Total Pageviews

Tuesday, January 19, 2016

Kan Hmuh Ve Hman Loh Tur Thil Te


"Kan damchhung kumte chu kum sawmsarih a ni a, chakna avangin kum sawmriat pawh a ni thei e," tiin Sam 90:10-ah chuan a inziak. Chhum reilote a lo langa a ral leh mai ang hian kan damchhung nite hi a rei si lo, thil ropui tak tak hmuh hman loh tur kan nei nawk mai le.

Time Pyramid (German: Zeitpyramide

Germany rama Time Pyramid (German: Zeitpyramide) an tih khu 1993-a bul tan a ni a, lung pakhat kum sawm danah an hung zel anga, 2015 khan lung pathum an hung tawh a, lung 120 an rem kim hun ( Pyramid anga an rem kim hun) chu kum 3183 daih a ni dawn. Khawvel a la awm zelte a nih chuan kan tu chhuan 30-na vel ten an hmu phak dawn chauh a ni.

Chernobyl Nuclear Power Plant Zone of Alienation

Ukraine rama Chernobyl Nuclear Power Plant Zone of Alienation an tih hmun khu kan la hre hlawm awm e, 1986-a chhiatna avang khan Nulcear zungzam mihring tana hlauhawm chuan Nuclear power plant atanga kilometre 30 huam chhung teh meuh mai a fan chhuak a, mihring tlawhpawh theih loh tura khuahkhirh nghal a ni. Chumi hmuna Nuclear zungzam mihring tana hlauhawm chu engtikah nge a reh ang ? Kum 70 hnuah? Kum 100 hnuah? Mihring tana luah tlaka a awm leh theih hun tur chu kum 22,000 hnuah daih a ni, kan hmu phak dawn lo chiang khawp mai.

Veilam ami hi Betelgeuse arsi puak, dinglam a mi hi Ni.

Zanah thla eng mawi tak a rawn chhuak a, zingah ni eng mawi tak a rawn chhuak bawk a. Mahse khawvelah hian thla pahnih leh ni pahnih kan hmuh hun a la thleng dawn tlat mai le. Vanah hmuhnawm ropui tak a rawn lang dawn tihna a nih chu, hmuh ve a va chakawm dawn tak em. Khawvel atanga arsi eng ber kan hmuh theih Betelgeuse chu a la puak dawn. Ligh year sang tam taka hla pawh nise zanah thla ang maiin a eng anga, chhunah pawh ni angin a eng bawk ang. Hmuh chakawm hle mahse; khawvelte a la awm zel a nih chuan 3.75 billion years hnuah chiah hmuh theih a ni dawn.

Veilam ami hi Andromeda Galaxy, dinglam ami hi Milkyway Galaxy, NASA-in an ngaihruatnaa an lem an siam chawp a ni e.

Thlasik laiin van lam kan thlir a, thlasik kawng a lo lang ruah thin. Hetiang thova mawi leh ropui hi khawvel a la awm zel a nih chuan galaxy dang a la rawn lang heu dawn. Kan galaxy aia a let hnih leh a chanvea lian Andromeda Galaxy chuan 300 km/s a chakin kan awmna Galaxy hi a rawn pan chur chur mai le. An la insu ngei dawn, an insut hmain vanah ennawm mak, ropui leh rapthlak bawk si a thleng dawn. Chumi hun chu dam thleng ila hmuh ve a chakawm khawp mai. Mahse hei erawh khawvelte a la awm zel a nih chuan 3.75 billion years hnuah chiah a thleng dawn, hei pawh hi kan hmu phak dawn lo chiang kher mai.

Solar eclipse

Thil ropui tak tak kan hmuh phak loh tur tam tak awm mahse vawiina kan hmuh ang hmu ve lo tur hi an tam ve tho asin. Thla (Moon) hian kan khawvel a hel a, kum tinin 1cm in kan khawvel hi a hlat zel, khawvel a la awm zel a nih chuan kum 600,000,000 hnuah chuan thla awmna a hla tawh lutuk dawn, niawklem vawiina kan hmuh ang hi chumi huna khawvela chengte an la awm a nih chuan an hmu tawh ngai lovang. Khawvel atanga thla a hlat avangin ni hliah tur khawp a ni tawh dawn loh avangin niawklem pum hlum ang kha khawvel miten an hmu tawh ngai dawn lo a ni.

Halley's Comet

Simeikhu kan hmu thin, simeikhu zinga lar ber pakhat chu Halley's Comet a ni. Kan hmuh ngun simeikhu zinga chhiar tel a ni, mahse damchhunga vawi hnih hmu hman chu mi vannei berte an ni ngei ang le. Kum 75 emaw 76 emaw danah khawvel atangin a hmuh theih chauh thin a. 1986 kum khan hmuh theihin a rawn inlar a, a rawn inlan leh hun tur chu 2061 daih a ni ta. He thil hi i hmu hman anih chuan i damrei thawkhat tawh viau ang.

Source:- Inkhel.com

No comments:

Post a Comment