a. Naupangte anih laiin a nu leh pate an inthen a, chumi hnuah a pi bulah awmin, chhungkaw khawsak harsa takin Arkansas thingtlang khuaah a lo sei lian ve a ni. Tumkhat chu Mississippi-ah an chhungte tlawhin a zin a, hemi tum hian Mississippi dai ramhnuai velah silai nen sapelin a chhuak a, hemi tuma a zin atang hian silai kah leh ramvah a, sapelhte a tui chho tan ta a ni. An khua Little Rock, Arkansas a a pi hnena a haw leh hnu pawhin silai kah leh ramvah vel a hrat em em a, sa pawh a kap theiin, an chhungkaw ei bel ber pakhat a lo ni ta a ni. Hathcock a pa hi sipai bang niin, World War I hunlai khan sipaiah tangin, ram leh hnam tan a lo rammu ve zak zak tawh a, hei vangte pawh hi aniang, Heathcock hian a tette atangin sipai nih a, United States Marine a inziah luh ve a chak thei em em a. An khaw dai ramhnuaiahte a ui nen, a pa in World War II hun laia a silai hman thin .22 Caliber J.C. Higgins single shot rifle kengin an chhuak a, a ngaihtuahnain Japanese raldo angah inchanin, sipai nunchan a zir nasa thei hle thin a ni. Sipai, U.S Marine Corps nih a, silai kapthiam chungchuang "Sniper" nih hi a thil chak ber a ni.

Thing delh loh lung delh loh chu, Hathcock-a pawh sipai tan chak taka lo seilianin, a nih duh leh a thil tumah a chiang bawk a, a tan hun tha a lo inhawng ve ta. A kum 17 tlinna champhaphak chiah, May ni 20, 1959 ah chuan naupang tein United Marine Corps-ah chuan a inziak lut fel ve thei ta a. Hetia US Marines-a a inziah luh hnu reiloteah, kum 1962 November ni 10 khan, kum 20 mi lek niin Jo Winstead nen an innei a, fapa duhawm tak neiin a hmingah Carlos Norman Hathcock III an phuah a ni.

Tichuan tette atanga a nih chak em em, sipaiah pawh khawvel a sipai tha ber pawla ngaih, U.S Marines chu a lo ni ta, mahse a duh ber leh nih chak ber, sniper ni turin chance tha a la nei thei lo. A sipai tan hnu pawh hian Silai inkah siakna hrang hrangah vawiduailo a tel thin a. A hun laia U.S a silai inkahsiakna ropui ber pawla sawi, The Camp Perry leh Wimbledon Cup ah te a champion nghe nghe a ni.

Kum 1966 a lo inherchhuah chuan Hathcock-a chuan Vietnam War a raldo turin Vietnam a pan ve ta a. US Marine Corps Captain Eward James Land chuan Marine Platoon tinin sniper pakhat theuh an kawl zel tawh tur a ni tih dan a rawn hman takah chuan, Hathcock tan hun tha a inherchhuak ta a ni. Tichuan Captain Land a chuan Marine silai kahthiam zawng nghalin, Hathcock-a silai kah thiam ziate, kum 1965 a Camp Perry leh Wimbledon Cup-ah pawh a lo champion tawh tihte, silai inkahsiakna hmun hrang hrangah vawi tam lawmman a lo la tawh a ni tih te a han hriat chuan, an platoon a sniper ni tur chuan a ruat ta nghal a ni.

Hathcock-a chuan sniper hna chu thawk tanin indona mualah a thawh hlawk hle mai a. Vietnam War lai khan Hathcock-a hian North Vietnam Army (NVA) leh Viet Cong mi leh sa 93 zet chu confirm kills in a kaphlum a ni. A kahlum zat hi a tlemin, a record hi a ropui viau lo nia a lanna chhan chu, Vietnam War lai hian Sniper te'n hmelma lam an kahin, an thih chian leh chian loh confirm turin spotter te an awm a ngai thin a, mahse sniper zawng zawngin spotter an neih theih si loh avangin an kahhlumte hi an thih leh thih loh an chian zel hman si lo a, hei vang hian Carlos Norman Hathcock pawh hian confirm kills a neih tlem phah a ni an ti. Mahse, Hathcock-a hian Vietnam War lai rigawt pawh khan, a tlem berah hmelma lam sipai 300 aia tlem lo chu a kaphlum ngei a ni tih a sawi.

Hetiang khawp a sniper hlauhawm leh North Vietnam Army (NVA) te mai pawh ni lo, Viet Cong. mi leh sate tan pawha a hnawksak em avang hian North Vietnam Army (NVA) hotute chuan a lu manah US $ 3000 zet an chhiar a. Hetih hun laia US sniper hlauhawm ho hi a tlangpuiin NVA te hian an lu manah $800 atanga $2000 bak an chhiar ngai lova, chuvangin $3000 hial a lumana an chhiar ngam anih chuan Hathcock-a hi a hnawksakin a hlauhawm hle tih chu a hriat theih awm e. Tin, Hathcock-a hi NVA ho hian hminglem vuah sakin, "Long Trang" an ti a, saptawng chuan, "White Feather" an ti a ni. He hming lem an vuahsak chhan pawh, Hathcock-a hian a ramvah lukhumah hian ar/sava chang var hi a thiah ngauh thin vang a ni.

Hun a kal zel, indona a nasa tual tual, NVA lamin American ralsai thiam val, Hathcock an chelh zawh loh vangin NVA an hek malh malh hle a ni. Vietnamese sniper te lah chu a lo dahtha hmak hmak zel mai si, NVA Officer ho an mangang ta, veh rawna thah dan an ngaihtuah a. Tichuan le, NVA a sniper leh sharpshooter tha tha thlang chhuakin amah, White Feather that turin Sniper Team an din ta luah mai. Mahse, NVA lam vanduai a kal tluang zel, US Spy te'n an Sniper team an din tih an hriat veleh Hathcock-a te platoon Commander an hrilh nghal a. Chutah le, American val rual thluak thatna a lo lang chhuak ta. Hathcock-a chhanhim nan, a rawn vehtu Vietnamese sniper te lo chawkbuai turin tactic an duang chhuak ta a, he an tactic hman tur hi a hlauhawmin, nunna thap tak meuh a ngai thung a ni. An tactic ah chuan an platoon a sipai thenkhat chu Hathcock-a anga inchei a, ramhnuai leh indona mual velah NVA sniper te lo chhaih buai turin an chetla anga, chutia an buai lai tak chuan Hathcock-a tak tak chuan a mal te tein, NVA sniper te chu a phil hmak hmak mai dawn a ni.

Tichuan le an che chhuak ta, an plan a thain an inring tawk bawk a, an hlawhchham lo kher mai, ni hnih leh zan khat chhung lekin NVA sniper team member zawng zawng chu Hathcock-a chuan a phil fai phiar hman a ni.

Heti taka Vietnam War laia Carlos Norman Hathcock a lar tak avang hian NVA lam pawh an zam kher mai. White Feather hi a chet thatna leh a hmingthan zualna operation tlem lo thailang ila:

Kum 1966, Vietnam War lai vek khan tumkhat chu, NVA Sniper tha zet leh lar zet mai, U.S Marines te tan pawha hnawksak em em mai, a hming tak pawha an koh lan ngam loh "Cobra" ti chauh a an koh (heihi a chhan chu Cobra hming dik tak an hriat chuan U.S lamin an zawnchhuah a, a ruka amah thattu tur an tirh an hlauh vang a ni) thin chuan inveh a, a chesual zawk zawk inkahhlumah a rawn cho ta tlat mai. Cobra hian Hathcock-a hi a thah theih chuan $3000 a hlawh dawn a ni, an hun lai, 1966 velah kha chuan $3000 chu a la hlu khawp ang. He an 'duel' hi a fair in, sniper pahnihte hi an han huaisen dun mai mai khawp a. Cobra hian American sniper hi a chozia tih lan nan, US Marines te camp awmna Hill 55 an tih hmuna Hathcock-a hnathawk lai chu, a bul seta thingkung ding lai chu a zu kap per chhawk mai a. Hemi tum hian Cobra hian that duh sela chu Hathcock-a hi a inring lo nasa mai si a, a thi chiang viau ang. Mahse, chutiang chuan NVA sniper huaisen Cobra hian a ti hauh lo. Hathcock-a hian a chozia a hriat nan Hathcock-a a hnathawk lai chu inveh a, inkahhlumah a cho ngat ngam a ni. Chutah le, American val White Feather a huaisenzia a lang ve leh thung, chutia Cobra in signal nana a hnathawhna bula thingkung a rawn kah per chhawk pawh chuan phili buaiin, bihrukna hmun rem zawnga tlan kual a tum lo, silai ri a hriatna lam chu ngil taka dingin a'n en vang vang a, Cobra a hmuh veleh Cobra rawn chona a pawm tih lantir nan a han bu zauh va, an puan in chhung ah lut nghalin Cobra veh turin a insiam ta chauh a ni,

Hathcock-a chuan Cobra chona changlet turin a thawkchhuak nghal a, a rual hian a thianpa leh a spotter rinawm, John Roland Bruke chuan a zui ve nghal bawk a, intihsiakna, thih leh dam hriltu ni thei bawk chu an tan ta. He an invehna hmun hi US Marines ho camp tlang pawng pakhat, tlang lian tak pawh ni lem lo, Hill 55 an tih mai bul ranhnuaiah a ni. Themthiam leh hrat khawkheng ve ve inveh tawn chu a boruak a sang kher mai, fimkhur pawh an fimkhur dun narawh e. Theihpatawpin thawm an dim a, an mit, beng, hnar leh an hriatna zawng zawng sawmkhawmin intihsiakna hlauhawm chu bei mekin rampalailengah an inveh kual ta tham tham mai a ni. Hnim ro, hnah ro leh thing ro an rah tliahte chu an hnuchhuina atana tangkai a ni thei tih hre ve vein, an rahna turah an fimkhur em em a, an bawhvah pawhin inchi 4-5 vel lek lek bak an che sawn ngam lo, khawi lai hmun atang pawhin silai mu an tawng thei a ni tih an hre ve ve tlat. A thawk pawh an thaw tha ngam lo a ni ber e. Hathcock-a te thian dun an chesual ta, Hathcock-a spotter leh thianpa ni bawk chuan thawm a chhuah ring ni ngei tur a ni, silai a ri nghal thuai, Hathcock-a khel dinglam a nghing lawih, mahse vanneihthlak tak maiin Hathcock-a tuipaina um, a khel dinglama a paiah chuan silai mu chuan alo deng fuh hlauh hi a lo ni a, tlema tlemah U.S sniper a fam lo chauh a ni e.

White Feather a thangtlawm ta, a thiamna neih zawng zawng sawmkhawm in tan a la ta. Hemite pahnih hi chawhma lam dar 10 velah inveh tanin, nileng thakin an inveh tawh a ni. Second a liam a, minute a liam a, darkar tam a liam zel, turnipui paw'n mual tam a liam ta, tlai ni a lo tlak dawn meuh chuan an tanhmun an inthlakthleng ta tlat mai. Hetah tak hian White Feather a thluak thatzia a lo lang ta, a tir lama tlakdeng lama awm Hatcock chuan a finrawl leh tawnhriat ngahna chhawr tangkaiin, khawthlang lamah awmhmun khuarin an thian dun chuan hnim pik karah an bawk ta ran mai. Tichuan le, tlakdeng lam, nitla turin a chhun sen phut mai, mual inphah duai lamah chuan Cobra chu hnim pik karah chuan a biru ve thung a.

An inkarah hian lui te reuh te a luang a, An inchan tawnna pawh a inhlat lo kher mai, pen 300 aia hnaiah chuan an rifle, enlenna (scope) awm ve ve chuan an inzawng dun ta zak zak mai le. Mahse an awmhmun an siam rem dun atanga rei pawh ni lovah chuan tlakdeng, tlai ni tla turin a chhunna lam hnimpik kara biru mek, NVA sniper chhuantawlawl, huaisen leh ralsai thiam zet mai Cobra chuan a rifle enlenna (scope) bih chunga White Feather a zawnna lamah chuan a chesual ta. A rifle enlenna (scope) a lens chu ni tla tur chuan a rawn chhun tle ta zawk mai a. Chu veleh rang lutuk in American Marine Sniper ropui chuan tle zeuh awmna lai chu tin zawnin, a rifle chu a hmet puak ta thawr mai. A hmeh puah rual chiah chuan Cobra, hnimpik kara biru chu vawikhat a che dat a, che chhunzawm tur a awm ta lo. Tichuan, NVA sniper ropui Cobra chu a ram leh hnam humhim nan a fam ta a ni.

An hmelma pa a thi tih an chian hnu chuan Hathcock te thiandun chuan an zu pawh a. An han enchian nak chuan, Hathcock a silai mu chuan, Cobra rifle enlenna (scope) ah tak chuan fuhin, a chhungah a kal tlang a, tichuan scope lo bih mek Cobra mitah tak chuan lut tlang zelin a tukkhumah silai mu chu a chhuak a ni. Chiang ngang ngang khawp mai. Hetiang shot hi a har in, kah fuh a ngai hle mai a, sniping lama mithiamte chuan "one in a million shot" an ti hial a ni. Ka sawifiah thiam ve dan chuan,"Vawi maktaduai khat kahah, hetianga fuhna chance hi vawikhat chiah a awm" ti ila a teuh ve tep ang. Tichuan, Hathcock-a chuan Cobra silai chu laksakin, inah hawn a trophy anga tar mawi turin an camp ah chuan a hawn a, mahse vanduaithlak takin armoury a a dah lai chu an lo ruk bo sak ta daih mai a ni.

Mak ve mai mai chu, Hathcock-a hian White Feather tih hming lem a putna chhan, a lukhuma sava/ar hmul/chang a thiah thin chu Vietnam War chhung zawng hian vawikhat chiah a la thla a ni.

Vawikhat leh pawh, NVA Commanding General, ralrel thiam zet mai chu dahthat a ngai leh ta tlat mai. He Operation zet hi chu a hlauhawm ngang a ni ang, Sipai hotute lam pawhin he operation a kal tur hian an naute (Marines) ho pawh ruat ngam lovin Volunteer an zawng zawk hial a ni. Tichuan le, US Marine Sniper huaisen, Carlos Norman Hathcock a.k.a "White Feather" a rawn ding chhuak leh ta. He operation hi Hathcock-a hian a thawk ngamin, a pawm thlap a ni tih a sawi chhuah hma chuan, operation details hi sipai hotute hian an hrilh duh lo hial a ni. (Confidential hmel khawp mai)

Ruahmanna chu a hlawhtlin theih nan a tih a tih a ngai ta. Operation tan a ni, a nikhat naah chuan NVA ram luah chhung, uluk mangkhenga an ven, an hotu lu ber berte awmna camp ah chuan pen 1500 zet chu bawkvak vekin, santiri te hriatlohin, thawm dim lutuk tak maiin a tawlh lut ta zal zal mai a. Hemi tuma operation hlawhtlin nan hian hian ni li leh zan li zet chu, bawkvak, biru leh chaw nghei thakin zu han rammu a maw le. A hautak turzia chu a hriat theih awm e. Tichuan, zawi muang takzet leh thawm dim thei ang berin a NVA camp area ah chuan a tawlh lut zela, a bula hnai mai feet 10 velah chuan NVA sipai an vei fua fua mai a, inchi khat te te (inch by inch crawling) a bawhvah a ngai a ni. Fimkhur a ngai a ni e. Tumkhat phei chu NVA sipai in a Hathcock-a hi a rap fuh tep nghe nghe a, a camouflaged thawmhnaw hakin a chhanhim hram a ni.

Tichuan le, hmelma ramchhung a lut ril tual tual, vawikhat a che sual leh tep mai. Bawkkhup chunga hahchawlh paha hmelma lamte chezia uluk taka a enkual lai chuan, a bul lawkah chuan Bamboo Viper (rul tuha) pakhat chuan chuk tum ni awm fahran hian che lek lo hian a lo en kar mai a. Nimahsela, Hathcocka tan tlanchhiat emaw thah tuma beih zuina hun a awm lo, tichuan, a tih theih awmchhun chu che miah lo leh a position thlak miah lo a rul vah sawn hma chu bawhkhup reng bak tih theih a nei lo a ni.

A hun a thleng ta, duhthusama rema awmhmun a siamfel hnu leh a hna a puitlin hnua a tlanchhuahna tur kawng (escape route) a thlan fel hnu chuan a hna a thawk dawn ta. A bihrukna atanga meter 50 vel lek a hla a awm, a NVA sipai te a thiam ang anga thahnemngai taka lo fuih mektu, an NVA Commanding Officer chu ni chhuak dang hmu leh ngai tawh lo turin a awmah tak mai chuan White Feather-a silai hmanlai Winchester M70 calibre rifle suan tlang phuhchhuah chuan a deng ta pawp mai. Silai puah rualin NVA Comanding Officer chu a tlu fel der a ni ber e. Tichuan le, NVA sipai hoin an pu ber, an hmuh lai ngei a sniper-in a kaphlum chu an thin a sa ngang mai le. An Camp area leh a chhehvel chu hmelma ralsai thiam, an pu kaphlumtu zawng chuan an tuam ta mup mai. Hathcock tan lah, "Ka hna ka zo ve", tia tlan haw nal nal na chi ni tawh hek lo. A hna thawk tura zawi muang leh fimkhur thei ang bera a bawkvah luh ang bawk chuan a haw lam pawh chuan bawhvah haw a ngai leh ta. A hahthlak a ni e.

He operation hi a hlawhtlin em avang leh NVA Commanding Oficcer meuh an kahhlum sak takah chuan, NVA lam an thinrim hle mai a, an tha tichak thar leh in, a hma aia nasa leh na zawk chuan US Marines te chu an bei let ta nghek mai a. An thawh nat em avang hian US lam pawhin an tuarin an hek phah hle mai a, thisen a luang nasa em em a ni. Hemi tuma NVA lam an rawn chet nat em avang hian US lam hotu liante, US Marines in NVA Commanding Officer thahna operation nei tura thupek an lo chhuah kha an inchhir hle a ni, an ti hial a ni.

Hetianga operation hlawhtling tak Hathcock-a'n a neih zawh hnu hian, Vietnam chhuahsanin U.S lamah kum 1967 khan a haw a, mahse US Marines te'n a lung an len ngang ni tur a ni, kum 1969 ah chuan Vietnam ah bawk chuan a thiante zawm turin a kal leh ta a ni. Hemi tum hi chuan US Marines Sniper Platoon Commander ah a awm ta thung a ni.

Mihringte vanneihna hi a sang khawp mai a, chutih rual erawh chuan vanduaina pawh hi tu chungah pawh tla ve tur tho a lo ni ti ila kan sawi sual awm lo ve. Chutiang chuan US Marines Sniper ropui tak Carlos Norman Hathcock chungah pawh vanduaina chuan ro a rawn rel ve ta tlat mai. A sniping career ti chhe vek tur khawp a pawi vanduaina chu September, 1969, Vietnam a a awm laiin a tawk ve ta. Tlai khat chu Hathcock-a te chuan Baldy khaw hmar lam Route 1 an tihah chuan patrolling neiin US sipai indo motor LVT-5 an tih ang chi-ah chuan chuangin kawtthler an hrut kual a. Chutia thlamuang taka an tlankual lai chuan, vanduaina an chungah a lo thleng ta. An chuanna sipai indo motor LVT-5 chuan hmelma lam NVA ho chilpuah bomb kam ruk chu a chil puak ta tlat mai. He an chilpuah bomb kam hi "anti tank mine" an tih ang chi, tank pawh phin chhe thei tur khawpa chak a ni a, mahse, vanduai vannei an tih ang deuhin, Hathcock-a chu bomb puak chuan motor atanga vawrh chhuakin, kawngsir ah hliamna tak tuarin a let ta reng mai.

Nakin deuhah chuan rawn harh chhuakin, an chuanna motor kang hluah hluah karah chuan a thiante chu a va hmu a. Thei leh thei lovin, hliam na tak tuar chung chuan a thiante pasarih lai, nikhaw hre lova awm mek, kan hlum mai hmabak chu an motor kang hluah hluah kar atang chuan a va hnuk chhuak ta a ni. Hemi tum hian bomb in a per na hliam na tak bakah, a thiante a chhanna lamah kang nasa tak a tuar nghe nghe a ni. Chutia hliampui tuar chunga a thian te nunna a chhanchhuah sak hnu chuan a rang thei ang berin sipai helicopter hmangin sipai hospital hnai ber USS Repose (AH 16) ah chuan an phur lut nghal a. Hemi hnu hian Navy damdawiin tha zawk Naval Hospital, Tokyo ah dah lut lehin, chumi hnu chuan an kan hliam nasat avangin, kang nasa te an enkawlna thin, Brooke Army Center, San Antonio, Texas, USA-ah an dah lut leh ta a ni. He thilthlenga a chet that em avang leh thianchhan thih ngam rilru pu a, a thian thi mai tur te a chhanchhuah avang hian, US sipai huaisen te chawimawina sang, Purple Heart an tih chu damdawiina a awm laiin an hlan nghe nghe ani. Hemi tum a Hathcock-a hliam hi a na hle mai a, a taksa mai bakah a rilru lam thlenga nghawng neiin, depression nasa tak a neih phah ta a ni.

Vietnam War a zo a, Hathcock-a pawh alo dam chho ve zel a, US sawrkar chuan an sipai te'n sniper an mamawh zia hria in, Marine Corps Sniper School chu US Marines base pakhat Quantico, Virginia, USA ah an din ta a ni. Hetah pawh hian Hathcock a hi a sulsutu ber pakhat a ni. Tichuan taksa chak lo leh insawiselna neuh neuh nei chung chuan an sniper school dinthar ah chuan a zirtirtu berin a thawk ve ta a. Nimahsela, a hriselna lamin a phak tawh ngang loh avangin, kum 1975 khan Marines atanga a retire alo ngai ta a ni. A retire hian ni 55 in kum 20 chhung U.S Marines ah a awm tling lo a ni. Hemi hnu pawh hian a theih ang tawk tawkin a ram tan ala thawk zel a. A theih chang changin police department sniper te training pe in, khawvel sipai hlauhawm bera an sawi thin, US Navy SEAL Team Six member tur te pawh an thlan tir hial thin a ni. US Navy SEAL Team Six te hi sipai hlauhawm chungchuang leh thiamna hrang hrang nei ngah tak tak, a tul hunah chuan thlawhtheihna pawh khalh mai thei reng tura thiamna famkim nei an ni a. Khawvel misual fing leh hnawksak, luman pawh nei sang ber, U.S sorkarin a zawn nasat ber ni bawk, Osama Bin Laden pawh kha, a in luhchhuah a, kap hlum tu kha hetian Navy SEAL Team Six te hi an ni.

Chutia hrisel lo tak leh insawiselna neuh neuh nei reng chung chuan a chak lo ve tial tial a, kum 1999 February ni 23 khan Virginia Beach, Virginia, USA ah, U.S Marines history a sniper ropui ber, Carlos Norman Hathcock II a.k.a "White Feather" chu chatuana chawl tawh turina lo boral ve ta a ni.

Hathcock hian a vanglai, sniper anga hna a thawh nasat lai khan a tlangpuiin Winchester Model 70 .30-60 rifle, standard 8-power Unertl scope invuah a hmang tam ber a. A chang chuan ralthuam dang, M2 Browning machine gun lian zet mai, ama design ngei a enlenna (scope) 10X Unertl scope ama vuah chawp chu target hla lehzual kah nan a hmang thin a. Sidearm atan, Colt M1911A1 pistol a ak tel thin bawk. Kum 1967 khan hathcock hian ama machine gun scope vuah chawp, M2 .50 cal Browning Maching gun hmang hian a hunlaia sniper kahhlum hla ber (longest confirm kill) record a siam ngat a, hemi tum hian pen (yard) 2500 (2,286 meter) zet a hlaa awm, Viet-Cong. guerrilla a kaphlum a ni. Pui rem rem khawp mai.

He a record hi a ding rei hle a, kum 2002 khan Canadian Sniper Rob Furlong leh a spotter Arron Perry te chuan Afghanistan indonaah khan an break ve chauh a ni.

Hathcock hi a fapa Carlos Norman Hathcock III hian a chhun hle mai a, US Marines sniper ropui tha tak ni ve in, Gunnery Sergeant-a a kaisan hnuin, US Marine Coprs atangin a retire ve a, tichuan, US Marines sniper ropui ho pawl, Board of Governors of the Marines Corps Distinguish Shooters Association ah member a ni ve bawk a ni.

Hathcock-a hian chawimawina medal ringawt pawh tam tak a dawng a, chung zinga chawimawina a dawn thenkhat te chu han tarlang ve ila :

Silver Star ribbon.svg Silver Star.
Purple Heart BAR.svg Purple Heart
Navy and Marine Corps Commendation ribbon.svg Navy Commendation Medal
Navy and Marine Corps Achievement ribbon.svg Achievement Medal
Marine Corps Good Conduct ribbon.svg Good Conduct Medal
National Defense Service Medal ribbon.svg National Defense Service Medal
Vietnam Service Ribbon.svg Vietnam Service Medal
Vietnam gallantry cross-3d.svg Gallantry Cross
Vietnam Campaign Medal Ribbon.png Vietnam Campaign Medal te leh Shooting Competition hrang hranga a lawmman dawn tam tak te erawh kan sawi seng awm lo e.

Sniping chungchanga Hathcock hnen a zawhna an zawh a chhanna ah chuan, "Silai kah leh sapelh hi a nuam ka ti em em a, amaherawh chu ka mihring pui kahhlum erawh hi chu nuam ka ti ngai lo. Ka hna a ni a, kha'ng ka mithah zawng zawngte kha that ta lo ila chu, kei leh Marines lo la awm zel tur te hi min la that zawk dawn si a, chuvang chuan ani ka thah thin ni," a ti a ni.

Bishop G. Bartowski

Blue Eyes Crying In The Rain - Willie Nelson

love-eyes-crying-540x405.jpg

In the twilight glow I see her
Blue Eyes Crying In The Rain.
As we kissed good-bye and parted,
I knew we'd never meet again.

Khuanun hringfa te min lo duan danah chuan hmeichhia leh mipa chu in duh tawn a, inhmangaih tur kan lo ni tawp mai a, a thlei bik nei lova inhmangaih tawn suau suau tur erawh zawngin min duang bik hauh lo mai. Mahni duhzawng bik te nei a inkawp tur a duan kan ni hlawm si a. Chu hmangaihna khawvelah chuan a ni nula tlangval kan lo inhmel duh a kan lo inngaihzawn thin ni.. Mahse khuarelah hian hmangaih te nena min then hrangtu hi a lo tam em a ni, in hmuh thiamlohna te, in phatsanna te, leh thihna hial te pawh... chu chuan alawm tlaitla lenkawl eng no ruai hnuai a engtikah mah intawng leh tawh lo tur a khuang ruah sur hnuai a chhingmiitui far chunga thenna biahthu hlana kumkhua inthen hlen tawh tur fawh tir vawng vawngtu chu...

Love is like a dying ember.
Where only memories remain.
Through the ages I'll remember-
Blue Eyes Crying In The Rain.

Mihring ten hmangaihna kan tih ve te hi zawng, mei kan tuah a, a lo alh hluah a, mahse chhawm nun that reng loh chuan a lo mit leh tial tial a, a tawpah chuan thingthu la lum vang vang mai lo chu a awm tawh thin lo a, chu pawh chu a lo rei chuan a lo dai thin ang mai hi a lo ni... Kumpui sul tam pawh liam mahse a chhing mitmeng pawl ram mai atanga khuangruah sur hnuaia a chhingmitui far zawng te kha nghilh ni reng a nei dawn mawlh si lo....

Now my hair has turned to silver.
All my life I've loved in vain.
I can see her star in heaven.
Blue Eyes Crying In The Rain.

Khuanu ruat bawk maw? Hringfa te hi zawng kumhlun tur kan lo awm lo a ni e. hun leh ni te a in her liam zela, a ni tel in kan upa in kan tar tial tial a, kum tam a vei hma in tar chhia kan lo ni thuai mai thin. hetih hunah hi chuan nun hian awmzia a nei tak tak tawh lova, dam reng hian hlutna em em pawh a nei tawh lo. Lung hlui a leng a, vanglai nun kan ngai a, kan that lai huna kan chai lai di kan then tak te leh lungduh mual min liamsan ta te kan la dawn vawng vawng mai dawn a ni. Chutiang tho chu ani pawn a tawng ve tlat, a lu a sam pawh a lo tuak var ve ta vau mai, atan hringnun a thlakhlelh thin khan hlutna em em a nei tawh lo... zan khaw thiangah chunglam an thlir vang vang a. Hlim taka len lai ni an chen dun lai a zan thla eng hnuai a tu dang ngai lova lungsi tak in kuah rial chunga vanlaizawla arsi eng ber mai, “khi khi ka arsi ania...,” ti a a sawi te chu lung hlui ti leng tu mai an lo chang zo ta si a ni....

Someday when we meet up yonder,
We'll stroll hand in hand again.
In a land that knows no parting-
Blue Eyes Crying In The Rain.

Mahse mihring te hian thih hnu piah khawvel hi beiseina kan la nei ve tlat mai hian kan nun beidawng lutuk turah hian beiseina eng chhete a lo chhi ve thin a ni. Chu thih hnu piah khawvelah chuan a ni hrehawm leh nat te inthen te awm tawh lova lungduh kal ta te nen a len kan lo beisei thin chu... Chu tho chu a ni ani pawhin a beisei chu. Chu then lohna ramah chuan a ni intawh leh a lo beisei a, chutih hunah chuan kut in vuan in, lungsi takin chatuana in then leh tawh lo turin hlim takin an la leng dun leh ngei dawn tih chu a beiseina awm chhun a lo ni ta.....

☀ He hla ‘Blue Eyes Crying in the Rain’ tih hi Fred Rose phuah a ni in a sa hmasa ber tu chu Roy Acuff a ni a 1945 khan a Record tawh a ni. 1951 ah HaNK williams an a Record ve leh a, chutah 1958 khan Gene vincent in a Record ve leh bawk a. 1975 khan Willie Nelson in a Record ve leh a, tin, zaithiam dang dang Elvis te Conway Tweety te, Charlie Pride leh midang tam takin an Album-ah te an telh chho ve leh bawk a. He hla hi Elvis an a thih hma khan a Piano nen ama In Graceland ah a chhungkhat laina leh thiantha te awm laiin a sa a, hei hi August ni 16, 1977 a a thih hma a hla sak hnuhnung ber a ni ta a ni. Tin, he hla hi Willie Nelson hla a No-1 Billboard Hot Country Singles a kai hmasa ber a ni bawk. 2004 khan Rolling Stones Megazine chuan ‘500 Greatest Songs Of All Time’ ah a dah tel ve ta nghe nghe a ni.

BigDaddy Hmahmatea IV
Facebook


I lo ngaihthlak ve duh chuan Link hi Click mai ta che.

Friday, November 21, 2014

Ambush In The Skies - Israeli Air Force in War of Attrition

Kum 1967 Six Days War ah Israeli Defence Force te chuan hnehna chiang zetin an chang a, ni ruk chhung lekin an mahni beihrawn tu Egypt, Syria leh Jordan ramte hnehin Israel ram let thum zet a zau Sinai Peninsula, West Bank leh Golan Height te a chhuhsak hman bawk anih kha.

Khawvel mithmuha mualphona nasa tak an han chang kha Egypt President Jamal Abdel Nasser-a zak leh thinrim bawk si leh Sinai Peninsula a hlauh bawk nen engtikawng zawng pawh a Sinai Peninsula tal laklet leh dan ngaihtuah in a thiantha Soviet Union hnenah tanpuina theihtawpa tah awhin a han dil a, Russia chuan lo khawngaihin a ralthuam neih tha ber ber te leh Instructors, Operators leh mithiam rual tam tak chu Egypt khawpui Cairo ah a thawn lut ta chur chur mai a.

Israeli Military Intellegence te chuan chona thar an hmachhawn ta tlat mai le, hetih hunlai a Israel Intelligence branch te inbiak pawhna tawng hman hi Arabic vek a nih avangin hetia Russia a lo inrawlh takah chuan an zinga Russian tawng thiam tlemte mi 34 lek te chu Communication and Intelligence Centre Sinai ah thawn in Unit thar code name 'Masrega' (knitting needle) an din nghal chuk chuk a, anni hian Egypt a awm Russian Intelligence ho thuruk inthawn vel ngaithlak hna an thawk nghal ani.

April 18, 1970 ah Israeli Air Force 69th Squadron a mi F-4 Phantom Fighter pahnih te chu Egypt ramchhung thuk takah thlawk lutin Reconnaisance Mission an nei a, an Mission nei zo thlawk haw leh lampang Israel in a awp chin Sinai Peninsula an rawn kan lai velin Israel Intelligence branch 'Masrega' te chuan an thu ngaihthlak rukna atangin Egypt Jet Fighter Mig-21 pahnih in F-4 Phantom te hi rawn um in a Pilot te chuan Russian tawng an hmang tih an hre ta hlauh mai a, Israel sipai leh Political Leader te an buai ta nak mai, hei hi Russia hian ralthuam mai nilo Pilot thlengin a tir lut ani tih an hriat vawikhatna ani. USA in Mc Donnell Douglas F-4 Phantoms Fighter Jet Israel a pek hnu hian Israel hi vansangah a chungnung em em a chhun zan zawmin Egypt ramchhung duh lai lai an Bomb mawlh mawlh tawh mai si a chumi Counter nan a March 1970 a Russia in Mig-21 Squadron thum lai mai Cairo, Alexandria leh Aswan-a a dah na chhan leh a Pilot te hial indona a a rawn chhawpchhuah tak na chhan chu ani.

Russia a inrawlh thuk ru hle tih an hriat hian Russia leh zel han beih chu tha dawn lova a hriat avangin Defence Minister, Moshe Dayan chuan Egypt ram chhung ril tak tak a Aerial Reconnaisance Operation neih chu a ti tawp ta vat a. Mahse Russian Pilot ho an awm hle hle thei tlat lo, 20th July,1970 ah Israeli Skyhawk Fighter pali Petrolling te chu an Fighter chungnung leh tuantha fe zawk Mig-21 in an um a pakhat phei chu an kap chhe nghe nghe a, Israeli Prime Minister nu rothap Golda Meir-i beng an thleng zet chu a dan adang ta zar mai, IAF Hqrs ah Russian Fighters te chu zilh nghal turin Green Light pe ta rap mai le!

IAF Operation Branch te chu an thluak pu ber leh vansang inbeihna a ralrel thiam hmingthang David Porath-a hovin an thu khawm nghal chuk chuk a, vansanga Russian Mig21 Fighter te lo Ambush dan tur an rel a, an Ambush Plan hi pawmpui ani chiah chuan Israeli Pilot chhuanvawr leh tha ber ber te chu ko khawm in an chet lak dan tur an hrilh hre ta nghal a. July 30, 1970 tlailam her hret ah Arab Air Force thlawhna 67 zet an kahthlak hnu a a dang belh leh ngei tum in an thlawk chhuak ta chur chur mai le.

Stage 1:
69th Squadron a F4 Phantom Jet fighter te chu Ramat, David Airbase atanga thlawk chhuak in Suez khawpui chhimchhak lama Egyptian radar post te chu an bei ta nghal a, he radar post an beih ah hian Phantom F4 attack formation hmang lovin Russian hovin an zuam em em A4 Skyhawk fighter (he fighter hi chuan Mig21 te chu khan lo tak ani) attack formation an hmang thung a, Russian pilot te tan chuan Skyhawk fighter emaw ti a nuam sakhai a han chhaih kual vel a chakawm ngawt ang le.

Stage 2:
119 Squadron ami French kutchhuak Mirage IIIC pali te chu Tel-Nof Airbase atanga thlawk chhuak in hniam takah leihrut lo chauhin an thlawk a, Egyptian airspace an lut chiah a thlawhna pakhat anga a lang turin a in hnaih thei ang berin an in bawhthuah a vansang tak 35,000 feet asang ah an in vawrh chho daih a, hetia vansang taka an awm hi Egyptian radar chuan thlawhna pakhat reconnaisance aircraft enthlak hna thawk angin a lo hmu a.

Stage 3:
113 Squadron atang Mirage IIIC pahnih chu Ramat-David Airbase atangin an thlawk chhuak a, anni pahnih erawh Suez channel chhak lam a tlangdung hniamte te phen ah inbeih tan hma zawng thlawk kual thlawk kualin an lo biru ve thung bawk a.

Stage 4:
Mirage pilot tha chungchuang pahnih te erawh Rephidim Airbase, Sinai Peninsula a IAF Airbase lianber leh Suez channel hnaih berah inkau sa ran in an Cockpit an la thu mek a, an ni pahnih hi chu standby a dah anni thung.

Mirage fighter sawm rual te hi 20mm machine gun bakah AIM-9 Sidewinder air-to-air missiles pahnih theuh a thuam niin Phantom te hi AIM-7 Sparrow radar homing missiles leh maching gun a thuam anni thung.

Ambush:

IAF ten Egyptian radar post an beih atanga Minute 11 lekah Soviet MiG21 sawmparuk lai Russian pilot te khalh ngei mai chu pali zelin quartet formation a thlawkin an rawn thleng phei chawpchilh nghal a, MiG-21 pariat te chu radar base beitu Israel A4 Skyhawk fighter emaw an tih bei turin an thlawk hrang a, a dang pariat te chuan vansang 35,000 ft a reconnaisance aircraft pakhat chauh emaw an tih han kap thla turin an in vawrh chho ve nghal bawk a. MiG-21 te Israel position atanga 20Kms an rawn thleng chiah IAF commander Moti Hod chuan a stop-watch chu hmet tawpin attacking order a pe a, order pek annih rual chiah in Phantom fighter pali te khan Skyhawk fighting formation chu thlak thut in Phantom F4 fighter tha chungchuang te chu vansang lamah an in vawrh chho thut a, hemi rual chiah hian vansang a Mirage IIIC pali in bawhthuah tlat te kha thlawk darh in an hmelma te an hmachhawn turin an in siamrem ta nghal a, an ruang chaicheh thlakna an rawn thleng chiah Soviet pilot te chuan Mirage fighter pariat in an hualbet tlat tih an in hre chauh a, an chunglam atang Phantom F4 pali in duh ang thal a nuam in an rawn chhuk beih ta bawk nen Soviet pilot, experience nei lem lo chu an talbuai nghal reng a, chu chu Israeli pilot dog fight expert rual ralhrat tak tak te chuan an hual beh chhungah an han chhaih kual ta ani, Abraham Shalmon a Mirage IIIC thla dinglam chu a phe zawk a Sidewinder AIM-9D missile rawn dawk zawk chuan MiG21 pakhat talbuai chu va deng puak nghalin a pilot nen an darh hneh hle, hemi rual deuh thaw hian chunglam atang chiang tawkin Asher Shir-a Mirage atanga Sidewinder rawn thlawk chhuak chuan a hnuaia MiG-21 lai takah chuan a zu fuh ve nghal zat bawk a, a pilot hi in eject hman mahse hliam a tuar hman nge lei a thlen in a thi hman tho a.

Mirage lam an che rang deuh, reilo te ah MiG pahnih an kapthla hman der.

Aviam Sela Phantom F4 thla veilam ve thung a de zawk a Sparrow missile rawn ving phei thiak chuan MiG-21 pakhat chu a va kap bung hmawk a, a pilot hi in eject hman in him takin lei a thleng thung.

Avihu Ben-Nun, Phantom Hammer squadron commander chuan Mirage pahnih in MiG pakhat lei hrut deuh thaw a hniam a an um chiam chu a hmu a, Mirage pahnih te hian an sidewinder an hman zawh tawh avangin hnaih takah um a an 20mm machine gun hmanga kahthlak an tum a, an hnung atang chuan ani in a AIM-7 Sparrow missile in chu MiG chu a lo lock a ava kahthlak sak nghal a.

An ruang chaicheh thlak atanga thlawh chhuah tum MiG pakhat chu Abraham Salmon-a bawk chuan a um leh ta, Shalmon hian a missile a hmang zo tawh a machine gun hmang thei tur tawka hnaia um tumin a bei a, Soviet pilot lah beidawng hlauthawng thinrim kahthlak hlau bawk si leh missile in a lock ang tih hlau in a thlawk kawi zawk zawk a kahthlak a har phian. Hetih lai hian Mirage pahnih standby a an dah te kha an lo thleng phei ve chiah bawk a Yiftach Specktor, 101st Squadron commander chuan a sidewinder pahnih chu a rualin a kapchhuak nghal a pakhat zawkin a va fuh a mahse a tla mai lo, khu vut vut in khawthlang lam a pan a chu chu Shalmona'n a 20mm machine gun in hnai set sawt ah a phuh hrep a a tla ve leh ta tho a.

Israeli fighter te fuel in a daih dawn ta lo tih a hriat avangin an commander Moti Hod chuan disengagement order a pe chhuak a an kir san ta ani, Israeli Air Force te hian MiG-21 panga kapthla tura an hun hman chhung hi minute 2 chiah!

War of Attrition chhung hian Arab thlawhna 111 leh Israel thawlhna 4 kahthlak ani a, he ambush thlen atanga ni riatna ah War of Attrition chu ceasefire hmanga tihtawp ani ta ani.

Khawvela la thleng ngailo vansanga jet fighter in ambush na awmchhun leh dogfight hmuhnawm ber ni a hahipa a hmu tuten an sawi 'Ambush in the skies' chu a tawp ta.

Lalthangpuia Chinzah

Israeli Jet Fighter Pilot Tha Chungchuang - Colonel Giora "Hawkeye"Epstein

 

Israel Air Force-ah kum 34 zet (1963-1997) Fighter Pilot niin a kum 1997 khan a Retired a, Colonel Epstein khawvelin a hriatna ber pakhat chu kum 1973 Yom Kippur War-a Egytian Fighter Jet Mig 21 zet a Mirage Jet Fighter hmanga a kah thlak atang khan ani.. vansang a Fighter leh Fighter in beihna (Dog-Fight) ah a thiam chungchuangin hmelma Pilot ten a an chelh loh ber niin Pilot anih chhung hian Egyptian thlawhna 17 zet a kapthla a, Khawvel Pilot zinga hmelma thlawhna kapthla tam ber ani.

Epstein-a First Kill hi June 6, 1967 (Six Day War) a El Arish hmuna Egyptian Sukhoi-7 a kahthlak kha niin War of Attrition (1969-1970) ah khan MiG-17, Sukhoi-7 leh MiG 21 pahnih a kapthla a. A dang zawng hi 1973, Yom Kippur War a a kahthlak te anni hlawm bawk a, ni 3 chhung lek (October 18-20, 1973) ah Mi-8 Helicopter, Jets 8, Sukhoi-7s pahnih, Sukhoi-20 pahnih leh MiG 21 pali a kapthla hman a.Tin, October 24, 1973 ah MiG-21s Great Bitter Lake thlang lam ah a kapthla leh bawk ani.

A Fighter kahthlak 8 te hi French-built Mirage III, Delta Wingfighter high altitude interceptor atan a duan bik hmanga a kahthlak ani.

A dang 9 hi I-A-I Nesher, Israeli-built Mirage V version hmang in ani thung

Epstein a makna em em mai chu a mit lawngin mel 24 laia hla a hmelma thlawhna a hmu thei tlat kha ani.. a mit hi Radar Eye an tihsak tawp nghe nghe ani.

A Retired hnu 2009 thleng kha chuan El-Al airlines, Israeli National Airlines ah Captain ani a, tunah ala ni em ka hre tawh biklo.

Lalthangpuia Chinzah

Tuesday, November 18, 2014

Dear John

dear-john-wp-1280x1024-01.jpg

June 25 1950 – 27 July 1953 inkar khan N. Korea leh S. Korea chu nasa takin an indo a. United States chu he Korean War an tih ah hian United Nations in S. Korea a tanpui avangin thuk takin a inrawlh ve a. A sipai te pawh tamtak Korea ah a thawn nghe nghe. Heng sipai te hi rei tak an awm tawh a. Indona hmuna rei tak an awm avangin In lama an bialnu te leh an nupui te'n ngaihzawng dang te leh pasal dang an lo neihsan hman hlawm thin a. Hetihlai a an lehkha inthawn dan a an uar deuh mai pakhat chu Dear Johny tih emaw, Dear John tih emaw a ni thin a, heng sipai tena an lehkhathawn dawn huphurh ber chu Dear John tih a rawn intan, inlama an bialnu tena midang an neihsan tak thu an rawn hrilhna chu a ni. Hetiang lehkhathawn ngei hi Don-a unaupa John-a pawh chuan a dawng ve ta tlat.

John-a pawh hi Korea ah indona hmunah a awm ve a, hun rei tak chhung a awm tawh nghe nghe a. Mahni in lama haw te pawh a chak ve tawh em em a, inlama a bialnu pawh angai ve thei em em thin, mahse a la haw mai thei bik si lo. Nikhat chu indo a tawp ta a, an pawl lam chuan hnehna an chang ta tih thu an hre ta, inlamah an haw ve thei dawn ta, Chutiang thu lawmawm tak an han hriatna karah chuan John-a chuan lehkhathawn, an khaw lam atang ngei chuan a dawng leh ta nghal, a bialnu lehkhathawn ngei a nih ringin a lawm pawh a lawm kher mai. Indo tawp tawh bawk, an lam pawl an chak bawk, a bialnu lehkha a la dawng zui, chu lo liama atan hlimna tur dang reng a awm tawh chuang lo. A thiante ho in inthenna biahthu an dawn thin ang a dawng ve ang tih reng a inhre phak hek lo. a lehkhathawn chu a han hawng a, Dear John.. a lo inti kalh mai le.

Dear John oh how I hate to write
Dear John I must let you know tonight
That my love for you has died away like grass upon the lawn
And tonight I wed another dear John.
“I was overseas in battle when the postman came to me
He handed me a letter and I was just as happy as I could be
Cause the fighting was all over and the battles have all been won
But then I opened up the letter and that started dear John
Won't you please send back my picture my husband wants it now
When I tell you who I'm wedding you won't care dear anyhow
And it hurts me so to tell ye that my love for you has gone
But tonight I wed your brother dear John.”
Dear John,

He lehkhathawn hi ziah hrehawm ka va ti tak em, mahse maw zanin ngei hian ka hriattir che a ngai bawk si. Ih maw, tual zawl a phaitualhnim te an lo vuai a an thi zo ta ang mai hian i tana ka hmangaihna hi a lo uai in a lo chul zo ta. Chuvangin zanin hian midang pasal atan ka nei dawn ta a ni.. Ka thlalak i kawl te kha khawngaih in min rawn thawn let ta che, ka pasal in a duh ve tawh a. Tunge pasal atan ka neih dawn tih pawh hi hrilh ta che ila i tan chuan engmah awmzia a awm tehchiam chuanglo anga, engatan mah i ngai kher lo maithei.. mahse maw Dear John, zanin ngei hian i unaupa kha pasal atan ka nei dawn ta a ni..

Lehkhathawn a chhiar zo chu, a tliak hmawp hi a ni ber mai a. Indo zawh thu leh an pawl lam an chak thu an hriat avanga a lo hlim ve em emna te. Mahni in lama haw tawh mai tur a nih avanga a lo lawm ve em emna te leh chung zawng aia amah tihlim tu, a bialnu a hmangaih leh duh em em mai hmu leh tur a mahni in lama haw mai tur anihna te chu engmah lovah a lo chang zo ta. A bialnu a hmangaih em em chuan amah chu sirah hnawlin lengdang tang belh zai relin a awmloh hlan chuan pasal a lo neih san dawn ta. a tan chuan a va na tak em. chutah a hmangih em em ina pasal atana a neih tur chu tu dang ni lovin ama pianpui unaupa ngei ala ni zui bawk si. Hmeichhia hi zawngin rilru natna mai bak chu a tan engmah an thlen ve lo a ni e.

He hla nalh leh lungkuai zet mai, thui lo tak mai si "A Dear John Letter", emaw "Dear John" tia an sawi thin hi Country Music hla lar tak mai thin a ni a. A sa lartu hmasa ber chu Ferlin Husky leh Jean Shepard te an ni a, Country-Pop Hit, 1953 chho vel a lar tak mai a ni. He hla hi Billboard Magazine a Country charts ah a Top a thleng pha a tin Billboard pop Chart ah No-4 a thleng pha bawk a ni. He hla Billboard Country Chart a Top chart a, a lan lai hian a satu Jean Shepherd hi kum 19 mi chauh ni in khawvelah Top chart a langah a naupang ber a, he dinhmun hi kum 20 chhung deuhthaw a luah pek a. Kum 20 dawn a liam hnuah Tanya Tucker in kum 14 mi lek ni a, a hla "What's Your Mama's Name." Hot Country Singles a Top Chart a rawn hlankai khan a rawn luahlan ve ta chauh a ni.

He hla hi mi hrang hrang in an rawn sa chho ve a. Hrang hlui zaithiam Pat Boone te, Skeeter Davis leh Bobby Bare te inkawp te, Red Sovine leh Ernest Tubb te leh mi dang dang in a rawn sa in an rawn record chho ve ta a. Skeeter Davis leh Bobby Bare sak hi khawvela mi hriat hlawh ber chu a lo ni ta a ni.

BigDaddy Hmahmatea IV
Facebook

Hriatzauna - Mizoram Chhung

mizoram-map.pngMizoram chhung

Mizoram Kohhran Leh Member Zat
Christian Population:- 87%

1. Presbyterian Church - 484,433 ( 44.15% )
2. Baptist Church of Mizoram - 151,587 (13.81% )
3. UPC (North East India) - 94,189 (8.58% )
4. Salvation Army - 58,162 (5.3% )
5. UPC (Mizoram) - 46,464 (4.23% )
6. Evangilical Free Church of Maraland - 39,484(3.59% )
7. Lairam Isua Krista Baptist Kohhran - 25,633(2.33% )
8. Seventh Day Adventist - 20,791 (1.89% )
9. Roman Catholic - 19,630 (1.78% )

NGO Lian Zual Leh Member Zat

Young Mizo Assiciation - 370,544.
Mizoram Hmechhia Insuihkhawm Pawl - 242,932.
Mizoram Upa Pawl-50,750

District Population:

Aizawl - 404,054
Lunglei - 154,094
Champhai - 125,370
Lawngtlai - 117,444
Mamit - 85,757
Kolasib - 83,054
Serchhip - 64,875
Saiha - 56,366

Khaw Lian Zualte:

Aizawl - 293,416
Lunglei - 57,011
Champhai - 32,734
Saiha - 25,110
Kolasib - 24,272
Serchhip - 21,158
Lawngtlai - 20,830
Saitual - 11,619
Zawlnuam - 11,617
Khawzawl - 11,022
Vairengte - 10,554
Lengpui - 7884
N. Kawnpui - 7732
Thenzawl - 7259
Hnahthial - 7187
Sairang - 5950
Tlabung - 4554
Bairabi - 4320
Darlawn - 3769
Mamit - 3733
N. Vanlaiphai - 3602
Khawhai - 2496
Biate - 2277

Source:-
Statistical Handbook Mizoram: 2013


Note:- Record khi kum 2013- tih hriat tur. Tunah chuan a danglam tawh ang.

Monday, November 17, 2014

Bible-a An Telh Ve Tak Loh Thenkhatte

Kan Bible hi kan hriat theuh angin hlawm hnih, Thuthlung Hlui leh Thuthlung Thar a then a ni a. Thuthlung Hlui lamah hian pakhatna leh pahnihna a then te nen vek bu 39 a awm a, chutih laiin Thuthlung Thar lamah hian pakhatna-pahnihna a then te nen vek bu 27 a awm thung a ni a. Tuna Protestant lamin Bible atana kan hman hi tunhma kohhran hruaitu hmasa ten mi hrang hrang ziak Bible a telh atana tha an tih an lo thlan khawm te an ni a, chutih laiin hetia han ngaih mai a Bible a telh awm tak mahse telh ni ve ta si lo te pawh hmanlai thuziak engemawzat a awm ve tho mai a. Thenkhatte hi chu tuna kan Bible hmanlai ami an phuah khawm hnu daiha khawi emaw lai atanga an hmuh chhuah leh te pawh an ni nawk hlawm a. Roman Catholic lam nen phei chuan kan Bible hman hi a inanglo deuh nuaih mai a ni. Tun tumah hian Thuthlung Thar lam ami Bible a an telh ve tak loh zing ami kan hriat lar lutuk lemloh thenkhatte kan rawn lawr khawm dawn a ni.

Apocalypse Of Peter:
Thuthlung Thar lam thuziak a Bible a tel awm tak mahse an telh ve tak lo zingah chuan Apocalypse Of Peter an tih hi a lar ber pawl a ni hial awm e. He thuziak hi Thu Puan bu ang deuh hlek a ni a, a tlangpuiah chuan Lal Isua leh a zirtirte inkawmna ang ni in he thuziakah hian Lal Isua hian a zirtirte hnenah hremhmun leh Vanram a thil awm tur, hremhmun hrehawm tur zia, Pathian sawichhetute chu an lei a thil tlanga khai an nih tur thu te, Uire te chu an ke ah khai an ni anga, thil kang so bulh bulh mai chungah khai an nih tur thu te, Tualthatte chu thil lung mi taksa a lut thei tamtak awmkhawm na hmunah paih luh an nih tur thu te. Vanramah thung chuan rimawi mawi em em mai nen, taksa leh vun mawi tak nen, silhfen pawh mawi tak eng tle sar mai nen rimtui taka an awm tur thu te a sawina a inziak lang a ni.

The Epistle Of Barnabas:
Epistle Of Barnabas an tih hi AD 70-130 inkar bawr vel a ziah niin an ngai a. Tirhkoh Paula thuihruai Barnabas-a ziah a ni a ngaih ni in a thuziak atang hian Jewish Temple tih chhiah a nih hnu mahse Jewish Rebellion an tih 132 ami hma lam a mi a ni tih a hriat theih a. He thuziakah hian Judaism zirtirna leh an kalphung zawng zawng chu a hnawl vek a ni deuh ber mai a, Torah te pawh kawng dang deuhin a rawn sawifiah a, tin, a thuziak beh chhan atan hian Book of Enoch an tih Thuthlung Hlui bu a an telh ve tak loh kha a rawn hmang nasa hle bawk a ni.

Infancy Gospel Of James:
Thuthlung Thar lamah hian chanchintha bu bu li a awm tih chu kan hre tlang vek anga, mahse mi tam zawk hi chuan heng chanchintha bu kalphung anga ziah hi bu dang a awm nual tih erawh kan hre kher in a rinawm loh. Heng thuziak zingah hian ‘Infancy Gospel Of James’ an tih hi a lar pawl tak a ni ngei ang. he thuziakah hian Mari chanchin, a thianghlima te leh Kristian sakhua a a pawimawhna te leh Pathianin a tana Josepha a thlan dan te ziah lan a nih bakah Lal Isua naupan lai hun te, Aigupta rama tlanchhiat pui a nih dan chanchin te leh Heroda ina nausen a rawt chungchang te leh Baptist tu Johana leh Lal Isua nun te chipchiar taka ziah lan a ni bawk.

Shepherd Of Hermas:
Shepherd Of Hermas an tih hi engtik hun lai a ziah nge tih chiah hriat a har tawh khawp mai a. Kum zabi pahnihna leh pathumna bawr chho vel kha chuan chhiar a hlawh in a lar hle thin a, mahse kum zabi palina bawr chho vel atang kha chuan a lar lutuk ta lo deuh a. He thuziak hian sawi neuh neuh pawh a hlawh hle mai a. Kristian hruaitu hmasa Origen, Tertullian, Irenaeus leh Clement of Alexandria te kha chuan an thusawina velah pawh an hmang fo mai a chutih laiin Tertullian leh Clement of Alexandria hi chuan zirtirna diklo lampang rawng kai deuh ni in an sawi thung. He thuziak hi Hermas-a sal hlui ina inlarna anga a hmuh a ziah a ni a ‘Thu sawmpahnih pek’ pawh a awm tel nghe nghe a. A tlangpuiin Kristiante nun dan tur leh rinawmna pawimawhna lam a ni ber thung.

1st Clement:
1st Clement an tih hi Korinth khua amite hnena Pope Clement of Rome ina lehkha a thawn pahnih te zing ami ni in Kristian hmasa te thuziak hmasa pawla an ngaih avangin an ngai hlu hle nghe nghe a, AD 95 bawr vel a ziak niin an ngai a. He thuziakah hian Korinth khua a Kristian te an inhmuh thiamloh a an kohhran hruaitute tamtak an ban chungchang a Kohhran awmdan tur hrilhna a ni deuh ber a. Hei pawh hi mi thenkhat chuan Thuthlung Thar bu-ah hian telh ve awm tak ni ah an ngaih laiin telh a ni ve ta lo thung.

Gospel Of Thomas:
Thuthlung Thara telh ve loh zinga lar tak mai pakhat chu Gospel of Thomas an tih mai Chanchintha Thoma ziah an tih hi a ni a. He thuziak hi Thuthlung Thar bu-ah hian an telh loh nachhan ni a lang chu tunhma lamin an lo hmuchhuak ngai hauh lo mai a. Kum 1945 khan Nag Hammadi Library ah an hmuchhuak chauh a. He lehkhabu hi Chanchintha bu dang te aia a danglamna chu Lal Isua chanchin lam ziak vak lovin a zirtirna lam a sawi uar zawk a. Thuthlung Thar bu ah hian telh ni ve lemlo mahse thuziak zir chian hlawh tak mai a ni a, Isua pian leh thih leh a thawhlehna lam aiin chatuan nunna neih lam a sawi uar zawk bawk a ni.

The Didache:
The Didache an tih thuziakah hian Kristiante awmdan tur a step-by-step in chiangkuang takin a sawi chho a, Thu sawm pek chungchang te, Sacrament chungchang te, Kohran kalphung te chiangkuang takin a sawi a. Mi tamtak chuan The Didache hi kan Bible Thuthlung Thar lamah hian dah tel ni ta se, tun thlenga Kohhran inthendarhna hi a thleng fo kher lo ang an ti hial a ni.

Lost Epistle To The Corinthians:
Korinth khua ami te hnena Tirhkoh Paula lehkhathawn pakhatna leh pahnihna hi chu kan hre chiang viau anga Kristiante awmdan tur vel a sawina a ni deuh ber a mahse Korinth thawn khatna bung 5:9 ah khan, “Ka lehkhathawnah khan inngaih hmangte pawl lo turin ka chah che u kha..” tih kha a awm tlat mai a, chuvangin Korinth thawn khat hma hian Korinth khua amite hnenah hian lehkha a lo thawn thawh ngei a nih hmel tlat mai, mahse he lehkhathawn hi tun thlengin hmuh zawh a ni ta lo a. Lo bo daih lo se chu Thuthlung Tharah hian an telh ve ngei a rinawm viau a ni.

Third Letter To Corinthians:
Korinth lehkhathawn pathumna pawh hi a awm ve tlat mai. Tunhma chuan he thuziak hi an thuziak thianghlim zingah an chhiar tel thin a mahse kum zabi 4na chho atang kha chuan an pawm ta lo thung. He thuziak ve thung hi chu a bo in a riral ve lo a mahse mithiamte chuan tirhkoh Paula ziah a nih an ring chiah lo thung a. Hetah hi chuan Korinth thawn khatna leh thawn hnihna ami lawr khawm ang deuh a ni tlangpui.

‘Q Hypothesis’ an tih mai hi han sawi lang tel ve leh lawk ila. Chanchin Tha bu pathum Matthaia, Marka leh Luka te bik hi an in zul angreng hle mai a, inang vek lemlo mahse tamtakin an inzul hlawm a, a khawi ber hi nge hmasaber ang tih pawh hi chhut thiam pawh a har viau mai a. Marka ziak hi Matthaia ziak nen hian a inzul hle mai a chutih laiin Luka ziakah hian Marka ziak awm lo mahse Matthaia ziaka awm si hi a awm nual mai bawk a, an thu ziah dan leh an tawngkauchheh thlenga a inzul em avangin heng thuziak pathum te hian behchhan engaw thuziak pakhat an neiin mithiamte chuan an ring a, chu rindan chu ‘Q Hypothesis’ an tih chu a ni ta a ni. He Hypothesis a mithiamte ngaihdan chuan he ‘Q Documents’ an tih mai hi khatih hunlai chho a Kristian tena an rin ber pakhat a nih an ring a mahse he ‘Q Documents’ an tih mai hi a ziak them khat pawh hmuh tur a awm hauh lo thung. ‘Q Hypothesis’ chungchang hi tunlai thlenga mithiamte zinga inhnialna chawk chhuak tam ber pakhat a ni ve ta a ni.

BigDaddy Hmahmatea IV

Thubelh:-
Protestant ai in Catholic Kohhran hian Bible bu 7-in an nei tam a. Protestant in Bible a tang a hnawl te chu:
Tobitha,
Finna,
Siraka,
Judithi,
Makabia 1 leh 2,
Baruka,
Esther-ah bung 6 an paih,
Daniala bung then khat a tel lo bawk.


Tin, Chanchintha hi bu 28 lai a awm a, chung zing a tang chuan bu 4, Matthaia, Marka, Luka leh Johana ziah te chauh hi Bible-ah an seng lut.



Thurochhiah tam tak Catholic hian Bible ang deuh chiah a an pawm an nei bawk, Apostle ten, ziak a kan pek che u leh Thurochhiah a kan pek che u kha pawm turin zirtir rawh u, tih ziak Bible a, a awm ang khan Thurochhiah hi an nei nual a ni.


Hmar Tlangte

Thursday, November 13, 2014

Mak Si, Tak Si

mumike.jpg

France ram Lal Charles VI khan Darthlalanga siam a nih a inring tlat mai a, thli thawin a chhem nat deuha a keh darh mai a hlauh avangin khaw hlaah pawh a zin ngam lo a, a thawmhnawah pawh thir a phum teltir vek!

Samak an inpawl hian a pa chu a nu chungah darkar khat aia rei mah a bawk thin a, minute 10 dan zelah a chi a titla thin.

Samak ki hi a hmul atanga insiam a ni tlat bawk!

Sazu hi a luak thei loa, a irh thei lo bawk. A pumpui pahnih karah daltu bang a awm vang leh a ir tha a thunun theih loh vang a ni!

Russia Lalnu Catherine The Great khan Primrose a ngaihlu hle ni tur a ni, lal huanah a phuntir a, vengtu sipaite chu chhun leh zanah uluk takin a ventir thin.

Goerge IV kha a lerh ve hle a niang, hmeichhia a mutpuite sam pakhat zel pawhsakin envelope-ah a dah a, envelope kawmah sam neitu hming a ziak tel zel bawk a. A thih meuh kha chuan a mutna pindanah chutiang envelope chu 7000 chuang a lo hnutchhiah.

Turkey Lal Sultan Mustapha III khan fa 582 a nei a, an vaiin mipa hlir zu nia!

Lal ropui Genghis Khan-a tupa, Timur Kebaia (Timur the Lame) khan indonaa hmelma a thahte luruh ro chu Polo ball atan a hmang thin a. Tumkhat chu a mi thah 5000 chuangte lu a tansak vek a, Pyramid lem sak nan a hmang!

Seville-a Moors Lalpa, Abbad El Motaddid-a chuan hmelma a thah te luruh chu pangpar khawina'n a rem tlar thut thin!

Russia Lal, 'Ivan Rapthlaka' an tih mai thin khan Moscow khawpuia St. Basil biakin thar chu mawi a'n ti mai mai khawp a! A tluka tha leh mawi in dang an sak tawh lohna'n St. Basil biak in satu architech 2 chu an mitmu a kher chhuahsak hmiah!

France Lal King Charles VIII chu a hawihhawm lutuk avangin a thi daih! Kum 1498 khan Tennis khel en tura a kal chu a nupui hmaah zahna lantirin a kun a, a nupui chu a luh hmasak tir hnuah a ding chhuak leh tur chuan thing kalkhang a tauh chawrh mai a. A intauhna lamah a luruh a keh a, a thihpui ta a ni!

Canada rama Ukil pakhat Garry Holy chu zirlaiho hnena Dominion Bank Tower rinawmzia entir a tumna lamah inchhawng 24-na atangin a tla a, a thi chiang hle. Holy hi an Company hotuin inchhawng sang thatzia midang entir thin tura fel a tih ber a ni a. Hemi tum hian tukverh kawngkhar vel an siam rinawmzia entir a tumna lamah a chesual palh a, tukverh su hawngin inchhawng sang tak atang chuan a tla palh ta a ni!

Roman Emperor Claudius kha a vanduai a sin! A Doctor-in luaktir tumin a hrawk chu ar hmulin a hawlh a, a lo dawlh palh a, a thih phah daih!

Nicholas Breakspear, Pope Adrian IV ni ta kha Pope zinga Tho thlawk lem palh vanga thi awmchhun a ni!

Radium hmuchhuaktu Madame Curie kha Radiation vanga thi hmasa ber a ni a. Radio Activity laka invenna nei hauh loin hna a thawk thin a, a thihsan Note Book pawh kha a thih hnu kum 70 thleng khan Radiation tam lutuk vangin kut lawnga khawih ngam pawh a ni lo!

Derek Ladner chu pa haihawt ve tak mai a ni a, Lottery a lei tawh hnuah a lei tih inhre loin a Regular Number 6 a lei nawn leh a, Lottery Double a manphah hlauh! Kum 57 mi a ni a. Kum 2007 khan chawlhkar laihawl-a vawr tur Lottery a lei a, a lei tih inhre loin Regular Number 6 chu a dang a lei leh a. Lottery mantu mi 4 zingah telin Pound 23,95,710 an insem ta a. Mahse chawlhkar khat vel a liam hnu chuan Ladner chuan Lottery a manna dang 1 a lei tih a inhre chhuak a. Camelot Lottery vawrtuten an han endik chuan a Ticket theihnghilh chu Lottery manna tur Number a lo ni thlap mai si a. A mantu dangte chanpual tur atangin Pound 1,20,000 theuh la thenin a chanpual chu Pound 9,58,284 ah a pung chho ta daih mai a. Ticket 2 a lo lei avangin mi 4 in an insem tawh chu ticket 5 leitute hnena sem a ngaihphah ta a, a haihawt avangin a man tam phah ta hlauh thung a ni!

Kum 1471 khan Switzerland ram Basle khuaah arpa tuai 1 chu 'awmphung pangngai' bawhchhiaa a tui ve ringawt avangin thiamloh chantir a ni a.'Chinghne beram vun sin a ni e,' tiin an hal hlum daih!

Kum 1983 khan Spain ram Seville khuaah Alsatian ui 1 chu nu 1 bag khailai a laksak vangin an man a, police ten rukruk thubuai an ziaklut hmak!

Indiana state chhung South Bend khuaah zawng 1 chu meizial a zuk vangin a chungthu an ngaihtuah a, thiamloh chantirin rei tak chhung lung inah an khung!

Virginia State-a Park Ranger, Roy C. Sullivan chu tekin vawi 7 teh meuh mai a deng a, a kezungpui tin 1 leh a mithmul chiah a chan! Thihna ngei tura chuti zat a dam khawchhuah hnuah chuan a bialnuin a ban avangin a inawkhlum leh daih!

Danish tawng chuan Condom hi 'Svangerskabsforebyggendemmiddel' zu ni teh duah a.

Sunday, November 2, 2014

Interview Fiamthu

minion.jpg

Pa pakhat Bright zet hi IAS Interview turin a kal a, hetiang hian an lo Interview-a.

1. India ramin zalenna eng kumah nge a hmuh?

Chhanna:
Hun rei tak theihtawpa an beih hnu in, 1947 ah ani.

2. Tu te nge he Zalenna ah hian mi pawimawh zualte hming I sawi thei em?

Chhanna:
Mi tam tak he thilah hian an inhnamhnawih a, an inpe ani. Mimal hming tarlan chu midangte tan a fel lovang.

3. Eirukna hi ram hmelma Lian ber ani em?

Chhanna:
He thuah hian Committee an din a, chhanna diktak chu Committee Report Ka en hnuah chauh Ka pe thei ang....

A chhanna ah hian Interview Board an lawm hle a, mahse a chhanna te kha tumah hrilh chhawng lo turin an ti a, a chhan chu midang zawhna inang chiah Kan zawt palh thei a an ti a.....

Pawnah chuan pa pakhat Interview tur vek kha alo zam nasa lutuk a, a khawngaihna dilin a hma a Interview kha zawhna leh a chhaanna alo zawt ngar ngar a, chu pa Bright zet chuan Ka lut nawn dawn tawh chuang lo ti rilru chungin a hrilh fai ta vek a....

Zam deuh pa Interview hun alo thleng ve leh a, hetiang hian an Interview ve ta a.

1. Engtik kumah nge I pian?

Chhanna:
Hun rei tak theihtawpa an beih hnu in 1947 ah ani.

Interview tute an hawihai......

2. Tunge I pa hming?

Chhanna:
Mi tam tak he thilah hian an inhnamhnawih a, an inpe ani. Mimal hming tarlan chu midangte tan a fel lovang.

Interview Board an buai ta viau....

3. I â a ni lo maw?

Chhanna:
He thuah hian Committee an din a, chhanna diktak chu Committee Report Ka en hnuah chauh Ka pe thei ang....

Saturday, November 1, 2014

Sanghamantu Leh Sumdawng Hausa

10299082-458810377587491.jpg

Tumkhat chu Sanghamantu pakhat hi tuifinriat kama thingkung buk hnuaiah hian hahdam takin a mu veng veng a, thlifim dawn pah chuan amah chuan a zai rat rat mai bawk a, a hnu deuhah phei chuan a muthlu diar diar a. Chutianga hahdam taka a awm lai chuan Sumdawng hausa tak mai hi chulai hmunah chuan a rawn kal tlang a. Chu Sumdawng hausa tak maiin Sanghamantu hnathawk lova chhun pachanga alo muthlu diar diar a hmuh chuan a vei hle mai a. Sanghamantu hnenah chuan engvanga hnathawk lova awm mai mai nge anih a zawt ta a. Sanghamantu chuan chhangin a duh tawk Sangha a man tawh thu a hrilh a. Ti hian an inbe zui ta a.

Sumdawngpa:
Hun ila neih tho chuan i hun khawhral mai mai aiah tinge sangha tam zawk i man loh?

Sanghamantu:
Sangha tam zawk ka man chuan engtin nge ka awm ang a?

Sumdawngpa:
Sangha tam zawk i man chuan i hralh ang a, pawisa i hlawh chhuak teuh ang.

Sanghamantu:
Pawisa tam zawk ka hlawhchhuah chuan engtin ka awm ang a?

Sumdawngpa:
Lawng lian leh sangha manna len lian zawk i lei ang mawle.

Sanghamantu:
Lawng lian leh sangha manna len lian zawk lei i la engtin nge ka awm ang a?

Sumdawngpa:
Li thuk zawkah i kal thei ang a, mi tam tak sangha man turin i chhawr ang a, pawisa i hlawh chhuak teuh dawn a lawm.

Sanghamantu:
Pawisa ka hlawh chhuah teuh chuan engtinnge ka awm ang?

Sumdawngpa:
Pawisa i hlawhchhuah teuh chuan keimah ang hian sumdawng hausa i ni mai dawn a lawm.

Sanghamantu:
Sumdawng hausa ka nih chuan engtin nge ka awm ang a.

Sumdawngpa:
I hausak hunah chuan nuamsa takin i awm ang a, i hahchawl veng veng thei tawh ang chu.

Sanghamantu:
Chu chiah chu tuna ka awm dan hi a ni alawm! Ka'n hahchawl leh mai ang e!

Nun nuam leh hahdam nei tur hian pawisa leh hausakna a pawimawh ber lo. I nunah lungawi la, Pathian tih la, i chantawkah lawm rawh. I nun a hlim phawt chuan mi hausa ber ai pawhin i hlim zawk ang. Hlimna hi pawisa a lei theih ani lo. Mi tam takin hlimna te, hahdamna te hi pawisa a lei theih emaw tiin pawisa nei turin nasa takin kan thawk a, hahdam kan tumna lamah hunawl neilo khawpin kan hah a, eitur hlawh chhuak tura kan thawhna lamah chaw kawpuar ei hman mang lovin kan thawk leh thin. Sum bawiha tan hi a hlauhawm a, Pathian theihnghilhin sum ringawt a buaipui chawk thin. In chhungkaw eizawnna a vangin inkhawm hman loh chang i nei thin em? Kar tluana sum thawkchhuak tura hah taka i thawh avangin Pathianniah i inkhawm peih lo thin em? Pathian chuan mihringte hi beka thlan tui luang zawih zawiha intungnung turin min ti. Mashe sum bawiha tan phah nan hei hi kan hmang tur ani lo. Mi pakhat chuan, "Ka hausakna hi ka thil ngah vang ni lovin ka mamawh tlem vang ani," tiin a sawi. Hautak taka nun tumna leh tha ber neih tumna hian sumbawihah min hnuk lut fo thin a ni.

Piantharna Awmzia Chu Eng Nge Ni?

prison.jpg

Tlangval pakhat hi Jail-ah atang a. Chu Jail chhunga tang ve midangte chuan an lo welcome tha hle a. Jail tan chu nuam a tiin chhuah pawh a peih tawh lo hial a ni. A duh apiang leh a chak zawng a piang an tihsak a. Nuam ti takin a nitin hun a hmang liam thin. A chhan bera lang chu he Jail a tang te hi an free in an duh dan dana an awm theih vangte pawh ani mahna. Thenkhatin Sex an hmang a, thenkhatin ruih theihthil an duh zawng a piang an ti thei bawk a. Nawmchenna hmun nuam tak ang mai a ni.

Tum khat chu Jail tang vengtu chuan, "Jail chhungah hian sual chitin reng an ti nasa a, an nunkhua a chauh chhiat tak tak hma hian Jail atang hian chhuah tir an ngai anih hi." tiin Jail tangte tan chhuahna dar a vaw ri a. Kawngkharpui chu a hawng ta huau mai a. Thenkhatin kawngkhar lam panin chhuah zai an rel a. Tlangvala chuan chu nawmchenna Jail atang chuan chhuak thei lovah a in ngai tlat a, kawngkhar in hawng reng chu a awih tlat lo a ni. "Chhuak pawh ni ila, min man leh tho ang." tiin Jail vengtu thusawiah chuan a rinna a nghat ngam tak tak lo a ni.

Jail vengtu chuan, "Tlangval, Jail kawngkhar hi hawn a ni e, a duh apiang tan he sual rawngbawlna hmun Jail atang hian chhuah theih a ni. I thubuai zawng zawng pawh thaibo vek a ni tawh. I sualna zawng zawng pawh ngaihdam a ni tawh e tih i rin ngam a, ka thusawi i awih phawt chuan Jail ah hian i tang leh tawh ngai lovang. Kawngkhar in hawngah sawn chhuak rawh le," tiin a hrilh mawlh mawlh a. Mahse, Tlangval chu rinhlelhna in a khat zova, Jail atang chuan chhuak thei lo turah a in ngai tlat a ni.

Jail atanga chhuah chu thil harsa takah a ngai tlat a. Jail chhungah nuam chitin reng tawlin a awm nuam tawh si a.A nundan leh a awmdan zawng zawng thlak nghal vek turah a inngai a. Chu chuan jail atanga chhuah chu a huphurh tir zual em em a ni. Jail vengtu chuan, "Khati mai khan a tawk engmah dang angai lo. I nundan leh i khawsak dan pawh thlak nghal vek a ngai lo. Ka thusawi hi ring la, ka thu hi awi la, a tla chawpin nundan leh khawsak dan chu i thiam chho mai ang. Jail atanga chhuah avanga vawi-leh-khata nundan thlak kher a ngai hlei nem. I ngaihtuah thui lutuk anih kha.Min ring la, i kawngte chu ka kawhhmuh zel ang che." tiin a hrilh nawn leh mawlh mawlh a.....

Ka thian, Tlangval ang hi i ni ve lo maw? Piantharna hi thil harsa lutuk leh nundan zawng zawng inthlak vek nghal turah i ngai ve thin em? Chutianga rilru i pu anih chuan piantharna tak tak i chang ngai lovang. Kan lei taksa duhzawng leh thlakhlelh zawngte chan vek nghal turah in ngai lo la. I pianthar tak avang khan i nundan leh i khawsak dan kha danglam vek nghal turah ngai suh ang che. I hmaah khan kawng a in hawng reng a nia. Ringhleh lovin pan tawp rawh. Khawvel parmawinate lungkham lo la, nakin lawka chuai leh mai tur khawvel mawinate hian chatuan nunna an pe thei silo. I hmaa kawng inhawngah khan kal tawp rawh, hlau suh la, zam hek suh. Ani chu intum chawp Pathian anih kha aw. Anin i kawngte chu a kawhhmuh zel zawk dawn che a lawm.

I awm ang ang khan ngaihdam I nia sin. I tihsualte pawh ngaihdam vek a ni tawh. Tunah khan I tan kawngkhar a inhawng reng a sin. Kawngkhar inhawng lam chu pan mai rawh. Pan man a awm lo a free vek a nia. I tan kawngkhar a inhawng a ni tih i rin ngam a, ke i pen a nih chuan i jail tanna khawvel atang hian chhuah zalen i ni dawn. Chatuan hlim tawp lohna a cheng mekte neih ang nunthar nei turin kawng khar i tan a in hawng reng e. Ringhlel lovin pan la i kawngte chu Ani'n a kawhhmuh zel ang che.

Amen

Abraham Lalrinngheta
Thlamuanna Krista
Facebook