Mizorama Mizo tawng a Chanchinbu kan neih hmasak ami a thu thenkhat a inziah dan ang ang in thangthar te hriatah ka’n tar lang ve a nge. Tunlai kan sms hawrawp te pawh min hriatchhuah tir zawk hial ani...
Laishuih No. 2 Aizawl 24 August 1898
Sahrang Kap thu:
Tu-pawh sakei-te savom-te a kah she la a lu borsap hnena a entir she la tangka shomhnih leh cheng nga a hmu ang, tin sakei no a kap she la tangka shom leh cheng hnih leh duli a hmu ang.Tin savom than kin a kap she-la tangka shom a hmu ang tin savom no a kap she-la cheng nga a hmu ang. Tin sa dang a kap she-la a man a hmu lo vang. (Hei hi a in ziah dan ang ang a ni. Bawrhsap in Sakei leh Savawm kap tu lawmman a phal na ani e)
Thu Dang Leh (Nau hnuchham chungchang):
Hma shang in naoshen a nu in a thi shan chuan naoshen chu mathei lovin a thi thin.Nima-shelatun lai in an ti nung thei. Naoshen chaw a la ei thei lo a nu in a thi shan chuan Aizawla an ron hruai che la Bor sap in a om pui ang a nu hnute ngai lo vin sai doi um in bawng hnu te tui nuam takin a hnek tir thin. Nikuma Aizawl kiang Thakthing khua a Darngenga nupui a hraichhe a a fa chu Bor sap nupui in a chawm dam ta tuna a pa hnena a om le ta le...
Tuna pawh Bor sap nupui hnena Mi zo fa pahnih an om. Chaw an ei theh huna an pa te hnena an om le ang.
Thil Zur Thu;
Lushei leh vai thonthu lehkhabu Sap in a ti chhuak a, tupawh a lei duh chuan cheng khat in ron lei ron she. Thimal pakhat tangka shom ruk man leh Thival tangka shom hnih man Bor-sap awfisa a om, tupawh a lei duh chuan ron lei roh she. An lei dawn tak meo chuan a man tolh tawk a om ang.
Phaitual Zinna Chanchin Thu:
Phaitual zin turin Borsap nen a nupui nen a fa nu nen Khamliana nen Thangchhingpuia nen Suaka nen Zika nen an kal a, Hringchar thlanga Tuiruang leh Tlong infin a an thleng a, chutah meilong an hmu a, meilonga chuan an chuang a thlanglam an kal a..Khulhkhut(Kolkata) khua an thleng a, chumi erawh chu khawpui lian pui a ni a, in pawh lung in hlir lianpui pui shang tak tak ani a. Tin,kot lai a chuan lamlian zao tak in an shiam a, a lai a sakor tawlailiir hnuk a khat in an kal a... a shirtuak a chuan mihring a khatin an kal mur mur bok a, kotlaia chuan khonvar tam takin an hal a, chhun ang in a eng a..Phaitual zong mihring an tam em em, an ropui hle a ni. Khulhkhut khua chu a dung leh a vang ni khat kal a ni.
(Hei hi Mizo Lal thenkhat te Bawrhsap in Culcutta a fan pui report LAISUIH no 4 a chhuak an ziah dan ang chiah ani.)
Hriat Ve Atan:
Mizo Chanchin Laishuih tih kha a hmasa ber chu 1898 May-June a chhuah niin thla 2 emaw thla 3 emaw inkar dan a chhuah ani. 1902 November thla atangin thlatin a chhuak chanchinbu Mizo Leh Vai Chanchin Lehkhabu tih a lo chhuak ta a, Dina Nath Press, Syhlet a chhut ani. A chhuah tu leh enkawl tu chu Major J.Shakespear-a Mizovin Tarmita kan tih kha ani. Tarmita hi A.R.Giles khan a pui a, rei tak an enkawl dun a. Tichuan 1911-1936 thleng Makthanga'n a enkawl leh a. Mizopa Editor kan neih hmasak ber ani. Chumi hnu ah Lalkailuaia leh Sainghinga ten 1937-1941 thleng an enkawl ve leh a, hetih chhung hian chanchinbu tha tak tak a rawn chhuak ta a he chanchinbu hi chu a tawp zui ve ta thung ani.
Mizovin thlakip a chhuak chanchinbu mumal tak kan neih hmasak ber Mizo Leh Vai Chanchin Lehkhabu chhuak hmasa ber November 1902 a thuziak awm te leh a ziak tu te:-
1. Sappui thu-Tarmita ziak
2. Vuta leh Lalpuithanga indo tir na thu-Suakhnuna(Pukpui Lal)
3. Sa ka' thu-Suaka(Durtlang Lal)
4. Aizawl chancin-Suaka
5. Chatuan Vok-sa thu-Zosaphluia
6. Nghaisakna-Zosapthara
7. Ram leh Hnam Dang thu te(Hma thu)-Zosapthara
8. Hmashang Chanchin-Lalhrima(Sebawng Lal)
Sources:- BigDaddy Hmahmatea IV
Facebook
No comments:
Post a Comment